ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΕ
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Θοδωρής Χονδρόγιαννος 23 • 02 • 2022

Δήλωση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για «παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων» στην Ελλάδα

Θοδωρής Χονδρόγιαννος
Δήλωση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για «παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων» στην Ελλάδα
23 • 02 • 2022

Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες εκφράζει την ανησυχία της για τις αυξανόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του προσφυγικού δικαίου στα σύνορα των ευρωπαϊκών κρατών, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Μάλιστα, η σημειώνει ότι έχει καταγράψει σχεδόν 540 περιστατικά άτυπων επιστροφών από την Ελλάδα από τις αρχές του 2020 κατά παράβαση του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου.

Στις 21 Φεβρουαρίου 2022 η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) προχώρησε σε δημόσια τοποθέτηση, εκφράζοντας «τη βαθιά ανησυχία της για τον αυξανόμενο αριθμό των περιστατικών βίας και των σοβαρών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων ενάντια σε πρόσφυγες και μετανάστες που λαμβάνουν χώρα στα σύνορα διάφορων ευρωπαϊκών χωρών, με αρκετά από αυτά να έχουν οδηγήσει σε τραγικές απώλειες ανθρώπινων ζωών». 

Η Ύπατη Αρμοστεία σημείωσε ότι «βία, κακομεταχείριση και αναγκαστικές επιστροφές εκτός νομικού πλαισίου (pushbacks) συνεχίζουν να αναφέρονται σε πολλά σημεία εισόδου σε θαλάσσια και χερσαία σύνορα» ακόμα και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης «παρά τις συνεχείς εκκλήσεις οργανισμών του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ύπατης Αρμοστείας, διακυβερνητικών οργανισμών και μη κυβερνητικών οργανώσεων για να δοθεί ένα τέλος σε αυτές τις πρακτικές».

Η επαναπροώθηση προσφύγων, σύμφωνα και με τον πρώην πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) Λίνο-Αλέξανδρο Σισιλιάνο, απαγορεύεται από το άρθρο 33 της Σύμβασης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, γνωστή και ως Σύμβαση Γενεύης

Η Ύπατη Αρμοστεία σημείωσε ότι τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν αποτύχει να ερευνήσουν αναφορές για πρακτικές επαναπροωθήσεων, την ώρα μάλιστα που αυξάνονται οι καταγγελίες αφενός για άρνηση εισόδου σε μετανάστες, αφετέρου για επιστροφή προσφύγων στις χώρες καταγωγής τους παρά τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν εκεί, «κάτι που είναι αντίθετο με τη διεθνή νομική αρχή της μη επαναπροώθησης (non-refoulement)».

«Το δικαίωμα να ζητά και να λαμβάνει άσυλο ένας άνθρωπος δεν εξαρτάται από τον τρόπο που φτάνει σε μια χώρα. Οι άνθρωποι που επιθυμούν να ζητήσουν άσυλο θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν, καθώς και να τους παρέχεται ενημέρωση για τα δικαιώματά τους και νομική βοήθεια», τονίζει ο κ. Γκράντι. «Αυτό που συμβαίνει στα σύνορα της Ευρώπης είναι νομικά και ηθικά απαράδεκτο και πρέπει να σταματήσει. Η προστασία της ανθρώπινης ζωής, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί κοινή μας προτεραιότητα. Είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρξει πρόοδος στην αποτροπή των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα σύνορα, καθώς και να εδραιωθούν πραγματικά ανεξάρτητοι εθνικοί μηχανισμοί παρακολούθησης για τη διασφάλιση της καταγραφής και της ανεξάρτητης διερεύνησης τέτοιων περιστατικών».

Πού εντοπίζεται το πρόβλημα με το Κράτος Δικαίου;

Σε ένα κράτος δικαίου οι Αρχές οφείλουν να απόσχουν από παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων και μεταναστών από την επικράτειά τους.  

Ως εκ τούτου, και στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, η Ελλάδα πρέπει να εξασφαλίζει αποτελεσματικές διαδικασίες διεθνούς προστασίας, οι οποίες θα προστατεύουν τους αιτούντες από πόλεμο, ανελεύθερα και αντιδημοκρατικά καθεστώτα και άλλους κινδύνους που διατρέχουν στις χώρες προέλευσης.

Όπως σημειώνει και η Ύπατη Αρμοστεία, το ευρωπαϊκό δίκαιο επιτάσσει ότι τα μέτρα επιτήρησης των συνόρων πρέπει να εφαρμόζονται σε πλήρη συμμόρφωση με τα ανθρώπινα δικαιώματα και το προσφυγικό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης του 1951, ενώ τα «κράτη πρέπει να τηρούν τις δεσμεύσεις τους και να σέβονται τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στη ζωή και το δικαίωμα στο άσυλο».

Παρά τις παραπάνω δεσμεύσεις που πηγάζουν για την Ελλάδα από το ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο, η Ύπατη Αρμοστεία αναφέρει ότι από το 2020 μέχρι σήμερα έχουν αναφερθεί σχεδόν 540 περιστατικά άτυπων επιστροφών από τη χώρα κατά παράβαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του προσφυγικού δικαίου.

Θοδωρής Χονδρόγιαννος
Περισσοτερα
Αν έχεις εντοπίσει παραβίαση του Κράτους Δικαίου, κάνε κι εσύ αναφορά!
ΕΠΩΝΥΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΜΕΣΩ ΦΟΡΜΑΣ ΣΤΟ GOVWATCH
ΑΝΩΝΥΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ GLOBALEAKS
Υποστήριξε το έργο του govwatch
ΚΑΝΕ ΔΩΡΕΑ