Σύμφωνα με το άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (εφ’ εξής ΕΣΔΑ), «1. Παν πρόσωπον δικαιούται εις τον σεβασμόν της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του, της κατοικίας του και της αλληλογραφίας του. 2. Δεν επιτρέπεται να υπάρξη επέμβασις δημοσίας αρχής εν τη ασκήσει του δικαιώματος τούτου, εκτός εάν η επέμβασις αύτη προβλέπεται υπό του νόμου και αποτελεί μέτρον το οποίον, εις μίαν δημοκρατικήν κοινωνίαν, είναι αναγκαίον δια την εθνικήν ασφάλειαν, την δημοσίαν ασφάλειαν, την οικονομικήν ευημερίαν της χώρας, την προάσπισιν της τάξεως και την πρόληψιν ποινικών παραβάσεων, την προστασίαν της υγείας ή της ηθικής, ή την προστασίαν των δικαιωμάτων και ελευθεριών άλλων» (για το περιεχόμενο του ως άνω άρθρου βλ. τον οδηγό για το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ).
Επίσης, το άρθρο 13 (Δικαίωμα πραγματικής προσφυγής) της ΕΣΔΑ καθιερώνει το δικαίωμα σε οποιονδήποτε παραβιάστηκε κάποιο δικαίωμα του από αυτά που αναγνωρίζονται στην Σύμβαση να προσφύγει με τρόπο αποτελεσματικό ενώπιον των εθνικών αρχών ενώ ταυτόχρονα επιβάλλει στο κράτος την υποχρέωση να προβλέψει τα κατάλληλα ένδικα βοηθήματα και μέσα για το σκοπό αυτό (βλ. περισσότερα για το άρθρο 13 σε 1, 2). Τον Δεκέμβριο του 2022 εκδόθηκε η απόφαση (βλ. 1, 2, 3) του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (εφ’ εξής ΕΔΔΑ) στην υπόθεση G.T. κατά Ελλάδας (αρ. προσφυγής 37830/16). Η συγκεκριμένη υπόθεση αφορά μεταξύ άλλων: i) την απόρριψη των αιτήσεων του προσφεύγοντα για λήψη άδειας από τη φυλακή, προκειμένου αφενός να επισκεφθεί τη μητέρα του ενώ αυτή νοσηλευόταν στο νοσοκομείο και, αφετέρου να παραστεί στην κηδεία της, και ii) τις συνθήκες κράτησής του στις φυλακές Κορυδαλλού και Γρεβενών.
Σημειώνεται σε αυτό το σημείο πως το ΕΔΔΑ: α) απέρριψε το κομμάτι της προσφυγής που αφορούσε τις συνθήκες κράτησης στις φυλακές Κορυδαλλού λόγω μη τήρησης της εξάμηνης προθεσμίας του άρθρου 35 της ΕΣΔΑ (βλ. παρ. 40-43 απόφασης), β) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι γενικές συνθήκες κράτησης του προσφεύγοντος στις φυλακές Γρεβενών δεν μπορούν να θεωρηθούν ως εξευτελιστική μεταχείριση και ως εκ τούτου δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ (βλ. περισσότερα σε παρ. 48-59 της απόφασης) και γ) απέρριψε ως προδήλως αβάσιμη την καταγγελία του προσφεύγοντος για παραβίαση του άρθρου 13 σε συνδυασμό με το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ (βλ. περισσότερα σε παρ. 78-81).
Από την άλλη πλευρά, όσον αφορά τον ισχυρισμό του προσφεύγοντος ότι η άρνηση των αρχών να ικανοποιήσουν τα αιτήματά του για χορήγηση έκτακτης άδειας προκειμένου να επισκεφθεί τη μητέρα του ενόσω βρισκόταν στο νοσοκομείο και στη συνέχεια να παραστεί στην κηδεία της συνιστά παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ (βλ. μεταξύ άλλων παρ. 65-66), το ΕΔΔΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρξε παραβίαση του ως άνω άρθρου και του δικαιώματος του προσφεύγοντα για σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής καθώς η απόρριψη των αιτήσεών του για λήψη έκτακτης άδειας (και ως εκ τούτου η μη χορήγηση άδειας) δεν αποδείχθηκε ότι συνιστούσε μία επέμβαση «αναγκαία σε μία δημοκρατική κοινωνία» (βλ. περισσότερα σε παρ. 68-76 και ειδικά παρ. 75). Ακόμα, το ΕΔΔΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 13 της ΕΣΔΑ σε συνδυασμό με το άρθρο 8, λόγω της μη πρόβλεψης στην εθνική έννομη τάξη ενός ενδίκου μέσου που να επιτρέπει στον προσφεύγοντα να προσβάλλει την ως άνω άρνηση χορήγησης άδειας (βλ. παρ.85 επ. και ειδικά 87-90).
Ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων αποτελεί ένα από τα βασικά συστατικά ενός κράτους δικαίου.
Τα θεμελιώδη δικαιώματα που θα πρέπει να απολαμβάνει κάθε πολίτης κατοχυρώνονται μεταξύ άλλων από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Αποτελεί δε, πρωταρχική και αναντίρρητη υποχρέωση του κράτους το να σέβεται αυτά τα δικαιώματα.
Στη συγκεκριμένη, ωστόσο, περίπτωση, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έκρινε ότι η απόρριψη των αιτήσεων του προσφεύγοντα όπως λάβει άδεια από την φυλακή προκειμένου να επισκεφθεί την άρρωστη μητέρα του και στη συνέχεια να παραστεί στην κηδεία της συνιστά ανεπίτρεπτη επέμβαση στην άσκηση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής και ως εκ τούτου υπήρξε παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ. Ακόμα, το ΕΔΔΑ έκρινε πως η απουσία στην εσωτερική έννομη τάξη ενός ενδίκου μέσου που να επιτρέπει στον προσφεύγοντα να προσβάλλει την ως άνω άρνηση χορήγησης άδειας συνιστά παραβίαση του άρθρου 13 της ΕΣΔΑ σε συνδυασμό με το άρθρο 8 της Σύμβασης.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!
