ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Καταδίκη της Ελλάδας από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ελλιπή προστασία των περιοχών Natura 2000
Στις 17 Δεκεμβρίου 2020 το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) καταδίκασε την Ελλάδα επειδή δεν υιοθέτησε, μέσα στην προβλεπόμενη από την ενωσιακή νομοθεσία προθεσμία, τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία των περιοχών του δικτύου Natura 2000. Το τελευταίο, καλύπτοντας πάνω το 18% της χερσαίας και το 8% της θαλάσσιας επικράτειας της ΕΕ, αποτελεί το μεγαλύτερο συντονισμένο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών στον κόσμο, προσφέροντας καταφύγιο σε απειλούμενα είδη και οικοτόπους της Ευρώπης.
Tο δίκτυο, που ιδρύθηκε το 1992 και μέσα στις επόμενες δεκαετίες αναδείχθηκε σε βασικό πυλώνα της ενωσιακής πολιτικής για την προστασία της χλωρίδας και της πανίδας της ηπείρου, βασίζεται σε δύο νομοθετικά κείμενα:
Όσον αφορά στο περιεχόμενο των παραπάνω νομοθετημάτων, η Οδηγία 92/43/ΕΟΚ προβλέπει τη θέσπιση του δικτύου Natura 2000 με την ένταξη σε αυτό προστατευόμενων φυσικών περιοχών, οι οποίες διακρίνονται αφενός σε Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ) για τους οικοτόπους και τα είδη που προστατεύονται από την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ, αφετέρου σε Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για τα πτηνά, όπως αυτά προστατεύονται από την Οδηγία 2009/147/ΕΚ.
Στο πλαίσιο αυτής της νομοθεσίας, η Ελλάδα, όπως κάθε κράτος μέλος, κλήθηκε να εντοπίσει και να προτείνει στις ενωσιακές Αρχές κατά τόπους περιοχές που κατά την εκτίμησή της είναι σημαντικές για τη διατήρηση των ειδών και των οικοτόπων που βρίσκονται εντός των ορίων τους. Η χώρα ανταποκρίθηκε στην υποχρέωσή της και στα μέσα της περασμένης δεκαετίας απέστειλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μία λίστα με περιοχές που έπρεπε να ενταχθούν στο Natura 2000. Με βάση αυτή τη λίστα, στις 19 Ιουλίου 2006 η Κομισιόν ενέκρινε έναν κατάλογο 239 περιοχών ως Τόπων Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ).
Ωστόσο, η Ελλάδα δεν εκπλήρωσε την επόμενη υποχρέωσή της, η οποία ήταν να καταγράψει τα προστατευόμενα είδη και τους οικοτόπους εντός των περιοχών Natura που η ίδια πρότεινε και η Κομισιόν ενέκρινε και ενέταξε στο δίκτυο. Η διαδικασία δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, ούτε μέχρι το πέρας της προθεσμίας το 2012, ούτε και τα επόμενα χρόνια, αφότου ακολούθησε προειδοποιητική επιστολή και αιτιολογημένη γνώμη εκ μέρους της Επιτροπής στις 25 Φεβρουαρίου 2016, όπου σημείωσε ότι η χώρα «δεν έχει καθορίσει τις απαιτούμενες προτεραιότητες, ούτε έχει θεσπίσει τα αναγκαία μέτρα διατήρησης για τους τόπους αυτούς», συμπληρώνοντας ότι «η σημαντική αυτή απόκλιση όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις βασικές υποχρεώσεις που απορρέουν από την οδηγία για τους οικοτόπους δεν επιτρέπει την ορθή προστασία και διαχείριση των τόπων και συνιστά μείζονα απειλή για την εύρυθμη λειτουργία και τη συνοχή του δικτύου Natura 2000 στο σύνολό του».
Καθώς η Ελλάδα δεν συμμορφώθηκε στην ενωσιακή νομοθεσία παρά τις προειδοποιήσεις, το 2018 η Επιτροπή παρέπεμψε τη χώρα στο ΔΕΕ, υποστηρίζοντας πως «η εξαετής προθεσμία για την Ελλάδα έληξε τον Ιούλιο του 2012 και η Ελλάδα δεν έχει ακόμη θεσπίσει τους αναγκαίους στόχους και τα αναγκαία μέτρα διατήρησης για τους τόπους του Natura 2000 εντός του εδάφους της, θέτοντας σε κίνδυνο την ακεραιότητα του πανευρωπαϊκού δικτύου».
Τελικά τον Δεκέμβριο του 2020 το ΔΕΕ καταδίκασε την Ελλάδα, διαπιστώνοντας ότι παραβίασε τις υποχρεώσεις της για την προστασία ειδών και οικοτόπων σε περιοχές Natura 2000. Στην απόφασή του το ΔΕΕ έκρινε ότι:
«Η Ελληνική Δημοκρατία, μη θεσπίζοντας εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών όλα τα αναγκαία μέτρα για τον καθορισμό των κατάλληλων στόχων διατήρησης και των κατάλληλων μέτρων διατήρησης όσον αφορά τους 239 τόπους κοινοτικής σημασίας οι οποίοι βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια και περιλαμβάνονται στην απόφαση 2006/613/ΕΚ της Επιτροπής, της 19ης Ιουλίου 2006, σχετικά με την έγκριση, σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, του καταλόγου των τόπων κοινοτικής σημασίας για τη μεσογειακή βιογεωγραφική περιοχή, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει, αντιστοίχως, από το άρθρο 4, παράγραφος 4, και από το άρθρο 6, παράγραφος 1, της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2006/105/ΕΚ του Συμβουλίου, της 20ής Νοεμβρίου 2006»
Σε ένα κράτος δικαίου η κυβέρνηση οφείλει να ενσωματώνει πλήρως και εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών τις Οδηγίες της ΕΕ, καθώς και να λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την εφαρμογή των κανόνων τους.
Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν εφάρμοσαν τους κανόνες που προβλέπουν οι Οδηγίες 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΚ, με αποτέλεσμα να μην προστατεύονται αποτελεσματικά οι περιοχές του δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα και η χώρα να καταδικαστεί από το ΔΕΕ.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!