ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Μη πρόσβαση των αιτούντων άσυλο στο οικονομικό βοήθημα του προγράμματος ESTIA II & οριστική διακοπή του βοηθήματος για αιτούντες άσυλο που δεν στεγάζονται σε κρατικές δομές.
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή και την ελληνική νομοθεσία, η Ελλάδα είναι υπεύθυνη για την εξασφάλιση ελάχιστων υλικών συνθηκών υποδοχής στους αιτούντες άσυλο. Στα πλαίσια, λοιπόν, των υποχρεώσεων της Ελλάδας σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή αιτούντων διεθνή προστασία, υλοποιείτο ήδη από το 2017 το «πρόγραμμα παροχής οικονομικού βοηθήματος ως υλική συνθήκη υποδοχής σε αιτούντες διεθνή προστασία» μέσω της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ με απευθείας έκτακτη χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέσου του προγράμματος αυτού παρεχόταν σε μηνιαία βάση μέσω τραπεζικής κάρτας και κατόπιν της επιβεβαίωσης της φυσικής παρουσίας του προσώπου σε τακτά χρονικά διαστήματα (verification process), ένα χρηματικό βοήθημα συγκεκριμένου ύψους, το οποίο καθοριζόταν τόσο από τον αριθμό των μελών της οικογένειας του δικαιούχου, όσο και από το εάν ο δικαιούχος διέμενε σε δομή όπου παρεχόταν σίτιση. Σκοπός του βοηθήματος αυτού ήταν η εξασφάλιση της δυνατότητας κάλυψης τουλάχιστον των βασικών αναγκών των αιτούντων/αιτουσών άσυλο στα πλαίσια του συστήματος υποδοχής στην Ελλάδα, με σκοπό τη διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης. Στις 30 Σεπτεμβρίου 2021 διεκόπη το πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας που διαχειριζόταν η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, καθώς η ελληνική κυβέρνηση ανέλαβε τη διαχείρισή του από την 1η Οκτωβρίου 2021. Παρόλα αυτά και παρά τις δημόσιες διαβεβαιώσεις ότι η παροχή του βοηθήματος θα αποκαθίσταντο άμεσα, το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου δεν προχώρησε άμεσα στην παροχή του εν λόγω βοηθήματος, αφήνοντας για μήνες (τουλάχιστον έως το τέλος του 2021) χιλιάδες δικαιούχους (περίπου 34.000) χωρίς καμία υποστήριξη για τη σίτισή τους και την κάλυψη των απολύτως βασικών τους αναγκών (ρουχισμός, είδη πρώτης ανάγκης, βρεφικά είδη κλπ), παραβιάζοντας ευθέως την υποχρέωσή του για αδιάκοπη παροχή υλικών συνθηκών υποδοχής στις οποίες σαφώς περιλαμβάνονται οι ανάγκες που καλύπτονται με το οικονομικό βοήθημα (σίτιση, ρουχισμός κλπ).
Παράλληλα, με νωρίτερη ανακοίνωσή του στις 25 Μαΐου 2021 και χωρίς την έκδοση καμίας σχετικής Υπουργικής Απόφασης που να εξειδικεύει τη διαδικασία, η οποία δημοσιεύτηκε τελικά στις 26/07/2021 (Υπουργική Απόφαση 115202/2021 – ΦΕΚ 3322/Β/26-7-2021), ήτοι μετά την έναρξη εφαρμογής των περιληφθέντων στην ανακοίνωση, το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου ενημέρωνε ότι από την 1η Ιουλίου 2021 δικαιούχοι του οικονομικού βοηθήματος θα είναι μόνο όσοι και όσες αιτούντες/αιτούσες άσυλο στεγάζονται επισήμως σε δομές της ευθύνης του Υπουργείου (Ανοικτές Δομές Φιλοξενίας ΥΠΥΤ, Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, πρόγραμμα ESTIA, συνεργαζόμενοι φορείς που λειτουργούν ξενώνες) και θα αποκλείονται οριζοντίως, χωρίς κανένα κριτήριο ή εξαίρεση, όλοι οι διαμένοντες αιτούντες/αιτούσες άσυλο στον αστικό ιστό. Έδωσε δε τη δυνατότητα σε όσους και όσες αιτούντες/αιτούσες άσυλο δεν είχαν τους απαραίτητους πόρους για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες διαβίωσής τους, να υποβάλλουν αίτημα στέγασης στους αρμόδιους φορείς, οι οποίοι σημειωτέων ουδόλως ήταν προηγουμένως ενημερωμένοι σχετικά προκειμένου να είναι σε θέση να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στην εν λόγω διαδικασία. Το αποτέλεσμα ήταν ένας πληθυσμός που αποτελείτο από χιλιάδες αιτούντες/αιτούσες άσυλο (έως και 25.000) που με κόπο είχαν καταφέρει να ζουν αυτόνομα χάρη στο οικονομικό βοήθημα που τους παρεχόταν στο πλαίσιο των συνθηκών υποδοχής, να αναγκαστεί είτε να διακινδυνεύσει την αξιοπρεπή του διαβίωση είτε να μετακινηθεί «βίαια» και όποτε αυτό καθίστατο εφικτό, σε κάποια άλλη περιοχή ή κάποια Ανοιχτή Δομή Φιλοξενίας εντός της Ελληνικής Επικράτειας.
Παράλληλα με την εν λόγω απόφαση, τέθηκε και ζήτημα συμφωνίας με τη νομοθεσία, καθώς σύμφωνα με το άρθρο 57 του Ν. 4636/2020, ο περιορισμός ή η διακοπή των υλικών συνθηκών υποδοχής, στις οποίες περιλαμβάνεται και το οικονομικό βοήθημα, αφενός απαιτεί, μεταξύ άλλων, πρωτίστως ατομική και αιτιολογημένη κρίση από την αρμόδια αρχή υποδοχής, δηλαδή δεν είναι επιτρεπτή με μια οριζόντια και γενική απόφαση, κι αφετέρου, επιτρέπεται μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις που δε θα μπορούσαν να αιτιολογηθούν στην παρούσα περίπτωση (π.χ. όταν ο αιτών εγκαταλείπει το χώρο φιλοξενίας χωρίς να ενημερώσει την αρμόδια διοίκηση ή όταν δεν συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις δήλωσης στοιχείων ή σε περίπτωση μεταγενέστερου αιτήματος).
Σε ένα ευνομούμενο κράτος που σέβεται και τηρεί την αρχή του κράτους δικαίου, η συνεχής κι αδιάλειπτη συμμόρφωση με τις θετικές υποχρεώσεις που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Οδηγία για την Υποδοχή των Αιτούντων Διεθνούς Προστασίας, όπως έχει ενσωματωθεί και στην εθνική νομοθεσία, και η παροχή άμεσης και αποτελεσματικής προστασίας σε ανθρώπους των οποίων η ζωή ή η σωματική ακεραιότητα έχει τεθεί σε κίνδυνο ή των οποίων τα θεμελιώδη δικαιώματα έχουν απειληθεί, θα έπρεπε να αποτελεί αυτονόητη ανάγκη και προτεραιότητα.
Παρόλα αυτά, η παντελής διακοπή παροχής του οικονομικού βοηθήματος σε χιλιάδες αιτούντες/αιτούσες άσυλο ήδη για χρονικό διάστημα 3 μηνών, χωρίς ταυτόχρονα να ληφθεί από το αρμόδιο Υπουργείο κανένα μέτρο για την παροχή έστω απολύτως αναγκαίων ειδών πρώτης ανάγκης, παραβιάζει άμεσα την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία για συνεχή παροχή υλικών συνθηκών υποδοχής στους αιτούντες διεθνή προστασία. Επιπλέον, σύμφωνα με τις επιταγές του Συντάγματος (άρθρο 25 παρ. 1) η ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της αρχής του κοινωνικού κράτους δικαίου είναι υποχρέωση όλων των κρατικών οργάνων για κάθε άτομο που διαμένει στην Ελληνική επικράτεια.
Τέλος, ο οριστικός, οριζόντιος και χωρίς αιτιολογία αποκλεισμός από την παροχή οικονομικού βοηθήματος όλων των αιτούντων/αιτουσών άσυλο που διαμένουν εκτός δομών που βρίσκονται υπό την ευθύνη του Κράτους, δε συμβαδίζει ουδόλως και δεν πληροί τις προϋποθέσεις του νόμου για περιορισμό ή η διακοπή των υλικών συνθηκών υποδοχής.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!