Μη πρόσβαση των παιδιών των προσφύγων που διαμένουν στη δομή Φιλοξενίας στη Ριτσώνα για το έτη 2020 και 2021.

Για το σχολικό έτος 2020-2021, στο κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στη Ριτσώνα διέμεναν 860 παιδιά ηλικίας 4-17 ετών από τη Συρία, το Αφγανιστάν, τη Σομαλία, το Κονγκό, το Καμερούν, από τα οποία οι 250 μαθητές και μαθήτριες θα έπρεπε να φοιτούν στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, 400 στη πρωτοβάθμια και 237 παιδιά νηπιακής ηλικίας που μέχρι την απαγόρευση κυκλοφορίας φοιτούσαν στο νηπιαγωγείο εντός της δομής. Τα παιδιά της Δομής με ελάχιστες σύντομες χρονικές εξαιρέσεις αποκόπηκαν από δημόσια υποχρεωτική εκπαίδευση από την έναρξη του πρώτου lockdown στις 13 Μαρτίου του 2020 μέχρι τον Οκτώβριο του 2021. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα παιδιά της χώρας δεν συμπεριλήφθηκαν τόσο στα δια ζώσης μαθήματα όσο και στη σύγχρονη/ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Σχετικά με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση δεν εδύνατο να πραγματοποιηθεί, καθώς δεν υπάρχει ο ανάλογος εξοπλισμός (τάμπλετ ή υπολογιστής για κάθε παιδί) αλλά ούτε και επαρκής σύνδεση στο διαδίκτυο. Οι κύριες αιτίες της μη πρόσβασης των παιδιών αποτελεί η καθυστέρηση διορισμού των καθηγητών των τάξεων υποδοχής, οι οποίοι προσελήφθησαν στις 16/12/2020 αλλά κυρίως τα γραφειοκρατικά προσκόμματα σχετικά με την διενέργεια και ολοκλήρωση διαγωνισμού για την μεταφορά των παιδιών στα σχολεία. 

Στις 11 .1 2021 τα παιδιά των δημοτικών σχολείων επανήλθαν στα σχολεία βάσει του άρθρου 2 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης, ήτοι της με  Αριθμ. ΔΙα/ΓΠ.οικ. 969/2021 ΦΕΚ 23/Β/7-1-2021. Όμως τα παιδιά της Ριτσώνας που ήταν ήδη εγγεγραμμένα στα σχολεία εξακολούθησαν να βρίσκονται αποκλεισμένα και χωρίς πρόσβαση στην εκπαίδευση, στο κέντρο φιλοξενίας της Ριτσώνας, με απόφαση όπως κατωτέρω αναφέρεται και του Δήμου Χαλκιδέων. Μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς η πλειοψηφία των παιδιών δεν μπόρεσε να παρακολουθήσει δια ζώσης ή εξ αποστάσεως τα μαθήματα στο πλαίσιο της δημόσιας εκπαίδευσης.

Με το νέο έτος τα προσκόμματα σχετικά με την εν γένει φοίτηση των παιδιών στα σχολεία συνεχίστηκαν. Στη Ριτσώνα τα περισσότερα παιδιά φοιτούν κανονικά από τον Οκτώβριο του 2021 αλλά παραμένουν στην αρχή 200 και τώρα 100 παιδιά της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης εκτός των σχολικών αιθουσών λόγω μη τοποθέτησης λεωφορείων για την μεταφορά τους. Οι συντονιστές εκπαίδευσης προσφύγων προσπαθούν να καλύψουν το κενό, με ιδιωτική χορηγία, όπως και το έπραξαν και την προηγούμενη χρονιά. Επίσης, ενδεικτικό της ολιγωρίας των τοπικών αρχών είναι η απόφαση του Δήμου Χαλκιδέων για τον αποκλεισμό των παιδιών των προσφύγων από τη δημόσια εκπαίδευση χρησιμοποιώντας ως επιχείρημα την πανδημία, γεγονός όμως που εγείρε πληθώρα αντιδράσεων (1, 2).  

H Συνήγορος του Παιδιού, μετά από πλείστες αναφορές, μεταξύ των οποίων και της HumanRights360 για την μη πρόσβαση των παιδιών στην εκπαίδευση, δημοσίευσε στις 11.3.2021 σχετικό πόρισμα.

Η συγκεκριμένη ολιγωρία των τοπικών, περιφερειακών αρχών καθώς και του Υπουργείου Παιδείας, παραβιάζει μια σειρά εγχώριες νομικές διατάξεις, των άρθρων 28, 51 και 60  του Ν. 4636/2019 σχετικά με την υποχρέωση του κράτους και των αρμοδίων αρχών να παράσχουν τα αναγκαία και επαρκή μέτρα για την φοίτηση των παιδιών των αιτούντων διεθνή προστασία και προσφύγων στην υποχρεωτική δημόσια εκπαίδευση, του άρθρου 21 παρ. 7 και 8  του Ν. 4251/2014 (Κώδικας μετανάστευσης), σχετικά με τα κοινά δικαιώματα πολιτών τρίτων χωρών όσον αφορά την εκπαίδευση των παιδιών καθώς επίσης και των άρθρων 28 και 29 της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού, του άρθρου 2 του Πρώτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ και του άρθρου 14 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Τέλος, η διακριτική και εις βάρος των παιδιών των προσφύγων μεταχείριση όσον αφορά την πρόσβαση τους στην εκπαίδευση παραβιάζει κατάφωρα το άρθρο 3 παρ. 2 του Ν. 4443/2016  (άρθρα 3 της Οδηγίας 2000/43/ΕΚ, 3 της Οδηγίας 2000/78/ΕΚ και 2 της Οδηγίας 2014/54/ΕΕ) σχετικά με την απαγόρευση των διακρίσεων καθώς και του άρθρου 1 του δέκατου πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ καθώς και του άρθρου 14 της ΕΣΔΑ σχετικά με την απαγόρευση των διακρίσεων σε συνδυασμό με το άρθρο 2 του Πρωτοκόλλου 1 της ΕΣΔΑ.