Τον Μάρτιο του 2023 δημοσιεύθηκαν καταγγελίες, ανακοινώσεις και οπτικοακουστικό υλικό αναφορικά με πλείστα περιστατικά άσκησης υπέρμετρης αστυνομικής βίας και χρήσης χημικών σε βάρος διαδηλωτ(ρι)ών και εργαζομένων των μίντια, κατά τη διάρκεια απεργιακών κινητοποιήσεων και διαδηλώσεων για το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών στις 16 Μαρτίου 2023 (ενδεικτικά: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8).
Για τη σωρεία των εν λόγω περιστατικών αστυνομικής αυθαιρεσίας, η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ) απέστειλε ανοιχτή επιστολή προς τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη Τάκη Θεοδωρικάκο, καλώντας την κυβέρνηση να γνωστοποιήσει, πρώτον, ποια είναι τα άμεσα μέτρα ελέγχου που έχουν ληφθεί για την «κορύφωση των φαινομένων αστυνομικής βίας», δεύτερον, αν έχουν ταυτοποιηθεί τα αστυνομικά όργανα που αποτυπώνονται σε οπτικοακουστικό υλικό να δρουν κατά παράβαση των καθηκόντων τους, τρίτον, αν έχουν απομακρυνθεί τα εν λόγω όργανα από τις θέσεις ευθύνης τους όσο εκκρεμεί το αποτέλεσμα των πειθαρχικών και ποινικών διαδικασιών σε βάρος τους, καθώς και, τέταρτον, αν είχε δοθεί εκ μέρους των αστυνομικών Αρχών εντολή διάλυσης της κινητοποίησης των πολιτών και των πολίτιδων με εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων και οβίδων κρότου λάμψης.
Ανακοίνωση για τα «επαναλαμβανόμενα περιστατικά» αστυνομικής αυθαιρεσίας εξέδωσε και η Ένωση Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ), καταγγέλλοντας την αστυνομική βία σε βάρος του δημοσιογράφου Νίκου Χριστοφάκη, ο οποίος διαγνώστηκε με απώλεια ακοής σε ποσοστό 55% μετά από έκρηξη χειροβομβίδας κρότου λάμψης δίπλα του.
«Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ καταγγέλλει το τελευταίο περιστατικό αστυνομικής βίας κατά δημοσιογράφου, στην συγκέντρωση για τα Τέμπη την περασμένη Πέμπτη στο Σύνταγμα. Χειροβομβίδα κρότου λάμψης εξερράγη δίπλα στο συνάδελφο Νίκο Χριστοφάκη ο οποίος κάλυπτε δημοσιογραφικά την συγκέντρωση, με αποτέλεσμα να διαγνωστεί με απώλεια ακοής σε ποσοστό 55%», ανέφερε η ΕΣΗΕΑ, προσθέτοντας: «Δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά που η αλόγιστη χρήση χειροβομβίδων κρότου λάμψης από τις αστυνομικές δυνάμεις έχουν ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό συναδέλφων, γεγονός που πέρα από το ότι θέτει σε κίνδυνο τη σωματική τους ακεραιότητα αποτελεί εμπόδιο στην άσκηση του δημοσιογραφικού λειτουργήματος και κατ’ επέκταση στην πληροφόρηση των πολιτών. Το Διοικητικό Συμβούλιο δηλώνει ότι θα σταθεί στο πλευρό του συναδέλφου σε οτιδήποτε χρειαστεί και διαμαρτύρεται για άλλη μια φορά για τα επαναλαμβανόμενα περιστατικά αστυνομικής βίας».
Παρά τα σχετικά τεκμήρια, η ΕΛΑΣ δεν αναφέρθηκε στην ανακοίνωσή της σε άσκηση υπέρμετρης αστυνομικής βίας εκ μέρους των δυνάμεών της, αλλά μίλησε για «χρήση των αναγκαίων μέσων» με σκοπό την απώθηση ατόμων που με καλυμμένα χαρακτηριστικά εξαπέλυσαν «σφοδρές επιθέσεις με ρίψεις μολότοφ, πετρών, μαρμάρων και άλλων αντικειμένων στις αστυνομικές δυνάμεις».
Σε ένα κράτος δικαίου η δράση και η λειτουργία των αστυνομικών Αρχών πρέπει να διέπεται από ορισμένες αρχές, όπως μεταξύ άλλων την αρχή της νομιμότητας, την αρχή της αναλογικότητας, την απαγόρευση της καταχρηστικής άσκησης της αστυνομικής εξουσίας, τον σεβασμό και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι αρμοδιότητες των αστυνομικών Αρχών και η συμπεριφορά που πρέπει να επιδεικνύουν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ρυθμίζονται μεταξύ άλλων από τα Π.Δ. 538/1989, 141/1991 και 254/2004.
Παρότι η Αστυνομία έχει τη δυνατότητα να προβεί ακόμα και στην άσκηση βίας προκειμένου να επιβάλλει το νόμο και να προστατέψει τα ανθρώπινα δικαιώματα, αυτό δεν σημαίνει ότι οποιαδήποτε άσκηση προληπτικής ή κατασταλτικής βίας εκ μέρους της είναι νόμιμη. Αντιθέτως, η αυθαίρετη χρήση της δυνατότητας άσκησης βίας και η καθ’ υπέρβαση των νόμιμων ορίων αστυνομική δράση αποτελούν ένα επικίνδυνο φαινόμενο για μία δημοκρατία.
Λαμβανομένων υπόψη των παραπάνω, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στην εξεταζόμενη περίπτωση η συμπεριφορά των αστυνομικών Αρχών (απρόκλητη άσκηση βίας, χρήση χημικών και χειροβομβίδων κρότου λάμψης, προσαγωγές, επιθέσεις σε βάρος διαδηλωτ(ρι)ών και εργαζομένων των μίντια) φαίνεται από τα τεκμήρια των δημοσιευμάτων και των καταγγελιών να εκφεύγει -κατά τρόπο επαναλαμβανόμενο και συστηματικό- των νομίμων ορίων της αστυνομικής δράσης.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!