Τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2025 δημοσιεύθηκαν καταγγελίες, τεκμήρια και οπτικοακουστικό υλικό αναφορικά με περιστατικά άσκησης υπέρμετρης και απρόκλητης αστυνομικής βίας σε βάρος διαδηλωτ(ρι)ών κατά τη διάρκεια κινητοποιήσεων για τη συμπλήρωση δύο χρόνων από το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών (ενδεικτικά: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10).
Παραθέτοντας τα πιο χαρακτηριστικά περιστατικά αστυνομικής αυθαιρεσίας, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στις 28 Φεβρουαρίου το news247.gr δημοσίευσε ρεπορτάζ και βίντεο, στο οποίο άνδρες των ΜΑΤ εμφανίζονται «να χτυπούν ξαφνικά με γροθιές και κλωτσιές τυχαίους ανθρώπους μέσα από το πλήθος».
«Ο ένας αστυνομικός […] επιτίθεται με γροθιές σε ανθρώπους που υποχωρούν όσο τα ΜΑΤ έσφιγγαν τον κλοιό γύρω τους. Στη συνέχεια χτυπά και έναν ακόμη δίπλα του, ενώ ένας συνάδελφός του κλωτσά και ρίχνει κάτω έναν τρίτο, τον οποίο με τη βοήθεια και άλλων ανδρών των ΜΑΤ τον χτυπούν ενώ είναι ξαπλωμένος και τον προσαγάγουν», σημείωσε το σχετικό δημοσίευμα (τα έντονα γράμματα ανήκουν στο πρωτότυπο).
Την ίδια μέρα η Εφημερίδα των Συντακτών (ΕφΣυν) δημοσίευσε βίντεο, το οποίο καταγράφει πώς «περίπου 10 αστυνομικοί της ομάδας ΔΕΛΤΑ και ΔΙΑΣ χτύπησαν έναν νέο σε ηλικία διαδηλωτή, τον έριξαν στο έδαφος και αφού πάτησαν πάνω του με τα γόνατά τους, ακόμα και στο κεφάλι του, τον προσήγαγαν», παρά το γεγονός ότι «ο διαδηλωτής παρακαλούσε να αφεθεί ελεύθερος και να τους επιδείξει την ταυτότητα του». Ακόμη, βίντεο της εφημερίδας Documento δείχνει άνδρα από διμοιρία των ΜΑΤ να σπρώχνει έναν μεγάλης ηλικίας πολίτη, ενώ λίγο αργότερα δυνάμεις των ΜΑΤ κάνουν χρήση χειροβομβίδων κρότου λάμψης και χημικών σε βάρος διαδηλωτ(ρι)ών.
Σε καταγγελίες τους προς το Reporters United, πολίτες ανέφεραν ότι δυνάμεις των ΜΑΤ χτύπησαν απροκάλυπτα πολίτες, με σκοπό να διαλύσουν το πλήθος που διαδήλωνε ειρηνικά στην πλατεία Συντάγματος (1, 2). Σωρεία περιστατικών απρόκλητης κρατικής αυθαιρεσίας δημοσίευσε και η ομάδα καταγραφής περιστατικών αστυνομικής βίας copwatch.gr (1, 2, 3).
Σε σχετική ανακοίνωσή της την 1η Μαρτίου 2025, η Ελληνική Αστυνομία (ΕΛΑΣ) υπερασπίστηκε το έργο των αστυνομικών δυνάμεων ως αναπτυσσόμενο «στο πλαίσιο του νόμου» και αρνήθηκε οποιαδήποτε «ταύτιση αστυνομικών με άτομα που προκαλούν επεισόδια κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων».
«Μόνο ως ανυπόστατες, συκοφαντικές και ενδεχομένως ποινικά κολάσιμες μπορούν να χαρακτηριστούν δηλώσεις και αναρτήσεις που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και κυρίως στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, συνοδευόμενες μάλιστα και από δήθεν “αποδεικτικό υλικό”, όπου επιχειρείται ταύτιση αστυνομικών με άτομα που προκαλούν επεισόδια κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων», σημείωσε η ΕΛΑΣ, προσθέτοντας: «Οι ίδιοι αστυνομικοί, πριν από τις διαδηλώσεις, εντόπισαν και συνέλαβαν άτομα που κατείχαν επικίνδυνα αντικείμενα, όπως βόμβες μολότοφ και εκρηκτικούς – εμπρηστικούς μηχανισμούς, που θα μπορούσαν να αφαιρέσουν ακόμη και ανθρώπινες ζωές. Οι επιχειρήσεις συνεχίστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδήλωσης, με πρώτιστη προτεραιότητα τη διασφάλιση της σωματικής ακεραιότητας των ειρηνικών διαδηλωτών. Ως αποτέλεσμα, μέχρι τώρα, οι αστυνομικές δυνάμεις έχουν προχωρήσει σε -237- προσαγωγές από τις οποίες οι -77- έγιναν συλλήψεις».
Σε ένα κράτος δικαίου η δράση και η λειτουργία των αστυνομικών Αρχών πρέπει να διέπεται από ορισμένες αρχές, όπως μεταξύ άλλων την αρχή της νομιμότητας, την αρχή της αναλογικότητας, την απαγόρευση της καταχρηστικής άσκησης της αστυνομικής εξουσίας, τον σεβασμό και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Οι αρμοδιότητες των αστυνομικών Αρχών και η συμπεριφορά που πρέπει να επιδεικνύουν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ρυθμίζονται μεταξύ άλλων από τα Π.Δ. 538/1989, 141/1991 και 254/2004.
Παρότι η Αστυνομία έχει τη δυνατότητα να προβεί ακόμα και στην άσκηση βίας προκειμένου να επιβάλλει το νόμο και να προστατέψει τα ανθρώπινα δικαιώματα, αυτό δεν σημαίνει ότι οποιαδήποτε άσκηση προληπτικής ή κατασταλτικής βίας εκ μέρους της είναι νόμιμη.
Αντιθέτως, η αυθαίρετη χρήση της δυνατότητας άσκησης βίας και η καθ’ υπέρβαση των νόμιμων ορίων αστυνομική δράση αποτελούν ένα επικίνδυνο φαινόμενο για μία δημοκρατία. Ακόμη, η δράση των αστυνομικών Αρχών θα πρέπει να εξασφαλίζει και όχι να δυσχεραίνει ή να ματαιώνει την απρόσκοπτη άσκηση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι, το οποίο κατοχυρώνεται από το άρθρο 11 του Συντάγματος (Άρθρο 11 παρ. 1: «Οι Έλληνες έχουν το δικαίωμα να συνέρχονται ήσυχα και χωρίς όπλα». (Άρθρο 11 παρ. 2: «Μόνο στις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις μπορεί να παρίσταται η αστυνομία. Οι υπαίθριες συναθροίσεις μπορούν να απαγορευτούν με αιτιολογημένη απόφαση της αστυνομικής αρχής, γενικά, αν εξαιτίας τους επίκειται σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια, σε ορισμένη δε περιοχή, αν απειλείται σοβαρή διατάραξη της κοινωνικοοικονομικής ζωής, όπως νόμος ορίζει»). Λαμβανομένων υπόψη των παραπάνω, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στην εξεταζόμενη περίπτωση η συμπεριφορά των αστυνομικών Αρχών (συστηματική και απρόκλητη άσκηση βίας, χρήση χημικών και χειροβομβίδων κρότου λάμψης, προσαγωγές, επιθέσεις σε βάρος διαδηλωτ(ρι)ών με αποτέλεσμα τον τραυματισμό τους) φαίνεται από τα τεκμήρια των δημοσιευμάτων και των καταγγελιών να εκφεύγει -κατά τρόπο επαναλαμβανόμενο και συστηματικό- των νομίμων ορίων της αστυνομικής δράσης.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!