Το άρθρο 6 της ΕΣΔΑ προστατεύει την χρηστή απονομή της δικαιοσύνης. Στις διαδικαστικές εγγυήσεις της χρηστής απονομής της δικαιοσύνης περιλαμβάνεται το τεκμήριο αθωότητας το οποίο ορίζει ότι οποιοδήποτε άτομο κατηγορείται για αδίκημα θεωρείται αθώο έως την νόμιμη απόδειξη της ενοχής του.
Στην περίπτωση δηλώσεων που μπορούν να αποδειχθούν επιβλαβείς προς τον/την κατηγορούμενο/η το ΕΔΔΑ κρίνει ότι αυτές παραβιάζουν το άρθρο 6 όταν προέρχονται από δικαστές και άλλους δημόσιους λειτουργούς. Η ενημέρωση του κοινού για ζητήματα που αφορούν σε ποινικές διαδικασίες οφείλει να γίνεται με διακριτικότητα και συνετή επιλογή λέξεων (βλ. περισσότερα σε 1, 2).
Το άρθρο 13 της ΕΣΔΑ θεμελιώνει το δικαίωμα σε οποιονδήποτε παραβιάστηκε κάποιο δικαίωμα του από αυτά που αναγνωρίζονται στην Σύμβαση να προσφύγει με τρόπο αποτελεσματικό ενώπιον των εθνικών αρχών ενώ ταυτόχρονα επιβάλλει στο κράτος την υποχρέωση να προβλέψει τα κατάλληλα ένδικα βοηθήματα και μέσα για το σκοπό αυτό (βλ. περισσότερα για το άρθρο 13 σε 1, 2).
Στις 31 Ιανουαρίου 2023 εκδόθηκε η απόφαση (βλ. 1, 2) στην υπόθεση Σαββαΐδου κατά Ελλάδας (αρ. προσφυγής 58715/15).
Η υπόθεση αφορά στις δηλώσεις της κυβερνητικής εκπροσώπου που πραγματοποιήθηκαν αμέσως μετά την απόλυση της προσφεύγουσας από τη θέση της Γενικής Γραμματέως Δημοσίων Οικονομικών.Πιο αναλυτικά, ενόσω εκκρεμούσε ποινική διαδικασία σε βάρος της κας Σαββαΐδου για υπεξαίρεση χρημάτων, το Υπουργικό Συμβούλιο την ανακάλεσε από τα καθήκοντα της Γενικής Γραμματέως Δημοσίων Οικονομικών. Εξερχόμενη του Υπουργικού Συμβουλίου η κυβερνητική εκπρόσωπος προέβη σε σχετικές δηλώσεις. Συγκεκριμένα, ανέφερε, μεταξύ άλλων ότι «δεν µπορεί να γίνει δεκτό ότι δηµόσιοι λειτουργοί ενεργούν ενάντια στο δηµόσιο συµφέρον και συµβάλλουν στην ανάπτυξη ορισµένων επιχειρήσεων που ευνοήθηκαν από προηγούµενες κυβερνήσεις και αποτέλεσαν τον πυρήνα της διαφθοράς» (βλ. τις δηλώσεις σε παρ. 4 απόφασης). Σημειώνεται ότι, κατά τα αναφερόμενα στην απόφαση του ΕΔΔΑ, η προσφεύγουσα δεν βρέθηκε ένοχη για κάποιο ποινικό αδίκημα.
Η προσφεύγουσα επικαλούµενη το άρθρο 6 § 2 της Σύµβασης διαµαρτυρήθηκε για παραβίαση της αρχής του τεκµηρίου αθωότητας λαµβάνοντας υπόψη τις εν λόγω δηλώσεις και επικαλούμενη το άρθρο 13 ανέφερε ότι δεν είχε στη διάθεσή της αποτελεσµατικό ένδικο µέσο ικανό να επανορθώσει την επικαλούµενη παραβίαση του άρθρου 6 § 2.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 6 παρ. 2 της ΕΣΔΑ σημειώνοντας ότι οι ως άνω δηλώσεις: α) προήλθαν από ανώτατη εκπρόσωπο του Κράτους που έχει υποχρέωση σεβασμού του τεκμηρίου αθωότητας, β) έγιναν ενόσω εκκρεμούσε η ποινική διαδικασία, γ) φάνηκε να προδικάζουν την έκβαση της υπόθεσης και δημιούργησαν την εντύπωση ότι η προσφεύγουσα είχε εμπλακεί σε πράξεις αντίθετες προς το δημόσιο συμφέρον και ότι είχε σχέσεις με τη διαφθορά.
Τέλος, το Δικαστήριο διαπίστωσε παραβίαση και του άρθρου 13 της ΕΣΔΑ λόγω έλλειψης αποτελεσματικού ένδικου μέσου για την ικανοποίηση της προσφεύγουσας ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων, λαμβάνοντας υπόψη τις διαπιστώσεις στις οποίες είχε προβεί και στην απόφαση Κώνστας κατά Ελλάδας.
Ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων αποτελεί ένα από τα βασικά συστατικά ενός κράτους δικαίου.
Tα θεμελιώδη δικαιώματα που θα πρέπει να απολαμβάνει κάθε πολίτης κατοχυρώνονται μεταξύ άλλων από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Αποτελεί δε, πρωταρχική και αναντίρρητη υποχρέωση του κράτους το να σέβεται αυτά τα δικαιώματα.
Στη συγκεκριμένη, ωστόσο, περίπτωση, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έκρινε ότι το δικαίωμα της προσφεύγουσας στην χρηστή απονομή της δικαιοσύνης (άρθρο 6 ΕΣΔΑ) παραβιάστηκε με τις δηλώσεις της κυβερνητικής εκπροσώπου οι οποίες προεξοφλούσαν την κατάληξη της υπόθεσής της. Συγχρόνως, το Δικαστήριο έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση και του άρθρου 13 της ΕΣΔΑ (δικαίωμα πραγματικής προσφυγής) λόγω της έλλειψης στο εθνικό δίκαιο ενός ενδίκου μέσου που να επιτρέπει στην προσφεύγουσα να πετύχει την αποκατάσταση της παραβίασης του τεκμηρίου αθωότητάς της.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!