Στις 17 Δεκεμβρίου 2021 το Διοικητικό Πρωτοδικείο Σύρου έκρινε παράνομο το μέτρο απαγόρευσης εξόδου σε Αφγανό αιτούντα άσυλο από την Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή (ΔΕΚ) Ζερβού στη Σάμο, υποστηρίζοντας ότι η εν λόγω απαγόρευση αποτελεί de facto μέτρο κράτησης που επιβλήθηκε κατά παράβαση της νομοθεσίας. Όπως επισημαίνει και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), το οποίο εκπροσώπησε δικαστικά τον Αφγανό αιτούντα, αυτή είναι η πρώτη δικαστική απόφαση που κρίνει παράνομο το μέτρο της «απαγόρευσης εξόδου» από Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή (ΚΕΔ).
Το μέτρο της απαγόρευσης εξόδου στον Αφγανό, του οποίου η αίτηση ασύλου εκκρεμεί προς εξέταση, είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό του εντός της κλειστής δομής. Μάλιστα, στον αιτούντα διεθνούς προστασίας δεν επιδόθηκε ποτέ έγγραφη απόφαση για την επιβολή της απαγόρευσης εξόδου και δεν του γνωστοποιήθηκαν ποτέ οι λόγοι που οδήγησαν στο εν λόγω μέτρο.
Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Σύρου έκρινε σχετικά με την παραπάνω υπόθεση ότι η κράτηση των αιτούντων άσυλο είναι «επιτρεπτή με απόφαση του οικείου Αστυνομικού Διευθυντή κατ’ εξαίρεση και μόνο για έναν από τους περιοριστικά αναφερόμενους λόγους» στο άρθρο 46 του ν. 4636/2019 (που ενσωματώνει διατάξεις της Οδηγίας 2013/33/ΕΕ), προϋπόθεση η οποία δεν συνέτρεξε στην εξεταζόμενη περίπτωση, αφού δεν εκδόθηκε ποτέ απόφαση τέτοιου περιεχομένου. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με το σκεπτικό της δικαστικής απόφασης, «ο Διοικητής της ανωτέρω ΚΕΔ παρανόμως έλαβε το επίμαχο μέτρο (απαγόρευση εξόδου) εις βάρος του Αφγανού αιτούντα».
Με φόντο την παραπάνω απόφαση, το ΕΣΠ είπε: «Η γενικευμένη και συστηματική εφαρμογή μέτρων περιορισμού της ελευθερίας εις βάρος αιτούντων άσυλο αποτελούν επιλογές οριακής νομιμότητας, μη συμβατές με τα βασικά πρότυπα προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Σε συνέχεια και της απόφασης της Ελληνικής Δικαιοσύνης, το ΕΣΠ καλεί τις αρμόδιες αρχές να σταματήσουν άμεσα την παράνομη πρακτική της «απαγόρευσης εξόδου» από τις Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές και να συμμορφωθούν με τις εγγυήσεις και τα πρότυπα της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας».
Η ΚΕΔ στη Σάμο χρηματοδοτήθηκε πλήρως από την ΕΕ και εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2021 από τον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου. Δυο νέες ΚΕΔ στην Κω και τη Λέρο, εγκαινιάστηκαν στις 27 Νοεμβρίου 2021 παρουσία του Αντιπροέδρου της ΕΕ Μαργαρίτη Σχοινά.
Λίγο μετά την έναρξη λειτουργίας της δομής στη Σάμο (και χωρίς καμία προηγούμενη ενημέρωση ή/και έγγραφη απόφαση) απαγορεύτηκε η έξοδος σε σημαντικό αριθμό διαμενόντων, με αποτέλεσμα τον περιορισμό τους εντός αυτής, μέτρο το οποίο σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα συνιστά de facto μέτρο κράτησης.
Το ΕΣΠ κατέγραψε την παράνομη πρακτική της Διοίκησης σε έκθεσή του, όπου αναφέρει ότι «από τις 17 Νοεμβρίου απαγορεύθηκε κατά κανόνα σε όσους δεν διαθέτουν κάρτα αιτούντος άσυλο να εξέρχονται της δομής. Στην κατηγορία των ατόμων που δεν διαθέτουν κάρτα περιλαμβάνονται: α) νεοαφιχθέντες μετά την καταγραφή της αίτησης ασύλου και εν αναμονή έκδοσης κάρτας, β) απορριφθέντες σε β’ βαθμό που δεν έχουν καταθέσει ή αδυνατούν να καταθέσουν μεταγενέστερη αίτηση ασύλου, γ) όσοι έχουν καταθέσει μεταγενέστερη αίτηση μέχρι την έκδοση απόφασης παραδεκτού, δ) απορριφθέντες σε α’ βαθμό μέχρι την κατάθεση προσφυγής».
Η πρόσφατη απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Σύρου καταδεικνύει τον αυθαίρετο χαρακτήρα της συγκεκριμένης διοικητικής πρακτικής.
Ευχαριστίες στις ακόλουθες οργανώσεις και θεσμούς για την συνεισφορά τους στην παρούσα αναφορά: Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ).
Ένα Κράτος Δικαίου οφείλει να παρέχει αποτελεσματική διεθνή προστασία στους αιτούντες άσυλο σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Μάλιστα, η Ελλάδα, ως κράτος μέλος της ΕΕ, πρέπει να προσφέρει διεθνή προστασία σύμφωνα και με το ενωσιακό δίκαιο.
Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση, το Διοικητικό Πρωτοδικείο Σύρου έκρινε ότι η Διοίκηση επέβαλε μέτρο της απαγόρευσης εξόδου σε αιτούντα άσυλο κατά παράβαση του ν. 4636/2019 για τους κανόνες διεθνούς και επικουρικής προστασίας, ο οποίος ενσωματώνει ενωσιακή νομοθεσία.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!
