Υπόθεση Λυπάρης κατά Ελλάδος – Καταδίκη της Ελλάδας για παραβίαση του άρθρου 10 της Ε.Σ.Δ.Α.

Στην υπόθεση Λυπάρης κατά Ελλάδας, το ΕΔΔΑ καταδίκασε την Ελλάδα για την παραβίαση του άρθρου 10 της ΕΣΔΑ που αφορά την ελευθερία της έκφρασης. Ειδικότερα, το ΕΔΔΑ έκρινε ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση οι λόγοι που επικαλέστηκαν τα εθνικά δικαστήρια για να δικαιολογήσουν την επέμβαση στο δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης και την καταδίκη του προσφεύγοντος από τα αστικά δικαστήρια δεν ήταν προσήκοντες και επαρκείς. Το γεγονός αυτό καθιστά την συγκεκριμένη επέμβαση των εθνικών αρχών μη αναγκαία σε μία δημοκρατική κοινωνία και κατά συνέπεια παραβιάζεται το άρθρο 10 της ΕΣΔΑ.

Επανερχόμενο στις αρχές που αποκρυστάλλωσε στις αποφάσεις Bédat κατά Ελβετίας ([Ολομέλεια Ε.Δ.Δ.Α.], αριθ. 56925/08, §§ 48-54, 29 Μαρτίου 2016 και Satakunnan Markkinapörssi Oy και Satamedia Oy κατά Φινλανδίας [Ολομέλεια Ε.Δ.Δ.Α.], αριθ. 931/13, § 160, 27 Ιουνίου 2017, το Ε.Δ.Δ.Α. διαπίστωσε τα εξής:

• οι παρατηρήσεις του προσφεύγοντος περιείχαν αξιολογικές κρίσεις, οι οποίες δεν επιδέχονται απόδειξη και άρα κρίση από τη δικαστική αρχή
• τα εθνικά δικαστήρια εξέτασαν τις επίμαχες εκφράσεις εκτός του πλαισίου του άρθρου πριν καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι οι χρησιμοποιούμενες εκφράσεις δεν ήταν απαραίτητες για να μεταφέρουν την επιθυμία του προσφεύγοντος να προστατεύσει το έννομο συμφέρον στο οποίο στηρίχθηκε
• ως εκ τούτου, παρέλειψαν να εξετάσουν κατά πόσον το πλαίσιο της υπόθεσης, το δημόσιο συμφέρον και η πρόθεση του συντάκτη του προσβαλλόμενου άρθρου δικαιολογούσαν την ενδεχόμενη χρήση μιας δόσης πρόκλησης ή υπερβολής, και, αν και οι φράσεις του προσφεύγοντος μπορούσαν να θεωρηθούν προκλητικές, δεν έφταναν στο σημείο της προσβολής
• τα ανωτέρω σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο προσφεύγων είχε υποστηρίξει τις δηλώσεις του με ένα σαφές πραγματικό υπόβαθρο και είχε καταστήσει σαφές ότι δεν θεωρούσε τον αντίδικό του προσωπικά υπεύθυνο αλλά υπό την ιδιότητά του ως ηγέτη ενός πολιτικού κόμματος, οδήγησαν το Δικαστήριο στο συμπέρασμα ότι ούτε οι προσβαλλόμενες δηλώσεις ούτε το άρθρο στο σύνολό του μπορούν να εκληφθούν ως αχρείαστη προσωπική επίθεση ή προσβολή 
• τα εθνικά δικαστήρια επίσης παρέλειψαν να συμπεριλάβουν στην εκτίμησή τους την ιδιότητα του καταγγέλλοντος, καθώς ήταν ένας εκλεγμένος τοπικός αξιωματούχος που αναπόφευκτα και εν γνώσει του έθετε τον εαυτό του σε στενό έλεγχο κάθε λόγου και πράξης του τόσο από τους δημοσιογράφους όσο και από το ευρύ κοινό και ότι, κατά συνέπεια, η κριτική που του ασκήθηκε για τα συγκεκριμένα ζητήματα διαχείρισης κονδυλίων από τον προσφεύγοντα αφορούσε ζήτημα δημοσίου συμφέροντος και άρα θα έπρεπε να είχε εμφιλοχωρήσει στενότερη ερμηνεία από τα εθνικά δικαστήρια
• τέλος, κατά την επιδίκαση της αποζημίωσης, τα εθνικά δικαστήρια προέβησαν μόνο σε μια γενική αναφορά των κριτηρίων που έλαβαν υπόψη τους, χωρίς, για παράδειγμα, να προχωρήσουν στην εξέταση της οικονομικής κατάστασης του προσφεύγοντος

Ως εκ τούτου, το ΕΔΔΑ έκρινε ότι τα εθνικά δικαστήρια δεν έλαβαν δεόντως υπόψη τους τις αρχές και τα κριτήρια που ορίζονται στη νομολογία του Δικαστηρίου για τη στάθμιση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης. Έτσι, υπερέβησαν το περιθώριο εκτίμησης που τους παρασχέθηκε και δεν απέδειξαν ότι υπήρχε εύλογη σχέση αναλογικότητας μεταξύ της εν λόγω επέμβασης και του επιδιωκόμενου νόμιμου σκοπού. Για το λόγο αυτό έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση του δικαιώματος του προσφεύγοντος στην ελευθερία της έκφρασης και κρίθηκε ότι η Ελλάδα οφείλει να καταβάλει στον προσφεύγοντα 18.534 ευρώ για περιουσιακή ζημία και 5.000 ευρώ για ηθική βλάβη, ενώ παράλληλα επιδίκασε και το ποσό των 2.191,73 για έξοδα και δαπάνες ως προς τα εγχώρια δικαστήρια, αλλά δεν επιδίκασε δαπάνες για τη διαδικασία ενώπιον του.