ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Αντιδράσεις κατά της δικαστικής κλήσης δημοσιογράφων για ενδεχόμενη παραβίαση του υπηρεσιακού απορρήτου
Αντιδράσεις εγχώριων και διεθνών οργανώσεων έχει προκαλέσει η κλήση από τη Δικαιοσύνη του δημοσιογράφου Βαγγέλη Τριάντη και του εκδότη της εφημερίδας Documento Κώστα Βαξεβάνη, με σκοπό να καταθέσουν ανωμοτί για «ενδεχόμενη διάπραξη του αδικήματος της χρήσης του υπηρεσιακού απορρήτου» κατά την άσκηση του δημοσιογραφικού τους επαγγέλματος.
Η κλήση των δύο δημοσιογράφων, που έλαβε χώρα στις αρχές Νοεμβρίου 2023, αφορά τη δημοσιοποίηση εκ μέρους της εφημερίδας πορίσματος του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ), στο οποίο διαπιστωνόταν ζημία ύψους δύο εκατ. ευρώ του ελληνικού Δημοσίου από τις απευθείας αναθέσεις της Γενικής Γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής Σοφίας Νικολάου, την περίοδο της πανδημίας.
Αφορά δηλαδή τη δημοσίευση πληροφοριών σχετικά με τον τρόπο αξιοποίησης δημοσίων πόρων από τις κρατικές Αρχές, ένα ζήτημα δημοσίου συμφέροντος για το οποίο το κοινό έχει εύλογο ενδιαφέρον προς ενημέρωση.
Στις 6 Νοεμβρίου 2023, το Media Freedom Rapid Response (MFRR), μια πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την καταγραφή παραβιάσεων της ελευθερίας του Τύπου, προχώρησε σε ανακοίνωση για το περιστατικό, καταγράφοντάς το ως παραβίαση της «ελευθερίας των μίντια» και επισημαίνοντας ότι η δικαστική έρευνα «θα μπορούσε να οδηγήσει τους δημοσιογράφους στην αντιμετώπιση σοβαρών ποινικών κατηγοριών». Μετά την κατάθεση των δύο δημοσιογράφων, η οποία ήταν προγραμματισμένη για τις 9 Νοεμβρίου, η Δικαιοσύνη θα κρίνει εάν θα ασκηθούν ποινικές διώξεις (πλημμεληματικού χαρακτήρα) σε βάρος τους ή όχι.
Το MFRR αποτελεί έναν μηχανισμό προάσπισης της ελευθερίας του Τύπου, αποτελούμενο από διεθνούς κύρους οργανώσεις για την προστασία των ΜΜΕ (ARTICLE 19 Europe, EFJ, FPU, ECPMF, IPI και OBCT).
Για το ζήτημα τοποθετήθηκε και η πλατφόρμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων, η οποία ζήτησε να «σταματήσει η έρευνα» σε βάρος των δημοσιογράφων και να «διασφαλιστεί η προστασία των δημοσιογραφικών πηγών».
Ανακοίνωση κατά της κλήσης των Τριάντη και Βαξεβάνη εξέδωσε και η Ένωση Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ).
«Με αφορμή την πρόσφατη κλήση από Πταισματοδίκη του συναδέλφου Βαγγέλη Τριάντη και του εκδότη του “DOCUMENTO” Κώστα Βαξεβάνη να καταθέσουν ανωμοτί για “ενδεχόμενη διάπραξη του αδικήματος της χρήσης του υπηρεσιακού απορρήτου” και επειδή το περιστατικό δεν είναι μεμονωμένο το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ, όπως έχει υποχρέωση από τον Κώδικα Δεοντολογίας του Δημοσιογραφικού Επαγγέλματος, επισημαίνει για μία ακόμη φορά ότι ο δημοσιογράφος δικαιούται και οφείλει να τηρεί το επαγγελματικό απόρρητο ως προς την πηγή των πληροφοριών που εξασφάλισε υπό εχεμύθεια», ανέφερε η ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ.
Η ίδια πρόσθεσε: «Όπως έχει αποφανθεί η Ελληνική Δικαιοσύνη αλλά και το [Ευρωπαϊκό] Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το απόρρητο των δημοσιογραφικών πηγών είναι απαραβίαστο. Ο δημοσιογράφος δεν μπορεί να λειτουργεί υπό τη δαμόκλειο σπάθη μιας ενδεχόμενης κατηγορίας για το αδίκημα της χρήσης υπηρεσιακών εγγράφων. Ο δημοσιογράφος οφείλει να δημοσιεύει τις πληροφορίες που κατέχει τηρώντας βεβαίως τα προβλεπόμενα από τη δημοσιογραφική δεοντολογία καθώς έχει υποχρέωση να θεωρεί πρώτιστο καθήκον του προς την κοινωνία και τον εαυτό του τη δημοσιοποίηση της αλήθειας και να υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον. Χωρίς δημοσίευση πληροφοριών και τεκμηρίων δεν υπάρχει δημοσιογραφία».
Σε ένα Κράτος Δικαίου, όπου προστατεύονται τα ατομικά δικαιώματα και συγκεκριμένα η ελευθερία του Τύπου, οι δημοσιογράφοι έχουν το δικαίωμα να ασκούν ελεύθερα και ανεξάρτητα, χωρίς λογοκρισία και επιρροές, το δημοσιογραφικό τους επάγγελμα.
Παρά την κατοχύρωση της ελευθερίας του Τύπου από το άρθρο 14 του Συντάγματος, οι τοποθετήσεις του MRFF, της πλατφόρμας του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων και της ΕΣΗΕΑ εγείρουν εν προκειμένω ζήτημα προστασίας του δημοσιογραφικού λειτουργήματος από την κλήση εκ μέρους της Δικαιοσύνης των δύο δημοσιογράφων, σε βάρος των οποίων ενδέχεται να ασκηθούν διώξεις για διάπραξη του αδικήματος της χρήσης του υπηρεσιακού απορρήτου, κατά την άσκηση του δημοσιογραφικού τους επαγγέλματος και λόγω της δημοσιοποίησης πληροφοριών που αφορούν το δημόσιο συμφέρον και ικανοποιούν το εύλογο ενδιαφέρον του κοινού προς ενημέρωση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο δαπανήθηκαν δημόσιοι πόροι την περίοδο της πανδημίας.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!
