ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Υπόθεση Σταυρόπουλος και λοιποί κατά Ελλάδας- Καταδίκη της Ελλάδας από το ΕΔΔΑ για παραβίαση του άρθρου 9 της ΕΣΔΑ
Σύμφωνα με το άρθρο 9 της ΕΣΔΑ : «1. Παν πρόσωπον δικαιούται εις την ελευθερίαν σκέψεως, συνειδήσεως και θρησκείας, το δικαίωμα τούτο επάγεται την ελευθερίαν αλλαγής θρησκείας ή πεποιθήσεων, ως και την ελευθερίαν εκδηλώσεως της θρησκείας ή των πεποιθήσεων μεμονωμένως, ή συλλογικώς δημοσία ή κατ’ ιδίαν, δια της λατρείας, της παιδείας, και της ασκήσεως των θρησκευτικών καθηκόντων και τελετουργιών. 2. Η ελευθερία εκδηλώσεως της θρησκείας ή των πεποιθήσεων δεν επιτρέπεται να αποτελέση αντικείμενον ετέρων περιορισμών πέραν των προβλεπομένων υπό του νόμου και αποτελούντων αναγκαία μέτρα, εν δημοκρατική κοινωνία δια την δημοσίαν ασφάλειαν, την προάσπισιν της δημοσίας τάξεως, υγείας και ηθικής, ή την προάσπισιν των δικαιωμάτων και ελευθεριών των άλλων». Αξίζει σε αυτό το σημείο να αναφερθεί ότι α) σε γενικές γραμμές, η ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας θεωρείται ένα από τα θεμέλια της δημοκρατικής κοινωνίας και β) το δικαίωμα εκδήλωσης της θρησκείας ή των πεποιθήσεων περιλαμβάνει και μία αρνητική πτυχή, δηλαδή το δικαίωμα του ατόμου να μην υποχρεούται να γνωστοποιεί τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις του και να μην υποχρεούται να ενεργεί με τρόπο που να δίνει τη δυνατότητα να συμπεράνει κάποιος ότι έχει – ή δεν έχει- τέτοιες πεποιθήσεις (δείτε περισσότερα για το περιεχόμενο του άρθρου 9 σε 1, 2).
Στις 25-6-2020 εκδόθηκε η απόφαση (βλ. 1, 2, 3) στην υπόθεση Σταυρόπουλος και λοιποί κατά Ελλάδας (αρ. προσφυγής 52484/18).
Στη συγκεκριμένη υπόθεση, οι προσφεύγοντες παραπονέθηκαν για το ότι η καταχώρηση της λέξης “ονοματοδοσία” δίπλα στο όνομα της τρίτης προσφεύγουσας στη ληξιαρχική πράξη γέννησής της παραβιάζει μεταξύ άλλων την αρνητική πτυχή της ελευθερίας εκδήλωσης των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων.
Σημειώνεται σε αυτό το σημείο ότι ο Συνήγορος του Πολίτη κλήθηκε από την Πρόεδρο του Τμήματος να παρέμβει στη διαδικασία και κατέθεσε παρατηρήσεις επί του ζητήματος (βλ. παρ. 40-42 για τις εν λόγω παρατηρήσεις).
Το ΕΔΔΑ αφού ανέφερε μεταξύ άλλων πως: α) η σημείωση «ονοματοδοσία» δεν γράφτηκε εκ παραδρομής στην ληξιαρχική πράξη γέννησης αλλά αποτελεί ένδειξη και φέρει συνειρμούς αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίο η τρίτη προσφεύγουσα απέκτησε το όνομά της (ληξιαρχική πράξη ονοματοδοσίας και όχι βάφτιση), β) η εμφάνιση τέτοιων πληροφοριών σε δημόσιο έγγραφο που εκδίδεται από το κράτος αποτελεί παρέμβαση στο δικαίωμα των προσφευγόντων να μην υποχρεούνται να εκδηλώσουν τις πεποιθήσεις τους και γ) δεδομένης της συχνής χρήσης του πιστοποιητικού γέννησης, το να υπονοούνται στο έγγραφο αυτό οι θρησκευτικές πεποιθήσεις ενός ατόμου εκθέτει το κάτοχό του στον κίνδυνο διακρίσεων στις σχέσεις του με τις δημόσιες υπηρεσίες, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρξε μη στηριζόμενη στο νόμο επέμβαση στην αρνητική πτυχή του δικαιώματος των προσφευγόντων να εκδηλώνουν την θρησκεία τους και για το λόγο αυτό διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 9 της ΕΣΔΑ.
Ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων αποτελεί ένα από τα βασικά συστατικά ενός κράτους δικαίου. Τα θεμελιώδη δικαιώματα που θα πρέπει να απολαμβάνει κάθε πολίτης κατοχυρώνονται μεταξύ άλλων από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Αποτελεί δε, πρωταρχική και αναντίρρητη υποχρέωση του κράτους το να σέβεται αυτά τα δικαιώματα.
Στη συγκεκριμένη, ωστόσο, περίπτωση, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έκρινε ότι το δικαίωμα των προσφευγόντων στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας, όπως αυτή κατοχυρώνεται στο άρθρο 9 της ΕΣΔΑ παραβιάστηκε. Και τούτο διότι η αναγραφή της λέξης «ονοματοδοσία» στην ληξιαρχική πράξη γέννησης της τρίτης προσφεύγουσας αποτελεί μη στηριζόμενη στο νόμο επέμβαση στην αρνητική πτυχή του δικαιώματος των προσφευγόντων να εκδηλώνουν την θρησκεία τους.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!
