Το άρθρο 70 του ν. 4795/2021 και η τροποποίηση των διατάξεων για την θητεία των μελών Ανεξάρτητων Αρχών

Με το άρθρο 70 του νόμου 4795/2021  (ΦΕΚ 62 A’/17.04.2021) με τίτλο “Διορισµός µέλους Ανεξάρτητης Αρχής που διανύει ή διένυσε τη θητεία του σε θέση υψηλότερης βαθµίδας για πλήρη θητεία …” τροποποιείται η παρ. 2 του άρθρου 3 του ν. 3051/2002 και επέρχονται ορισμένες αλλαγές σε ζητήματα που αφορούν την θητεία των μελών των (συνταγματικά κατοχυρωμένων) Ανεξάρτητων Αρχών. Η συγκεκριμένη παράγραφος του ν. 3051/2002 τροποποιείται με αυτόν τον τρόπο για 2η φορά μέσα στο 2021 (βλ. για την πρώτη αλλαγή το άρθρο 49 του ν. 4779/2021) ενώ λίγο αργότερα με το άρθρο 25 του ν. 4800/2021 προβλέπεται ότι “το έβδομο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 3 του ν. 3051/2002 (Α’ 220), ως προς τη θητεία μελών Ανεξαρτήτων Αρχών που διορίζονται σε περίπτωση θανάτου, παραίτησης, έκπτωσης ή με οποιονδήποτε τρόπο απώλειας της ιδιότητας του μέλους Ανεξάρτητης Αρχής, καταλαμβάνει και τα ήδη υπηρετούντα μέλη των Ανεξάρτητων Αρχών”. Αξίζει, τέλος, να αναφερθεί ότι στις αρχές του έτους είχε ψηφιστεί ο νόμος 4765/2021 που ρύθμιζε ζητήματα σχετικά με την λειτουργία του ΑΣΕΠ, μεταξύ των οποίων και ζητήματα που άπτονται της θητείας των μελών της Αρχής αυτής.  

Ειδικότερα με το άρθρο 70 (πρώην 54 του σχεδίου νόμου) προβλέπεται ότι: “Η θητεία των μελών, περιλαμβανομένων των Προέδρων, του Συνηγόρου του Πολίτη, των Αντιπροέδρων και Αναπληρωτή Προέδρου, είναι εξαετής χωρίς δυνατότητα ανανέωσης, με την επιφύλαξη της παρ. 2 του άρθρου 44 του ν. 4765/2021 (Α` 6) περί δυνατότητας παράτασης της θητείας των μελών του Α.Σ.Ε.Π.. Διανυθείσα ή διανυόμενη θητεία σε θέση Αντιπροέδρου ή Αναπληρωτή Προέδρου ή απλού μέλους δεν κωλύει τον διορισμό του για πλήρη θητεία σε θέση υψηλότερης βαθμίδας της ίδιας Αρχής. Σε μια τέτοια περίπτωση, δεν επιτρέπονται περισσότερες από δύο (2) θητείες συνολικά και το συνολικό χρονικό διάστημα των διανυόμενων θητειών δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα δώδεκα (12) έτη” (με έντονη γραφή τα σημεία του νόμου που άλλαξαν με τη συγκεκριμένη διάταξη). 

Με την διάταξη αυτή θα μπορούσαμε να πούμε ότι εισάγεται μία εξαίρεση στο ορισμένο της θητείας των μελών των Ανεξάρτητων Αρχών καθώς η θητεία σε άλλη θέση δεν προσμετράται στον υπολογισμό της θητείας σε ανώτερη θέση. Για τον λόγο αυτό, στο πλαίσιο της συζήτησης του νομοσχεδίου στην Ολομέλεια της Βουλής, οι βουλευτές της Αντιπολίτευσης ζήτησαν την απόσυρση της συγκεκριμένης διάταξης και κατατέθηκε, μάλιστα, ένσταση αντισυνταγματικότητας από τρεις βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Η καταστρατήγηση της έννοιας του ορισμένου της θητείας και η με αυτόν τον τρόπο παραβίαση του άρθρου 101Α του Συντάγματος, η θεώρηση της συγκεκριμένης διάταξης ως “φωτογραφικής”, οι συνέπειες που μία τέτοια διάταξη έχει στην ανεξαρτησία των Ανεξάρτητων Αρχών και η προσπάθεια μεθόδευσης της στελέχωσης του ΑΣΕΠ με μέλη της επιλογής της κυβέρνησης αποτέλεσαν ορισμένες από τις βάσεις της κριτικής που ασκήθηκε (για τα ζητήματα αυτά βλ. σελ. 52, 56, 73, 77-79, 86-87, 92-93, 98-99, 119, 137 πρακτικών της Βουλής).