Στις 16:10 το απόγευμα της 22ης Απριλίου 2021 και ενώ είχε ήδη ξεκινήσει η συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής για την ψήφιση του Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων, κατατέθηκε η υπ’ αριθμ. 868/57/22-4-2021 εκπρόθεσμη και άσχετη τροπολογία. Η τροπολογία αυτή ψηφίστηκε αποκλειστικά και μόνο από τους βουλευτές της κυβέρνησης (βλ. τις ψήφους των κομμάτων σε σελ. 72 επ. των πρακτικών της Βουλής), ως άρθρο 269 του ν. 4798/2021, και εντάσσεται στο κεφάλαιο του νόμου που αφορά τις λοιπές επείγουσες διατάξεις.
Εκτός από το ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν τηρήθηκαν οι κανόνες καλής νομοθέτησης που προβλέπει το Σύνταγμα, τα άρθρα 87, 88 και 101 του Κανονισμού της Βουλής και το Εγχειρίδιο Νομοπαρασκευαστικής Μεθοδολογίας για τις τροπολογίες, ο χρόνος κατά τον οποίο κατατέθηκε η συγκεκριμένη τροπολογία στη Βουλή καθώς και το ουσιαστικό περιεχόμενο αυτής εγείρουν περισσότερα ζητήματα παραβίασης του κράτους δικαίου. Με την κατάθεση του κειμένου της τροπολογίας κατά χρόνο που είχε ήδη αρχίσει η συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής για την ψήφιση του νόμου, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο εξέτασης και επεξεργασίας της είτε από την κοινή γνώμη είτε από τους ίδιους τους βουλευτές, γεγονός που θίγει και την αρχή της διαφάνειας. Ακόμα, η εκ των προτέρων γενική απαλλαγή των μελών Επιτροπών που συμβουλεύουν την Κυβέρνηση σχετικά με την διαχείριση της πανδημίας από οποιαδήποτε ποινική ή αστική ευθύνη τους αλλά και η απαγόρευση του να μπορούν αυτά τα άτομα έστω και να εξεταστούν για τη γνώμη ή την άποψη που διατύπωσαν κατά τις συνεδριάσεις, μπορεί να θεωρηθεί ότι θίγει την αρχή της ισότητας και της αναλογικότητας αλλά θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως υποκατάσταση της δικαιοδοτικής κρίσης των Δικαστηρίων (που ανήκει κατά το άρθρο 26 του Συντάγματος αποκλειστικά και μόνο στα Δικαστήρια) από τη βούληση της εκτελεστικής εξουσίας (βλ. για αντίστοιχα ζητήματα και άρθρο Γ. Πεπόνη σε dikastiko.gr). Επίσης εύλογα κανείς αναρωτιέται πως μπορεί να θεωρηθεί επείγουσα μία διάταξη, που έρχεται να ρυθμίσει ζητήματα για τη διαχείριση της πανδημίας έναν ολόκληρο χρόνο μετά το ξέσπασμα αυτής (για τα ζητήματα του επείγοντος ή μη καθώς και τους σκοπούς που φαίνεται να εξυπηρετεί η συγκεκριμένη διάταξη βλ. και το από 23-4-2021 άρθρο του thepressproject.gr).
Πολλές ήταν οι αντιδράσεις που πυροδότησε η συγκεκριμένη διάταξη (βλ. μεταξύ άλλων το από 24-4-2021 άρθρο στο e-tetRadio για το πως βλέπουν το ακαταδίωκτο οι εφημερίδες και το από 26-4-2021 άρθρο των Αντιγόνη Μιχοπούλου και Βαγγέλη Τριάντητ). Άλλωστε, και κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στη Βουλή, υπήρξαν αρκετές αντιδράσεις από την αντιπολίτευση (βλ. το από 24-4-2021 άρθρο της Καθημερινής στο οποίο αναφέρονται οι αντιδράσεις που υπήρξαν κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Βουλής) και ζητήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ να αποσυρθεί η συγκεκριμένη διάταξη καθώς θεωρήθηκε ότι συνιστά ουσιαστικά κρυπτοαμνήστευση και φαίνεται να καταλαμβάνει όχι μόνο την επιστημονική επιτροπή λοιμωξιολόγων αλλά και κυβερνητικά και υπηρεσιακά στελέχη (βλ. σελ. 65-66 των πρακτικών της Βουλής καθώς και το από 23-4-2021 άρθρο της Αυγής).
Όπως παρατηρεί ο Κώστας Μποτόπουλος (Συνταγματολόγος, Δικηγόρος) αν και η κρίση για το αν είναι συνταγματική ή όχι μία θέσπιση ακαταδίωκτου ανήκει τελικά στα δικαστήρια (που θα εξετάσουν αν έχει τηρηθεί ή όχι η αρχή της αναλογικότητας), από ηθικο-πολιτική άποψη, τέτοια μέτρα θα πρέπει κατά το δυνατόν να αποφεύγονται και να αποτελούν εντελώς έσχατη λύση. Αν και κατά τη γνώμη του Μποτόπουλου, το συγκεκριμένο μέτρο “θα μπορούσε να δικαιολογηθεί λόγω του εξαιρετικά φορτισμένου και του κοινωνικά ευαίσθητου του θέματος, καθώς και της ιδιαίτερα εκτεταμένης δημοσιότητας, που ενέχει και αρκετή δόση παραπληροφόρησης’’ και υποστηρίχθηκαν απόψεις τόσο υπέρ όσο και κατά της νομιμότητας του συγκεκριμένου μέτρου (βλ. ενδεικτικά 1, 2, 3, 4), το γεγονός ότι ένα τέτοιο μέτρο ψηφίζεται ένα χρόνο μετά την έναρξη της πανδημίας και μάλιστα μέσω τροπολογίας, εξακολουθεί να δημιουργεί προβληματισμούς. Τέλος, προβληματισμός προκύπτει και ως προς το τι θα σημαίνει η απαγόρευση εξέτασης των μελών των επιτροπών σε περίπτωση που διενεργηθεί είτε εισαγγελική έρευνα, είτε μια πιθανή προανακριτική επιτροπή της Βουλής στο μέλλον, καθώς είναι πιθανό τα μέλη της επιτροπής να μην μπορούν κάν να κληθούν ως μάρτυρες (βλ. το από 22-4-2021 άρθρο του Γεράσιμου Λιβιτσάνου).
Τόσο το Σύνταγμα και ο Κανονισμός της Βουλής όσο και το Εγχειρίδιο Νομοπαρασκευαστικής Μεθοδολογίας απαγορεύουν την κατάθεση εκπρόθεσμων και άσχετων τροπολογιών, γεγονός που σχετίζεται μεταξύ άλλων με τις αρχές της διαφάνειας και της λογοδοσίας.
Πέραν τούτου, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε ένα κράτος δικαίου όλοι θα έπρεπε όχι μόνο να θεωρούμαστε αλλά και είμαστε ουσιαστικά ίσοι ενώπιον του νόμου.
Είναι τουλάχιστον ανήθικο (αν όχι παράνομο) να υπάρχουν διακρίσεις ως προς τον τρόπο που θα πρέπει να αντιμετωπίζεται κάποια συγκεκριμένη ομάδα και η θέση δυσανάλογων περιορισμών και αποκλεισμών στο έργο της Δικαιοσύνης. Τόσο λόγω της τυπικής διαδικασίας που ακολουθήθηκε για την ψήφιση του ακαταδίωκτου όσο και λόγω της ουσίας της διάταξης αυτής, παρουσιάζονται πολλαπλά προβλήματα σε επίπεδο κράτους δικαίου, όπως αναλύονται ειδικότερα μέσα στο κείμενο.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!
