Νομοθετική διαδικασία 2024: Προβληματισμοί σχετικά με τις κατατεθείσες τροπολογίες

Για ακόμα μία χρονιά φαίνεται να μην αποτελεί μεμονωμένο φαινόμενο το να κατατίθενται, να συζητούνται και εν τέλει να ψηφίζονται τροπολογίες που δεν πληρούν τα κριτήρια που θέτει η νομοθεσία τόσο αναφορικά με το χρόνο της κατάθεσής τους όσο και σχετικά με το περιεχόμενό τους.

Α. Προς διασφάλιση του σκοπού της καλής νομοθέτησης, διατάξεις του Συντάγματος, του Κανονισμού της Βουλής και του ν. 4622/2019 ρυθμίζουν επιμέρους ζητήματα σχετικά με τη νομοπαρασκευαστική/νομοθετική διαδικασία και θέτουν ορισμένους κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται κατά την σύνταξη, κατάθεση και ψήφιση ενός νομοσχεδίου ή μίας τροπολογίας. Το πως, πότε και με ποιο περιεχόμενο (θα πρέπει να) κατατίθενται, συζητούνται και ψηφίζονται οι υπουργικές τροπολογίες ρυθμίζεται μεταξύ άλλων από το άρθρο 74 παρ. 5 του Συντάγματος και τα άρθρα 87, 88 και 101 παρ. 5 του Κανονισμού της Βουλής.

Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται, μεταξύ άλλων, ότι οι τροπολογίες:

α) πρέπει να σχετίζονται με το κύριο αντικείμενο του νομοσχεδίου ή της πρότασης νόμου και

β) κατατίθενται τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν από την έναρξη της συζήτησης στην Ολομέλεια, στο κατά το άρθρο 71 Τμήμα ή στην αρμόδια διαρκή επιτροπή.

Περισσότερα για ζητήματα καλής νομοθέτησης εν γένει καθώς και ζητήματα κατάθεσης και ψήφισης τροπολογιών ειδικότερα μπορείτε να διαβάσετε μεταξύ άλλων σε 1, 2, 3, 4, 5, 6).

Β. Όπως προκύπτει από τη σχετική έρευνα του Vouliwatch η κατάθεση εκπρόθεσμων ή/και άσχετων τροπολογιών αποτελεί (και) για το 2024 ένα ιδιαίτερα συχνό φαινόμενο. Αναφέρεται σε αυτό το σημείο ότι για τις ανάγκες του παρόντος:

ως «εκπρόθεσμες» λογίζονται οι τροπολογίες που κατατέθηκαν είτε την ίδια είτε την προηγούμενη ημέρα της ψήφισης του νόμου ή της έναρξης της συζήτησης στην Ολομέλεια της Βουλής (στις περιπτώσεις που έλαβαν χώρα περισσότερες συνεδριάσεις για τη συζήτηση και ψήφιση του νόμου) και
ως «άσχετες» λογίζονται οι τροπολογίες που περιείχαν (και) διατάξεις που δεν σχετίζονταν άμεσα με το κύριο αντικείμενο του νόμου. Ειδικότερα, προκειμένου να θεωρηθεί μία τροπολογία ως άσχετη θα πρέπει σωρευτικά: α) να κατατέθηκε από διαφορετικό του επισπεύδοντος το νόμο υπουργείο ή από περισσότερα υπουργεία ή να κατατέθηκε μεν από το επισπεύδον το νόμο υπουργείο αλλά να περιείχε και διατάξεις που ρύθμιζαν ζητήματα που δεν σχετίζονταν άμεσα με το αντικείμενο (ή έστω κάποιο από τα αντικείμενα) που ρύθμιζε το αντίστοιχο σχέδιο νόμου που τέθηκε σε διαβούλευση και β) οι διατάξεις της να συμπεριελήφθησαν τελικά σε μέρος ή ενότητα ή κεφάλαιο του (ψηφισθέντος σχεδίου) νόμου, το οποίο φέρει τίτλο που περιέχει φράσεις όπως «λοιπές/άλλες διατάξεις», «λοιπές/άλλες επείγουσες διατάξεις», «διατάξεις/ρυθμίσεις αρμοδιότητας του Υπουργείου», «ειδικότερες διατάξεις» κ.ο.κ.

Διάβασε επίσης

Αναφορά Ο νόμος 5083/2024 και οι προβληματισμοί σε επίπεδο καλής νομοθέτησης

Αναφορά O νόμος 5082/2024 και οι προβληματισμοί σε επίπεδο καλής νομοθέτησης.

Αναφορά Ο νόμος 5079/2023 και οι προβληματισμοί σε επίπεδο καλής νομοθέτησης

Αναφορά Παραβίαση της νομοθεσίας για τις τροπολογίες στον ν. 4996/2022

Βλ. περισσότερα για τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για τη διεξαγωγή της έρευνας εδώ.

Γ. Εντός του 2024 κατατίθενται 76 υπουργικές τροπολογίες, οι οποίες περιέχουν συνολικά 325 άρθρα. Εντύπωση προκαλεί δε, το γεγονός ότι μία ή περισσότερες τροπολογίες κατατίθενται στην πλειονότητα των εξεταζόμενων στο πλαίσιο της παρούσας έρευνας νόμων (46 από τους 48).

Παρά τις προβλέψεις του Συντάγματος και του Κανονισμού της Βουλής από τις 76 τροπολογίες που κατατέθηκαν:

43 (56.58%) κατατίθενται είτε την ίδια είτε την προηγούμενη ημέρα της έναρξης της συζήτησης του αντίστοιχου σχεδίου νόμου στην Ολομέλεια της Βουλής. Σημειώνεται επίσης ότι 16 τροπολογίες κατατίθενται μετά από τη 13:00 της Παρασκευής, παρά τα οριζόμενα στο άρθρο 87 παρ. 1 του Κανονισμού.
73 (96,05%) περιείχαν (και) διατάξεις που δεν φαίνεται να σχετίζονται άμεσα με το/α κύριο/α αντικείμενο/α του σχεδίου νόμου στο πλαίσιο του οποίου κατατίθενται. Η εκτίμηση αυτή φαίνεται να επιβεβαιώνεται δε, και από την επιλογή του ίδιου νομοθέτη να συμπεριλάβει τις εν λόγω διατάξεις σε κεφάλαιο/μέρος του ψηφισθέντος νόμου που φέρει τον τίτλο «άλλες/λοιπές διατάξεις» κ.ο.κ..

Τα δεδομένα με βάση τα οποία προέκυψαν τα ανωτέρω στοιχεία, μπορείτε να βρείτε συγκεντρωτικά και εδώ.

Νομοθετική Διαδικασία & Κυβερνητική Εποπτεία Διαδικασία προετοιμασίας και θέσπισης νόμων Αναφορές

Χριστιάννα Στυλιανίδου

Περισσοτερα

Νομοθετική διαδικασία 2024: Προβληματισμοί σχετικά με τις κατατεθείσες τροπολογίες

1. Μέσω τραπεζικής κατάθεσης (alphabank)

2. Μέσω PAYPAL

3. ΜΕΣΩ DONORBOX (μηνιαία ή ετήσια συνδρομή)