ΕΥΠ & Αντιτρομοκρατική καθυστέρησαν να ενημερώσουν την ΑΔΑΕ για χιλιάδες παρακολουθήσεις

Η έκθεση πεπραγμένων της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) για το 2022 αναφέρει ότι ΕΥΠ και Αντιτρομοκρατική καθυστέρησαν να στείλουν στην Ανεξάρτητη Αρχή 6.705 εισαγγελικές διατάξεις άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών για λόγους εθνικής ασφάλειας. Η παραπάνω μακροχρόνια παράλειψη εκ μέρους ΕΥΠ και Αντιτρομοκρατικής αντίκειται στο νομοθετικό πλαίσιο για τη διαδικασία άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών και, πιο συγκεκριμένα, στο άρθρο 8 παρ. 2 του ν. 5002/2022, σύμφωνα με το οποίο το κείμενο των διατάξεων και των βουλευμάτων που επιβάλλουν άρση του απορρήτου «παραδίδεται αμελλητί» στη συνταγματικά κατοχυρωμένη ΑΔΑΕ (άρθρο 19 παρ. 2 του Συντάγματος), στο πλαίσιο της ευρύτερης αποστολής της για προστασία του επίσης συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος στο απόρρητο των επικοινωνιών (άρθρο 19 παρ. 1 του Συντάγματος).

Από το γράμμα του νόμου προκύπτει ότι οι ΕΥΠ και ΔΑΕΕΒ έχουν υποχρέωση για αμελλητί, δηλαδή δίχως αργοπορία ή βραδύτητα, παράδοση των διατάξεων άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών προς την ΑΔΑΕ, κάτι που εν προκειμένω δεν συνέβη, αφού οι διατάξεις στάλθηκαν στην Ανεξάρτητη Αρχή μετά καθυστέρηση ετών.

Η εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου αναφορικά με τη λειτουργία της ΑΔΑΕ αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτέλεση του συνταγματικά κατοχυρωμένου σκοπού της και την προστασία του επίσης συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος στο απόρρητο των επικοινωνιών (Άρθρο 19 παρ. 1 εδ. α’ του Συντάγματος: «Tο απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο». Άρθρο 19 παρ 2 του Συντάγματος: «Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη συγκρότηση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες ανεξάρτητης αρχής που διασφαλίζει το απόρρητο της παραγράφου 1»).

Σε σχετικό ρεπορτάζ του, το inside story σημείωσε: «Αν προσθέσουμε τον αριθμό των “ξεχασμένων” διατάξεων άρσης απορρήτου για λόγους εθνικής ασφαλείας στο νούμερο που γνωρίζαμε μέχρι τώρα για το 2021 με βάση την προηγούμενη έκθεση πεπραγμένων της ΑΔΑΕ, το άθροισμα από 15.475 εκτοξεύεται στις 22.180 εισαγγελικές διατάξεις. Το αντίστοιχο νούμερο το 2020 ήταν 13.751 εισαγγελικές διατάξεις. Πρόκειται για αύξηση της τάξης του 62% μέσα σε έναν χρόνο». 

Το νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει τη δυνατότητα άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών σε βάρος πολιτών είτε για λόγους εθνικής ασφάλειας (άρθρο 4 του ν. 5002/2022) είτε για τη διακρίβωση εγκλημάτων (άρθρο 6 του ν. 5002/2022). Η συντριπτική πλειονότητα των άρσεων του απορρήτου γίνεται για λόγους εθνικής ασφάλειας και όχι για λόγους διακρίβωσης εγκλημάτων, κάτι που αποτελεί ισχυρή ένδειξη περί κατάχρησης της έννοιας της εθνικής ασφάλειας εκ μέρους των κρατικών Αρχών, με σκοπό την παρακολούθηση πολιτών για λόγους αλλότριους προς αυτούς που προβλέπει ο νόμος.

Ενδεικτικά, από τις ετήσιες εκθέσεις πεπραγμένων της ΑΔΑΕ προκύπτει ότι το 2018 οι διατάξεις για άρση του απορρήτου των επικοινωνιών για εθνική ασφάλεια ανήλθαν σε 11.113 έναντι των 3.400 βουλευμάτων για άρση του απορρήτου με σκοπό τη διακρίβωση εγκλημάτων. Τα σχετικά μεγέθη ήταν αντίστοιχα 11.680 έναντι 2.302 το 2019 και 13.751 έναντι 3.190 το 2020.