Στις 17 Μαρτίου 2023, το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών εξέδωσε δύο δικαστικές αποφάσεις, οι οποίες διαπίστωσαν παράνομη σύλληψη και κράτηση δύο αιτούντων άσυλο από το Αφγανιστάν, κατά παράβαση του νομοθετικού πλαισίου για τη διεθνή προστασία των προσφύγων. Και στις δύο περιπτώσεις, το δικαστήριο ζήτησε να αφεθούν ελεύθεροι οι Αφγανοί πολίτες.
Οι εν λόγω δικαστικές αποφάσεις (ΔΠρΑθηνών ΑΡ 721/2023 και ΑΡ 741/2023) επιβεβαίωσαν ότι η υποβολή αίτησης προγραμματισμού για την καταγραφή αίτησης ασύλου στη διαδικτυακή πλατφόρμα του υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου ιδρύει την ιδιότητα ενός ατόμου ως αιτούντος άσυλο, παρά την αντίθετη πρακτική που εφαρμόζει το υπουργείο, κατά παράβαση της εθνικής νομοθεσίας και των επιταγών του ενωσιακού και του διεθνούς δικαίου για την προστασία των προσφύγων.
Σύμφωνα με το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), το οποίο στήριξε την προσφυγή των δύο ατόμων στη Δικαιοσύνη, οι συγκεκριμένες υποθέσεις αφορούσαν περιπτώσεις Αφγανών πολιτών, οι οποίοι ενώ είχαν ήδη υποβάλει στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του υπουργείου Μετανάστευσης αίτηση καταγραφής του αιτήματος ασύλου τους και ανέμεναν την δοθείσα από το υπουργείο ημερομηνία για την πλήρη καταγραφή αυτής, συνελήφθησαν και τέθηκαν υπό κράτηση.
Μάλιστα, η αυθαίρετη σύλληψη και κράτηση τους είχε ως αποτέλεσμα να μην μπορέσουν να μεταβούν στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) Μαλακάσας για την πλήρη κατάθεση του αιτήματος διεθνούς προστασίας τους.
Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου, «λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντιλέγων (σ.σ.: ο αιτών άσυλο που προσέφυγε στη δικαιοσύνη), πριν τη σύλληψή του […] είχε ήδη υποβάλει την […] αίτηση προγραμματισμού καταγραφής του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου […] με την οποία ορίστηκε ως ημερομηνία καταγραφής του αιτήματός του η […] ο αντιλέγων είχε ήδη αποκτήσει την ιδιότητα του αιτούντος άσυλο με συνέπεια να απαγορεύεται μετά την ως άνω ημερομηνία η σύλληψή του, η έκδοση απόφασης σε βάρος του και συνακόλουθα η κράτησή του βάσει των διατάξεων του άρθρου 30 του ν. 3907/2011». Με βάση τα παραπάνω, το δικαστήριο ζήτησε την άρση της κράτησης και των δύο Αφγανών.
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι, κατά το δικαστήριο, και στις δύο περιπτώσεις παραβιάστηκε το άρθρο 50 του ν. 4939/2022 (ΦΕΚ Α’ 111/10.6.2022), η παράγραφος 1 του οποίου ορίζει ότι «πολίτης τρίτης χώρας ή ανιθαγενής που αιτείται διεθνή προστασία, δεν κρατείται για τον λόγο μόνο ότι έχει υποβάλει αίτηση διεθνούς προστασίας, καθώς και ότι εισήλθε παράτυπα ή/και παραμένει στη χώρα χωρίς νόμιμο τίτλο διαμονής».
Είναι αξιοσημείωτο ότι για το ίδιο ζήτημα έχει παρέμβει και ο Συνήγορος του Πολίτη. Στις 14 Μαρτίου 2023, η ανεξάρτητη Αρχή ζήτησε από το υπουργείο Μετανάστευσης να εξετάσει την απάλειψη της προβληματικής διατύπωσης που περιέχει το αποδεικτικό έγγραφο που λαμβάνουν τα πρόσωπα που ολοκληρώνουν τον προγραμματισμό καταγραφής της αίτησης τους στην πλατφόρμα του υπουργείου, η οποία αναφέρει ότι «το παρόν έγγραφο δεν αποτελεί έκφραση βούλησης αλλά αποδεικτικό προγραμματισμού». Σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη, η συγκεκριμένη διατύπωση «παραβιάζει τους σκοπούς και του ορισμούς της ισχύουσας νομοθεσίας».
Επιπλέον, η ανεξάρτητη Αρχή ζήτησε από τις αστυνομικές Αρχές να επιληφθούν για την τήρηση των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, σύμφωνα με τις οποίες απαγορεύεται η έκδοση απόφασης επιστροφής όποιου και όποιας έχει ζητήσει την παροχή καθεστώτος διεθνούς προστασίας, όπως απαγορεύεται και η κράτηση των εν λόγω προσώπων για τον ίδιο λόγο, σύμφωνα με το σκεπτικό και των παραπάνω δικαστικών αποφάσεων.
Σε ένα Κράτος Δικαίου οι κρατικές Αρχές οφείλουν –σε συμμόρφωση με το προσφυγικό δίκαιο και τη Σύμβαση της Γενεύης- να σέβονται τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και το δικαίωμα στο άσυλο. Ωστόσο, στις συγκεκριμένες δύο περιπτώσεις, η ελληνική Δικαιοσύνη έκρινε ότι οι κρατικές Αρχές προχώρησαν σε παράνομη σύλληψη και κράτηση δύο Αφγανών αιτούντων άσυλο, κατά παράβαση του άρθρου 50 του ν. 4939/2022.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!