Η καλή νομοθέτηση αποτελεί σκοπό συνταγματικού επιπέδου και συνδέεται με την αρχή του κράτους δικαίου. Προς διασφάλιση του σκοπού της καλής νομοθέτησης, διατάξεις του Συντάγματος (βλ. μεταξύ άλλων άρθρο 74), του Κανονισμού της Βουλής (βλ. μεταξύ άλλων άρθρα 85, 87, 88 και 101) και του ν. 4622/2019 (βλ. άρθρα 57-64) ρυθμίζουν επιμέρους ζητήματα σχετικά με τη νομοπαρασκευαστική/νομοθετική διαδικασία και θέτουν ορισμένους κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται κατά την σύνταξη, κατάθεση και ψήφιση ενός νομοσχεδίου ή μίας τροπολογίας.
Με βάση τους γενικούς αυτούς κανόνες και το άρθρο 59 παρ. 5 του ν. 4622/2019, συντάχθηκε το 2020 το Εγχειρίδιο Νομοπαρασκευαστικής Μεθοδολογίας, στο οποίο αναλύονται και εξειδικεύονται οι κανόνες που πρέπει να τηρούνται στο πλαίσιο της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας. Κατά τα αναφερόμενα στο ανωτέρω εγχειρίδιο (βλ. μεταξύ άλλων σελ. 18-19), ο τίτλος ενός νομοσχεδίου (και εν συνεχεία ενός νόμου) είναι «ιδιαίτερα σημαντικός για την προσβασιμότητα του νόμου» και πρέπει να «αποδίδει συνοπτικά το πλήρες αντικείμενο του νομοθετήματος, ώστε οι αποδέκτες να μπορούν να κατανοήσουν άμεσα, αν και σε ποιον βαθμό το νομοσχέδιο τους αφορά». Ταυτόχρονα, «η αναφορά σε «άλλες διατάξεις» που είναι συνηθισμένη πρακτική όταν το νομοσχέδιο περιέχει διατάξεις άσχετες με το κυρίως ρυθμιστικό του αντικείμενο πρέπει να αποφεύγεται γιατί προκαλεί ασάφεια, αμφισημία και συνεπώς αντίκειται στις αρχές της αποτελεσματικότητας και της προσβασιμότητας ως αρχές καλής νομοθέτησης».
Εντός του έτους 2023 ψηφίστηκαν 72 νομοθετήματα (ν. 5008/2022 έως και 5079/2023). Από τα νομοθετικά αυτά κείμενα: i) τα 20 είχαν τον “τύπο” «Διεθνής Σύμβαση» (αφορούσαν δηλαδή την κύρωση διεθνών συμβάσεων/συμφωνιών/μνημονίων κατανόησης/πρωτοκόλλων) και ii) τα 52 είχαν τον “τύπο” «Νόμος».
Μελετώντας τους τίτλους 49 εκ των ανωτέρω νόμων (μη λαμβάνοντας δηλαδή υπ’ όψιν τις 20 διεθνείς συμβάσεις και τους νόμους 5077, 5065 και 5064/2023 που αφορούν τον προϋπολογισμό, τον απολογισμό και τον ισολογισμό του κράτους, ήτοι νομοθετήματα για την προετοιμασία/ψήφιση των οποίων ακολουθούνται ειδικότεροι ή/και διαφορετικοί κανόνες) παρατηρήθηκε πως:
Μπορείτε να δείτε συγκεντρωτικά τους νόμους που ψηφίστηκαν εντός του 2023, τους τίτλους που αυτοί είχαν (τόσο κατά την εισαγωγή τους προς ψήφιση όσο και κατόπιν της ψήφισής τους), τον σύνδεσμο που οδηγεί στην ιστοσελίδα της Βουλής για κάθε έναν εξ αυτών, τον τύπο τους (διεθνής σύμβαση ή νόμος) καθώς και το αν περιείχαν ή όχι στους τίτλους τους κάποια από τις ανωτέρω φράσεις ΕΔΩ.
Η ιδιαίτερα συχνή (και επαναλαμβανόμενη μέσα στα χρόνια) συμπερίληψη φράσεων όπως «και άλλες διατάξεις» στους τίτλους των νόμων δεν μπορεί παρά να δημιουργεί έντονους προβληματισμούς ως προς το εάν ακολουθούνται επί της ουσίας οι κανόνες της καλής νομοθέτησης κατά την νομοπαρασκευαστική/νομοθετική διαδικασία. Και τούτο διότι η συμπερίληψη τέτοιων φράσεων στον τίτλο ενός νόμου υποδεικνύει κατά πάσα πιθανότητα και την ύπαρξη άσχετων (με το κύριο αντικείμενο του νόμου ή/και μεταξύ τους) διατάξεων στο σώμα του νόμου, πρακτική που αντίκειται στις αρχές της καλής νομοθέτησης.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!
