Στις 2 Οκτωβρίου 2023, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου απέρριψε αίτημα της δημοσιογράφου Λυδίας Εμμανουηλίδου για επίσκεψη στην Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή (ΚΕΔ) της Σάμου, στο πλαίσιο παραγωγής ρεπορτάζ. Το υπουργείο αρνήθηκε να παράσχει πρόσβαση, υποστηρίζοντας ότι οι επισκέψεις δημοσιογράφων στα κέντρα υποδοχής προσφύγων έχει τεθεί σε αναστολή μέχρι νεότερης ενημέρωσης.
Το παραπάνω περιστατικό καταγράφηκε ως «αυθαίρετη άρνηση διαπίστευσης» και «παραβίαση της ελευθερίας των μίντια» από τον μηχανισμό καταγραφής παραβιάσεων της ελευθερίας του Τύπου Mapping Media Freedom, ο οποίος λειτουργεί με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ελευθερία του Τύπου και των ΜΜΕ (European Centre for Press & Media Freedom – ECPMF).
Στη σχετική αναφορά, το Mapping Media Freedom και το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου (International Press Institute – IPI), που αποτελεί μέλος του εν λόγω μηχανισμού καταγραφής, επικαλούνται ρεπορτάζ σύμφωνα με τα οποία «μέσα ενημέρωσης κοντά στην (σ.σ.: ελληνική) κυβέρνηση έχουν ευκολότερη πρόσβαση στις προσφυγικές δομές από ανεξάρτητα μίντια που ασκούν κριτική». Οι οργανώσεις προάσπισης της ελευθερίας του Τύπου προσθέτουν: «Η πρόσβαση στις προσφυγικές δομές είναι ένα διαρκές ζήτημα στην Ελλάδα, καθώς η διαδικασία υποβολής αιτήσεων δεν είναι διαφανής και τα αιτήματα συχνά απορρίπτονται αυθαίρετα», γεγονός προβληματικό για την άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος, καθώς «τα νησιά του Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένης της Λέσβου και της Σάμου, βιώνουν αυτή την περίοδο την άφιξη ενός μεγάλου αριθμού προσφύγων και [επομένως] το ρεπορτάζ μέσα από τις δομές θα ήταν κρίσιμο».
Στο πλαίσιο του περιστατικού, το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου επικοινώνησε με το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, το οποίο υποστήριξε ότι πράγματι η απαγόρευση δημοσιογραφικής πρόσβασης ισχύει για τις προσφυγικές δομές σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και των Δωδεκανήσων, κυρίως τη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο, τη Λέρο και την Κω. Κατά την ελληνική κυβέρνηση, η εν λόγω απαγόρευση έχει επιβληθεί, ώστε να είναι ευκολότερο για τα εργαζόμενα στα κέντρα υποδοχής άτομα να επικεντρώσουν την προσοχή τους στην κύρια απασχόλησή τους, που είναι η αρωγή των αιτούντων άσυλο σε δομές με αυξημένο αριθμών προσφυγισσών και προσφύγων. Το υπουργείο επικαλέστηκε ένα «νέο σύστημα οργάνωσης των δημοσιογραφικών επισκέψεων» στις προσφυγικές δομές, χωρίς ωστόσο να εξειδικεύει την πρακτική εφαρμογή αυτού του νέου συστήματος.
Σε ένα Κράτος Δικαίου, όπου προστατεύονται τα ατομικά δικαιώματα και συγκεκριμένα η ελευθερία του Τύπου, οι δημοσιογράφοι έχουν το δικαίωμα να ασκούν ελεύθερα και ανεξάρτητα, χωρίς λογοκρισία, καθώς και χωρίς δυσανάλογους και μη αιτιολογημένος περιορισμούς, το δημοσιογραφικό τους επάγγελμα, με σκοπό την ολόπλευρη ενημέρωση του κοινού για ζητήματα μείζονος δημοσίου ενδιαφέροντος.
Παρά την κατοχύρωση της ελευθερίας του Τύπου από το άρθρο 14 παρ. 2 του Συντάγματος («O τύπος είναι ελεύθερος. H λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται»), στην εξεταζόμενη περίπτωση οι κρατικές Αρχές απαγόρευσαν σε μία δημοσιογράφο την πρόσβαση στην Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή (ΚΕΔ) της Σάμου, περιορισμός που κατέστησε αδύνατη την πραγματοποίηση ρεπορτάζ για ένα θέμα μείζονος δημοσίου ενδιαφέροντος, όπως είναι αυτό των συνθηκών υποδοχής και διαβίωσης των προσφυγισσών και των προσφύγων στην Ελλάδα.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!