Η τακτική των παρατάσεων στην υποβολή δηλώσεων πόθεν έσχες συνεχίζεται και το 2022

Ο ν. 3213/2003 προβλέπει συγκεκριμένες προθεσμίες εντός των οποίων υποβάλλονται ή τροποποιούνται οι δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης και οι δηλώσεις οικονομικών συμφερόντων.  Ωστόσο, κατά τα τελευταία χρόνια οι προθεσμίες αυτές παρατείνονται συνεχώς μέσω νομοθετικών διατάξεων, τακτική που συνεχίστηκε και το 2022. Οι καθυστερήσεις στην υποβολή των δηλώσεων οδηγούν με τη σειρά τους και στην καθυστέρηση του ελέγχου τους, με αποτέλεσμα το να παραμένουν ανέλεγκτες για μεγάλο χρονικό διάστημα οι σχετικές δηλώσεις ή να εκκρεμεί για μεγάλο χρονικό διάστημα ο έλεγχός τους, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ανεύρεση και καταπολέμηση τυχόν φαινομένων διαφθοράς. 

Η παρέλευση των εν λόγω (αποκλειστικών) προθεσμιών επιφέρει, μάλιστα, κυρώσεις έναντι των υποχρέων, τόσο διοικητικού όσο και ποινικού χαρακτήρα (βλ. για τα παραπάνω ζητήματα άρθρο 1 παρ. 2 , άρθρο 2 παρ. 3, άρθρο 6  και άρθρο 19 του ν. 3213/2003 ). Παρά το γεγονός ότι στο νόμο προβλέπονται αποκλειστικές (και όχι ενδεικτικές) προθεσμίες, οι προθεσμίες αυτές φαίνεται να παρατείνονται συνεχώς κατά τα τελευταία χρόνια (βλ. 1, 2). Η πρακτική αυτή της παράτασης των προθεσμιών φαίνεται, μάλιστα, να παγιώνεται και ακολουθείται και κατά το έτος 2022.

Η επαναλαμβανόμενη τα τελευταία χρόνια πρακτική της παράτασης των προθεσμιών υποβολής των δηλώσεων και η συνακόλουθη καταστρατήγηση των προθεσμιών που τάσσει ο ν. 3213/2003 παρουσιάζονται το λιγότερο ως προβληματικές. Και αυτό γιατί οι αποκλειστικές προθεσμίες του νόμου καταλήγουν να είναι απλώς ενδεικτικές ημερομηνίες υποβολής, ενώ οι κυρώσεις που προβλέπει ο νόμος για την εκπρόθεσμη υποβολή ή τη μη υποβολή δηλώσεων καθίστανται άνευ ουσίας για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ακόμα, οι συνεχείς παρατάσεις φαίνεται να έχουν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση στη διεξαγωγή του ελέγχου. Σημειώνεται πως κατά τα αναφερόμενα στην (άκρως συνοπτική) έκθεση πεπραγμένων της Επιτροπής Ελέγχου Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης του άρθρου 3α του ν. 3213/2003 για το 2022: «Το πρώτο εξάμηνο του 2022 συνεχίστηκε και ολοκληρώθηκε ο έλεγχος των δηλώσεων 398 υπόχρεων, οι οποίες αντιστοιχούν στο 8,4% επί των δηλώσεων που υποβλήθηκαν εντός του 2019 και αφορούσαν τα έτη 2016 έως και 2019. Παράλληλα, εντός του 2022 ολοκληρώθηκε ο έλεγχος των δηλώσεων 2020 (χρήση 2019), ο οποίος είχε ξεκινήσει εντός του 2021. Επίσης, άρχισε από τους ορκωτούς ελεγκτές – λογιστές η διενέργεια ελέγχου 6095 δηλώσεων για το έτος 2021 (χρήση 2020). Ο έλεγχος των δηλώσεων αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2023». 

Με τη σειρά της η αργοπορία στη διεξαγωγή των ελέγχων, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και το γεγονός ότι ο ν. 5026/2023 επέφερε αλλαγές στο πεδίο της υποβολής και του ελέγχου των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων,  δημιουργεί προβληματισμούς σχετικά με το κατά πόσον οι εν λόγω έλεγχοι είναι αποτελεσματικοί, με ότι αυτό συνεπάγεται για την επίτευξη των σκοπών της διαφάνειας και της καταπολέμησης της διαφθοράς που εγκαθιδρύεται από τον έλεγχο των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης.