ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΕ
Θοδωρής Χονδρόγιαννος
Έρευνα από τον Συνήγορο του Πολίτη για παράνομη επαναπροώθηση στην Τουρκία
13 • 12 • 2021

Σε ένα κράτος δικαίου η κυβέρνηση οφείλει να εξασφαλίζουν ένα αποτελεσματικό πλαίσιο διεθνούς προστασίας και να μην προβαίνει σε επαναπροωθήσεις (pushbacks) προσφύγων και μεταναστών κατά παράβαση της εθνικής νομοθεσίας και του διεθνούς δικαίου. Ωστόσο, ο Συνήγορος του Πολίτη πραγματοποιεί έρευνα για παράνομη επαναπροώθηση διερμηνέα της FRONTEX στην Τουρκία από τις ελληνικές Αρχές.

Την 1η Δεκεμβρίου 2021 ο Συνήγορος του Πολίτη ανακοίνωσε ότι αρχίζει έρευνα για παράνομη επαναπροώθηση διερμηνέα του Οργανισμού Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (FRONTEX) από την ελληνική επικράτεια στην Τουρκία, μετά από καταγγελία που έλαβε από τον Μηχανισμό Αναφορών της FRONTEX. Σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη, o Οργανισμός Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής κατήγγειλε την επαναπροώθηση του εργαζομένου του «μαζί με άλλους αλλοδαπούς μέσω Έβρου» την περίοδο από 3-4 Σεπτεμβρίου. Η επαναπροώθηση προσφύγων, σύμφωνα και με τον πρώην πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) Λίνο-Αλέξανδρο Σισιλιάνο, απαγορεύεται από το άρθρο 33 της Σύμβασης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, γνωστή και ως Σύμβαση Γενεύης

Ο Συνήγορος του Πολίτη αποτελεί Ανεξάρτητη Αρχή κατοχυρωμένη από το άρθρο 103 παρ. 9 του Συντάγματος («Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη συγκρότηση και τις αρμοδιότητες του “Συνηγόρου του Πολίτη” που λειτουργεί ως ανεξάρτητη αρχή») και έχει ως αρμοδιότητα την εξέταση καταγγελιών που αφορούν υπηρεσίες του δημοσίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας (όπως η ΕΥΔΑΠ), των κρατικών Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) και των επιχειρήσεων των οποίων η διοίκηση ορίζεται άμεσα ή έμμεσα από το δημόσιο με διοικητική πράξη ή με συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο. 

Ως Ανεξάρτητη Αρχή αρμόδια για την έρευνα της παραπάνω καταγγελίας, ο Συνήγορος του Πολίτη επισήμανε ότι η αναφορά της FRONTEX αποτελεί «τη δεύτερη ατομική αναφορά για επαναπροώθηση που διαβιβάζεται εντός του 2021 στον Συνήγορο από τον ευρωπαϊκό Μηχανισμό Αναφορών, μεταξύ άλλων καταγγελιών για παραβίαση δικαιωμάτων σε επιχειρήσεις της FRONTEX από πράξεις των εμπλεκομένων οργάνων της χώρας». 

Ακόμη, οι ευρωβουλευτές της επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών έχουν ζητήσει από την Ελλάδα να ξεκαθαρίσει τη θέση της σχετικά με αναφορές στα ΜΜΕ και καταγγελίες από οργανώσεις που αναφέρουν ότι οι ελληνικές Αρχές αρνούνται συστηματικά την πρόσβαση στο έδαφός της, κάνοντας χρήση βίας και ενίοτε πυροβολώντας, τόσο στα χερσαία, όσο και στα θαλάσσια σύνορά της.

Αν και η ελληνική κυβέρνηση απορρίπτει τις καταγγελίες (σε ανακοίνωσή του ο κ. Μηταράκης δήλωσε ότι «αρνούμαστε κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς περί επαναπροωθήσεων»), η Ελλάδα θα διερευνήσει τις καταγγελίες για επαναπροωθήσεις, ωστόσο αυτό θα γίνει με εσωτερικούς ελέγχους από τα υπουργεία, την Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ) και την ελληνική δικαιοσύνη και όχι από έναν διεθνή οργανισμό όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) ούτε τον Συνήγορο του Πολίτη, παρότι ο τελευταίος έχει αρμοδιότητα για έλεγχο τέτοιων παράνομων πρακτικών από τις Αρχές. 

Ακόμη, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η ΕΑΔ συνεργάζεται με το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και Ασύλου από τον Ιούλιο του 2021, δηλαδή πριν την έναρξη των ερευνών για τις επαναπροωθήσεις, με αντικείμενο της συνεργασίας να είναι μεταξύ άλλων η επιμόρφωση των στελεχών της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. 

Πού εντοπίζεται το ζήτημα με το Κράτος Δικαίου;

Σε ένα κράτος δικαίου οι Αρχές πρέπει να απόσχουν από παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων και μεταναστών από την επικράτειά τους, αλλά να εξασφαλίζουν αποτελεσματικές διαδικασίες εξέτασης ασύλου, που θα προστατέψουν τους αιτούντες από πόλεμο, ανελεύθερα και αντιδημοκρατικά καθεστώτα και άλλους κινδύνους που διατρέχουν στις χώρες προέλευσης. 

Θοδωρής Χονδρόγιαννος
Περισσοτερα
Αν έχεις εντοπίσει παραβίαση του Κράτους Δικαίου, κάνε κι εσύ αναφορά!
ΕΠΩΝΥΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΜΕΣΩ ΦΟΡΜΑΣ ΣΤΟ GOVWATCH
ΑΝΩΝΥΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ GLOBALEAKS
Υποστήριξε το έργο του govwatch
ΚΑΝΕ ΔΩΡΕΑ