Παρακολουθήσεις πολιτικών, δημοσιογράφων και επιχειρηματιών από Predator και ΕΥΠ

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας Documento, 33 πρόσωπα από την πολιτική, τη δημοσιογραφία και τον επιχειρηματικό χώρο παρακολουθούνταν από το κακόβουλο λογισμικό υποκλοπών Predator και την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ).

Σοβαρά ερωτήματα για τη λειτουργία της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στην Ελλάδα εγείρουν οι αποκαλύψεις της εφημερίδας Documento, η οποία στις 6 Νοεμβρίου δημοσίευσε ρεπορτάζ σύμφωνα με το οποίο 33 πρόσωπα από την πολιτική, τη δημοσιογραφία και τον επιχειρηματικό χώρο παρακολουθούνταν από το παράνομο λογισμικό υποκλοπών Predator και την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ).

Τα νέα δημοσιογραφικά ευρήματα προκαλούν έντονη ανησυχία για την αποτελεσματική προστασία του συνταγματικά κατωχυρωμένου απορρήτου των επικοινωνιών, υπό το πρίσμα μάλιστα ότι τα περισσότερα θύματα των υποκλοπών έχουν ιδιότητες ή έχουν θητεύσει σε θέσεις ευαίσθητες για το πολίτευμα και τον δημοκρατικό έλεγχο της εξουσίας. 

Πράγματι, ανάμεσα στους παρακολουθούμενους πολιτικούς είναι ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, ο πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, η πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη Όλγα Γεροβασίλη, ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνης Γεωργιάδης, ο πρώην υπουργός Υγείας και νυν Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας, η βουλευτής της ΝΔ Όλγα Κεφαλογιάννη, ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Χαρδαλιάς, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης, η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη, ο περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης, ο πρώην υπουργός Υγείας Δημήτρης Αβραμόπουλος, ο επικεφαλής στο οικονομικό γραφείο του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης και ο πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας της Ελλάδας Αλέξανδρος Διακόπουλος.

Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, θύματα υποκλοπών έπεσαν και οι δημοσιογράφοι Αλέξης Παπαχελάς (διεθυντής της Καθημερινής), Γιάννης Κουρτάκης (εκδότης των Παραπολιτικών), Παναγιώτης Μπόμης (διευθύνων σύμβουλος της DPG Digital Media, συμφερόντων Δημήτρη Γιαννακόπουλου), Εύα Αντωνοπούλου (σύζυγος του πρώην προέδρου ΕΟΔΥ Παναγιώτη Αρκουμανέα, επίσης υπό παρακολούθηση), Πάνος Κυριακόπουλος (πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Star, συμφερόντων Βαρδινογιάννη) και Αντώνης Δελλατόλας.

Αναφερόμενο στη μέθοδο παρακολούθησης, το Documento υποστηρίζει ότι οι υποκλοπές έγιναν τόσο από την ΕΥΠ όσο και από το Predator: «Η ανάθεση των παρακολουθήσεων γινόταν απευθείας στην ΕΥΠ μέσω Μαξίμου. Αυτός ήταν ο λόγος που ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε προσωπικά την ΕΥΠ. Για μεγάλο χρονικό διάστημα η ΕΥΠ ήταν αυτή που είχε αναλάβει τις παρακολουθήσεις. Τα πρόσωπα που επισυνδέονταν με εισαγγελική εντολή για “λόγους εθνικής ασφάλειας” σπάνια έμεναν υπό παρακολούθηση από την ΕΥΠ για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σκοπός της επίσημης παρακολούθησης ήταν να εντοπιστεί με ποιους έχει επαφή ο παρακολουθούμενος. Δηλαδή να ανιχνευτούν οι συχνές επαφές του. Αφού ανιχνεύονταν, αναλάμβανε το Predator. Οι συχνοί συνομιλητές του στόχου, ανυποψίαστοι συνήθως, μολύνονταν με το λιγισμικό. Πρόσωπα που συνδέονταν με τους πολιτικούς, σύζυγοι ή εξωσυζυγικές τους σχέσεις, παρακολουθούνταν από το Predator».

Αν και η ελληνική κυβέρνηση έχει αρνηθεί τη χρήση κακόβουλου λογισμικού, τα νέα δεδομένα εγείρουν ερωτήματα για τη χρήση του Predator από τις ελληνικές Αρχές, καθώς μάλιστα έχει τεκμηριωθεί ότι οι κ. κ. Κουκάκης και Ανδρουλάκης στοχοποιήθηκαν τόσο από την ΕΥΠ όσο και από το Predator. Μάλιστα, στην περίπτωση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ τα δύο συστήματα τον στοχοποίησαν με μόλις πέντε μέρες διαφορά τον Σεπτέμβριο του 2021.

Η ευρεία ταύτιση στόχων από ΕΥΠ και Predator θέτει υπό αμφισβήτηση την ειλικρίνεια της κυβέρνησης, η οποία μέχρι σήμερα δεν έχει εντοπίσει τον ιδιώτη που σύμφωνα με την ίδια χρησιμοποιεί το παράνομο λογισμικό υποκλοπών κατά ελληνικών στόχων.

Όσον αφορά τη χρήση του Predator, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στην Ελλάδα δεν έχει ψηφιστεί νομοθετικό πλαίσιο που να προβλέπει τη δυνατότητα χρήσης λογισμικών όπως είναι το Predator. Ακόμη, ο βασικός νόμος για τη λειτουργία της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΠ) δεν περιέχει καμία πρόβλεψη για τους όρους χρησιμοποίησης τέτοιου είδους λογισμικών (ν. 3649/2008 – ΦΕΚ 39/Α’/3.3.2008). Ως εκ τούτου, η στοχοποίηση και η παρακολούθηση στόχων μέσω Predator ή οποιουδήποτε άλλου παρόμοιου μηχανισμού παρακολούθησης στην Ελλάδα είναι καθόλα παράνομη, είτε γίνεται από τις κρατικές Αρχές είτε από ιδιώτες, και παραβιάζει το άρθρο 19 του Συντάγματος, το οποίο κατοχυρώνει το απόλυτα απαραβίαστο των επικοινωνιών («Tο απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο»)

Η εξάπλωση των παράνομων παρακολουθήσεων δημιουργούν ερωτήματα γύρω από τη χρήση κακόβουλων λογισμικών υποκλοπών στην Ελλάδα, αλλά και τη λειτουργία της ΕΥΠ, για την οποία θεσμικά υπεύθυνος είναι ο πρωθυπουργός, αφού με απόφασή του μόλις μερικές μέρες μετά τη νίκη της ΝΔ στις εκλογές του 2019 (ΦΕΚ: Τεύχος Α’/119/8.7.2019), ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε την υπηρεσία υπό τον άμεσο έλεγχό του. Μάλιστα, η χρησιμοποίηση παράνομων μηχανισμών παρακολούθησης, κατά παράβαση και του Συντάγματος, σε βάρος και πολιτικών προσώπων και δημοσιογράφων εγείρει ζήτημα όχι μόνο Κράτους Δικαίου, αλλά και ελευθερίας του Τύπου και εύρυθμης λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος.