Τον Μάρτιο του 2021 διαβιβάζεται από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σχέδιο τροπολογίας με το οποίο προτείνεται η δυνατότητα, για το έτος 2021, ανάθεσης της εκτέλεσης των σχετικών υπηρεσιών δακοκτονίας στους προσωρινούς μειοδότες, μέχρι την ολοκλήρωση των διαγωνισμών και την υπογραφή των οικείων συμβάσεων, κατ’ εξαίρεση των κειμένων διατάξεων του ν. 4412/2016.
Επί του σχεδίου αυτού τροπολογίας εξεδόθη από την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (εφ’ εξής ΕΑΑΔΗΣΥ) η υπ’ αριθμ. Α3/2021 γνώμη. Η Αρχή αιτιολογώντας ειδικά την άποψή της αυτή, γνωμοδοτεί ομόφωνα αρνητικά επί των προτεινόμενων διατάξεων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Αναφέρει, μάλιστα, ότι δεν είναι η πρώτη φορά που μία αντίστοιχη διάταξη λαμβάνει χώρα στον τομέα της δακοκτονίας παραπέμποντας στις προηγούμενες γνώμες που είχε εκδώσει επί των ζητημάτων. Για τον λόγο αυτό θεωρεί ότι “… παγιώνεται η κατ΄ εξαίρεση δυνατότητα ανάθεσης των εν θέματι συμβάσεων δακοκτονίας και, επομένως, δεν πρόκειται για μια εξαιρετική ρύθμιση, αλλά για την θέσπιση μίας πάγιας απόκλισης από τους γενικούς κανόνες της κείμενης νομοθεσίας (λ.χ. για τον προσυμβατικό έλεγχο, την έννομη προστασία κ.α.), που ρυθμίζει ζητήματα ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών δακοκτονίας με τρόπο διαφορετικό από τα οριζόμενα στο ν. 4412/2016 και δεν συνάδει με την απαίτηση ασφάλειας δικαίου, τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας που προάγει ο ως άνω νόμος”, γεγονός που με τη σειρά του “εγείρει ζητήματα συμβατότητας με το ενωσιακό δίκαιο”.
Παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 4013/2011 τα αρμόδια όργανα οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη της ΕΑΑΔΗΣΥ επί της νομιμότητας διατάξεων σχεδίων νόμων (και συνεπώς και τροπολογιών), στις 6-4-2021 και ώρα 18:10 κατατίθεται η υπ’ αριθμ. 832/30/6-4-2021 προσθήκη/τροπολογία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Το άρθρο 4 της εν λόγω τροπολογίας αναφέρεται στις ρυθμίσεις των θεμάτων δακοκτονίας και φαίνεται να έχει το ίδιο περιεχόμενο (πέραν κάποιων μικρών γραμματικών και συντακτικών αλλαγών) με το σχέδιο τροπολογίας που απεστάλη στην ΕΑΑΔΗΣΥ. Τελικά η διάταξη αυτή ψηφίζεται στις 7-4-2021 ως άρθρο 24 του ν. 4792/2021, έχοντας και πάλι ακριβώς το ίδιο περιεχόμενο.
Πέραν του ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν τηρήθηκαν οι κανόνες καλής νομοθέτησης που προβλέπει το Σύνταγμα, τα άρθρα 87, 88 και 101 του Κανονισμού της Βουλής και το Εγχειρίδιο Νομοπαρασκευαστικής Μεθοδολογίας, καθώς η συγκεκριμένη τροπολογία κατατέθηκε εκπρόθεσμα, το ίδιο το περιεχόμενο της διάταξης εγείρει ζητήματα συμβατότητας τόσο με το εθνικό όσο και με το ενωσιακό δίκαιο. Και τούτο, διότι, όπως αναφέρει η ΕΑΑΔΗΣΥ, θεσπίζει μία πάγια παρέκκλιση από τους γενικούς κανόνες που ισχύουν για τις δημόσιες συμβάσεις, με αποτέλεσμα να θίγονται βασικές αρχές και απαιτήσεις (ασφάλεια δικαίου, ίση μεταχείριση και διαφάνεια) που πρέπει να τηρούνται στο πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων.
Ωστόσο, η αρνητική γνώμη της ΕΑΑΔΗΣΥ επί της συγκεκριμένης διάταξης και τα προβλήματα νομιμότητας που αυτή αναδεικνύει δεν φαίνεται να λήφθηκε υπόψη από τις αρμόδιες αρχές ούτε κατά την εισαγωγή της τροπολογίας προς ψήφιση ούτε κατά την ψήφιση στην Βουλή. Και αυτό αποδεικνύεται έμπρακτα από το γεγονός ότι η διάταξη εισήχθη προς ψήφιση και τελικά ψηφίστηκε έχοντας ακριβώς το ίδιο περιεχόμενο.
Ενδιαφέρον προκαλεί, τέλος, το γεγονός ότι η εν λόγω γνώμη καθώς και τα ζητήματα νομιμότητας που θέτει, δεν αναφέρονται καν στην ανάλυση συνεπειών ρύθμισης που ακολουθεί την συγκεκριμένη τροπολογία (βλ. σελ. 21-23 ανάλυσης) και καμία συζήτηση δεν φαίνεται να γίνεται επ’ αυτών στο πλαίσιο της συζήτησης που διεξήχθη στη Βουλή επί του νομοσχεδίου.
Οι δημόσιες συμβάσεις θεωρούνται ως ένας τομέας ιδιαίτερα επιρρεπής σε ζητήματα διαφθοράς. Για τον λόγο αυτό ο νόμος 4412/2016, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, και οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές οδηγίες που ρυθμίζουν τα ζητήματα των δημοσίων συμβάσεων θεσπίζουν ορισμένες αρχές και απαιτήσεις που πρέπει να τηρούνται, ούτως ώστε να μπορέσουν να αποφευχθούν φαινόμενα διαφθοράς. Η διαφάνεια, η ασφάλεια δικαίου και η αρχή της ίσης μεταχείρισης αποτελούν ορισμένες από αυτές τις αρχές. Η τήρηση ή μη αυτών των αρχών καθώς και η εν γένει νομιμότητα και σκοπιμότητα των προτεινόμενων νομοθετικών ρυθμίσεων που αφορούν ζητήματα δημοσίων συμβάσεων, ελέγχονται από την ΕΑΑΔΗΣΥ, η οποία διατυπώνει και σχετική γνώμη επί του ζητήματος.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ωστόσο, η αρνητική γνώμη της ΕΑΑΔΗΣΥ καθώς και τα προβλήματα νομιμότητας και σκοπιμότητας που επισημαίνει, δεν φαίνεται να ελήφθησαν υπόψη από τους φορείς της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας και τελικά η προτεινόμενη τροπολογία για την ρύθμιση θεμάτων δακοκτονίας ψηφίστηκε ως άρθρο 24 του ν. 4792/2021. Το γεγονός μάλιστα, ότι η διάταξη αυτή εισήχθη προς ψήφιση μέσω της κατάθεσης εκπρόθεσμης τροπολογίας κατά παραβίαση των αρχών της καλής νομοθέτησης και των κανόνων του Συντάγματος και του Κανονισμού της Βουλής, επιτείνει το πλήγμα που δέχεται το κράτος δικαίου στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!
