ΑΡΘΡΑ
Καταδίκες της Ελλάδας από το ΕΔΔΑ το έτος 2018 για παραβίαση του άρθρου 3 λόγω συμπεριφορών αστυνομικών οργάνων
Mε το άρθρο 3 (Απαγόρευση των βασανιστηρίων) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (εφ’ εξής ΕΣΔΑ) αναγνωρίζεται το απόλυτο δικαίωμα να μην υποβάλλεται κάποιος σε βασανιστήρια και σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση. Με αυτόν τον τρόπο κατοχυρώνεται μία από τις θεμελιώδεις αξίες των δημοκρατικών κοινωνιών. Κατά το ουσιαστικό σκέλος του δικαιώματος του άρθρου 3, τα κράτη έχουν την υποχρέωση να μην επιτρέπουν καμία απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή βασανιστήρια σε άτομα που είναι υπό τον έλεγχο κρατικών αρχών. Κατά το διαδικαστικό σκέλος του ίδιου άρθρου, τα κράτη έχουν την υποχρέωση, σε οποιαδήποτε περίπτωση καταγγελίας για κακομεταχείριση, να προβαίνουν σε άμεση, διεξοδική και ανεξάρτητη διερεύνηση αυτής, προς αποτροπή δημιουργίας κλίματος ανοχής και ατιμωρησίας σχετικών πρακτικών. Αναφέρεται σε αυτό το σημείο, ότι στις περιπτώσεις που ένα άτομο έρχεται αντιμέτωπο με τις αστυνομικές αρχές, κάθε προσφυγή σε σωματική βία που δεν έχει καταστεί απολύτως αναγκαία λόγω της προηγούμενης συμπεριφοράς του ατόμου, προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και αποτελεί κατ’ αρχήν παραβίαση του δικαιώματος που κατοχυρώνεται στο άρθρο 3 της ΕΣΔΑ. (βλ. περισσότερα για το περιεχόμενο του άρθρου 3 σε 1, 2, 3).
Κατά το έτος 2018 το ΕΔΔΑ εξέδωσε 3 αποφάσεις στο πλαίσιο των οποίων διαπιστώθηκε η εκ μέρους της Ελλάδας παραβίαση (και) του άρθρου 3 λόγω της συμπεριφοράς που επέδειξε η αστυνομία κατά πολιτών.
Ειδικότερα:
Στη συγκεκριμένη υπόθεση το ΕΔΔΑ έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση των άρθρων 3, 6 παρ. 1 και 13 της ΕΣΔΑ (βλ. περισσότερα για την απόφαση εδώ).
Στη συγκεκριμένη υπόθεση ο προσφεύγων παραπονέθηκε αφενός για την σε βάρος του άσκηση φυσικής βίας (κλοτσιές, γροθιές, χτυπήματα με κλομπ) εκ μέρους των αστυνομικών που ενεπλάκησαν στην σύλληψή του κατά το έτος 2008 (βλ. κυρίως παρ. 8-11 και 67 επ.) και αφετέρου για την παράλειψη των διοικητών και δικαστικών αρχών της χώρας να διεξάγουν μία πλήρη, δίκαιη και αμερόληπτη έρευνα σχετικά με το επίδικο επεισόδιο (βλ. κυρίως παρ. 26-38 και 43-44).
Το ΕΔΔΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρξε παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ ως προς το διαδικαστικό του σκέλος, καθώς υπήρχαν στοιχεία ικανά να θέσουν εν αμφιβόλω τον ανεξάρτητο και εμπεριστατωμένο χαρακτήρα των επίδικων ερευνών (βλ. κυρίως παρ. 60-66, όπου αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι οι αρχές στηρίχθηκαν κυρίως στις καταθέσεις αστυνομικών και το ότι οι ισχυρισμοί του προσφεύγοντος δεν εξετάστηκαν κατά τον προσήκοντα τρόπο). Από την άλλη πλευρά, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 3 ως προς το ουσιαστικό του σκέλος, λόγω του ότι από τα στοιχεία της δικογραφίας δεν μπορούσε να προσδιοριστεί με απόλυτη βεβαιότητα και πέραν πάσης αμφιβολίας η αιτία των τραυμάτων του προσφεύγοντος, τονίζοντας, ωστόσο, ότι η αδυναμία αυτή (προσδιορισμού της αιτίας των τραυματισμών) απορρέει σε μεγάλο βαθμό από την απουσία μιας εμπεριστατωμένης και αποτελεσματικής έρευνας εκ μέρους των εθνικών αρχών.
Η συγκεκριμένη υπόθεση προέκυψε από 2 προσφυγές που κρίθηκε ότι πρέπει να συνεκδικαστούν λόγω της ομοιότητας των πραγματικών περιστατικών και των ουσιωδών προβλημάτων που προβάλλουν.
Οι 22 προσφεύγοντες κρατούνταν στις Φυλακές Γρεβενών, όπου τον Απρίλιο του 2013 διεξήχθη αιφνιδιαστική έρευνα από το σωφρονιστικό προσωπικό με τη βοήθεια αστυνομικών της ΕΚΑΜ (Ειδική Κατασταλτική Αντιτρομοκρατική Μονάδα), μίας μονάδας εξουδετέρωσης βομβών και ενός αστυνομικού σκύλου. Οι προσφεύγοντες παραπονέθηκαν μεταξύ άλλων: α) για το ότι κατά τη διάρκεια της εν λόγω έρευνας έπεσαν θύματα δυσανάλογης και αδικαιολόγητης λεκτικής και σωματικής βίας εκ μέρους των αστυνομικών οργάνων (βλ. παρ. 9, 13, 58 επ.) και β) για την αναποτελεσματικότητα της έρευνας που έλαβε χώρα σχετικά με τα καταγγελλόμενα εξ αυτών γεγονότα.
Το ΕΔΔΑ κρίνοντας επί της ουσίας της υπόθεσης για 21 προσφεύγοντες κατέληξε στο συμπέρασμα ότι για 11 από αυτούς (ήτοι για αυτούς που είχαν εξεταστεί από ιατροδικαστή) υπήρξε παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ τόσο ως προς το ουσιαστικό όσο και ως προς το διαδικαστικό σκέλος, καθώς αφενός οι εν λόγω προσφεύγοντες υπέστησαν κακομεταχείριση (βλ. παρ. 69-83) και αφετέρου η διεξαχθείσα έρευνα από τις εθνικές αρχές σχετικά με τους ισχυρισμούς των προσφευγόντων περί κακομεταχείρισης δεν ήταν ούτε διεξοδική ούτε ταχεία ούτε ανεξάρτητη (βλ. παρ. 95-110). Από την άλλη πλευρά το Δικαστήριο αποφάσισε ότι για τους λοιπούς 10 προσφεύγοντες (για τους οποίους δεν προσκομίστηκε κάποιο αποδεικτικό στοιχείο σχετικά με τους τραυματισμούς που υπέστησαν) δεν αποδείχθηκε η ύπαρξη κακομεταχείρισης.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!
