Με δημοσίευμά της στις 31 Οκτωβρίου 2021 η εφημερίδα Αυγή εγείρει ερωτήματα σχετικά με την αντικειμενικότητα των αποφάσεων και των κυρώσεων του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) απέναντι στα μέσα ενημέρωσης, αφού δείχνει να κινείται πιο αυστηρά και πιο γρήγορα σε περιπτώσεις που αναφέρονται επικριτικά στην κυβέρνηση.
Το ΕΣΡ αποτελεί Ανεξάρτητη Αρχή κατοχυρωμένη από το Σύνταγμα (άρθρο 15 παρ. 2). Μεταξύ των αρμοδιοτήτων του είναι η εποπτεία της λειτουργίας των ιδιωτικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών και της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Ως προς το περιεχόμενο των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών εκπομπών, το ΕΣΡ ελέγχει συστηματικά την τήρηση των κανόνων της δεοντολογίας, της πληρότητας του προγράμματος, της πολυφωνίας στην ενημέρωση, της προστασίας των ανηλίκων και του σεβασμού της αξίας του ανθρώπου.
Το ΕΣΡ υπάγεται στον ν. 3051/2002 για τις συνταγματικά κατοχυρωμένες ανεξάρτητες αρχές και λειτουργεί χωρίς να ελέγχεται από την κυβέρνηση. Αντίθετα, εποπτεύεται από τη Βουλή και οι πράξεις του υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο. Η κατοχύρωση του ΕΣΡ ως Ανεξάρτητης Αρχής αποσκοπεί μεταξύ άλλων στο να λειτουργεί αντικειμενικά και χωρίς επιρροές από την εκτελεστική εξουσία, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει το ΕΣΡ σε μεροληπτική στάση και άσκηση των αρμοδιοτήτων του απέναντι στα ΜΜΕ ανάλογα με τη στάση που τα τελευταία υιοθετούν απέναντι στην εκάστοτε κυβέρνηση.
Ωστόσο, το παραπάνω δημοσίευμα φέρνει στο φως στοιχεία που θέτουν υπό αμφισβήτηση την αντικειμενική και ανεξάρτητη από την κυβέρνηση λειτουργία της Ανεξάρτητης Αρχής, μιλώντας για «αποφάσεις και μεθοδεύσεις που πληγώνουν το αίσθημα περί δικαίου, δυσανάλογες με τη βαρύτητα των παραβιάσεων της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας και, κατά έναν περίεργο τρόπο, σε βάρος των πιο αδύναμων ραδιοτηλεοπτικών μέσων και προς όφελος των μεγάλων και ισχυρών».
Η εφημερίδα αναφέρεται σε αποφάσεις του ΕΣΡ που απάλλαξαν τον ΣΚΑΪ από χρηματικές κυρώσεις, παρότι η Ανεξάρτητη Αρχή διαπίστωσε παράβαση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία της ιδιωτικής ραδιοφωνίας και τηλεόρασης. Σύμφωνα με το ΕΣΡ, οι νόμοι που καθορίζουν τον τρόπο λειτουργίας της ιδιωτικής ραδιοτηλεόρασης είναι οι ν. 2328/1995, 3592/2007 και 4339/2015.
Η Ανεξάρτητη Αρχή κατέγραψε ότι ο συγκεκριμένος τηλεοπτικός σταθμός διέκοψε τρεις φορές το δελτίο ειδήσεων για διαφημίσεις στις 2, 3 και 4 Αυγούστου 2015, στις 3 Απριλίου 2016 και στις 10 Μαΐου 2016. Ωστόσο, ο νόμος προβλέπει οι διακοπές για διαφημίσεις πραγματοποιούνται υποχρεωτικά μετά την πάροδο, κάθε φορά, προγραμματισμένης χρονικής περιόδου 30 λεπτών της ώρας. Αυτό σημαίνει ότι σε ένα δελτίο ειδήσεων με διάρκεια μια ώρα επιτρέπονται δύο διακοπές, εάν το δελτίο διαρκεί δύο 30λεπτα.
Αν και στην απόφασή του αναφέρει ότι ο ΣΚΑΪ «παραβίασε -εκ προθέσεως- τις διατάξεις περί διακοπών του ειδησεογραφικού προγράμματος για μετάδοση εμπορικών ανακοινώσεων», το ΕΣΡ έκανε προς την εταιρεία που είναι «ιδιοκτήτρια του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ τη σύσταση να μην παραβαίνει τις ανωτέρω διατάξεις στο μέλλον», χωρίς να προβλέψει χρηματικό πρόστιμο.
Από την άλλη πλευρά το ΕΣΡ επέβαλε μεγάλα πρόστιμα σε ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς της περιφέρειας που έκαναν αναμετάδοση της εκπομπής του Γιώργου Τράγκα μέσα στο 2021. Σύμφωνα με την Αυγή, τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν σε περίπου 15 σταθμούς είναι υπερβολικά υψηλά, καθώς συχνά υπερβαίνουν αθροιστικά τα 50.000 ευρώ, ποσά που ισοδυναμούν με τον ετήσιο τζίρο αυτών των σταθμών αυτών και τους οδηγούν πρακτικά σε οικονομική δυσπραγία.
Αντίστοιχο ρεπορτάζ της Εφημερίδας των Συντακτών στις 25 Σεπτεμβρίου 2021 αναφέρεται σε «εξοντωτικά πρόστιμα» από το ΕΣΡ και επιλεκτικά «γρήγορα αντανακλαστικά» σε περιπτώσεις που τα ΜΜΕ κάνουν αναφορές προς το πρόσωπο του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το ΕΣΡ φαίνεται να λειτουργεί πιο γρήγορα και πιο αυστηρά όταν οι υπό κρίση υποθέσεις που εξετάζει για παράβαση του νόμου αφορούν ευθέως την κυβέρνηση και το κυβερνητικό έργο, ενώ θα έπρεπε η ταχύτητα και η αυστηρότητά του να είναι ανεξάρτητη από τη στάση των ΜΜΕ απέναντι στην εξουσία.
Στα στοιχεία που εγείρουν ερωτήματα για την ανεξαρτησία του ΕΣΡ πρέπει να προστεθεί η αντίδραση του μέλους της Ανεξάρτητης Αρχής και καθηγητή-προέδρου του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργου Πλειού, ο οποίος κατήγγειλε προσπάθεια χειραγώγησης του ΕΣΡ από την κυβέρνηση όταν έγινε προσπάθεια να εισαχθεί για συζήτηση στο ΕΣΡ η εισήγηση της «Ομάδας Εργασίας για τη Ραδιοφωνία», χωρίς προηγουμένως η Ανεξάρτητη Αρχή να έχει διαμορφώσει δικές της θέσεις.
Το ζήτημα εν προκειμένω έγκειται στο ότι η εν λόγω ομάδα εργασίας συνδέεται με την πρωτοβουλία της κυβέρνησης για συγκρότηση νέου πλαισίου για τη ραδιοφωνία έχει συσταθεί από την Προεδρία της Κυβέρνησης, από την οποία το ΕΣΡ λειτουργεί ανεξάρτητα. Ο κ. Πλειός ζήτησε να αποσυρθεί η παραπάνω πρόταση από το το ΕΣΡ, υποστηρίζοντας ότι δεν μπορεί να αποτελέσει βάση συζήτησης για την Ανεξάρτητη Αρχή το κείμενο μιας επιτροπής, αφού αυτή διαμορφώνει δική της άποψη, μετά από συζήτηση και επιστημονική τεκμηρίωση.
Ως Ανεξάρτητη Αρχή κατοχυρωμένη από το Σύνταγμα, το ΕΣΡ οφείλει να αποφασίζει και να επιβάλει κυρώσεις κατά τρόπο αντικειμενικό προς όλα τα μέσα ενημέρωσης που δεν συμμορφώνονται στις επιταγές του νόμου.
Ωστόσο, την ώρα που ο καθηγητής του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος του ΕΣΡ Γιώργος Πλειός κάνει λόγο για προσπάθεια χειραγώγησης της Ανεξάρτητης Αρχής από την κυβέρνηση, αναφορές στον Τύπο μιλούν για μη αντικειμενική αντιμετώπιση εκ μέρους του ΕΣΡ των παραβιάσεων του νόμου από τα μέσα ενημέρωσης, αναλόγως με τη στάση που κρατούν απέναντι στην κυβέρνηση.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!
