Στις 26 Ιουνίου 2024 η Επιτροπή Ανταγωνισμού ανακοίνωσε τη διενέργεια επιτόπιου ελέγχου σε μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων, στο πλαίσιο αυτεπάγγελτης έρευνας για πιθανή οριζόντια σύμπραξη νόθευσης δημόσιων διαγωνισμών (bid rigging) κατά την προμήθεια και εγκατάσταση ολοκληρωμένων συστημάτων τηλεπαρακολούθησης και τηλεχειρισμού οικιακών υδρομέτρων. Τα υδρόμετρα είναι μικρές συσκευές που τοποθετούνται στα δίκτυα υδροδότησης έξω από τα σπίτια και η λειτουργία τους έγκειται στη μέτρηση και την τιμολόγηση του νερού, καθώς και στον εντοπισμό διαρροών και κλοπών.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού, ως Ανεξάρτητη Αρχή με αρμοδιότητα την εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της ελεύθερης αγοράς, είναι επιφορτισμένη με την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού βάσει του ν. 3959/2011 (ΦΕΚ Α’ 93/20.4.2011) και των άρθρων 101 και 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).
Η παρέμβαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού έγινε εν προκειμένω με σκοπό να εξεταστεί αν έχει εμφιλοχωρήσει παραβίαση του άρθρου 1 του ν. 3959/2011 και του άρθρου 101 της ΣΛΕΕ, τα οποία απαγορεύουν συμπράξεις μεταξύ επιχειρήσεων (συμφωνίες, αποφάσεις ενώσεων ή εναρμονισμένες πρακτικές) που έχουν ως αντικείμενο ή αποτέλεσμα τον περιορισμό του ανταγωνισμού.
Πιο αναλυτικά, το άρθρο 1 του ν. 3959/2011, ακολουθώντας το γράμμα του άρθρου 101 της ΣΛΕΕ, προβλέπει μεταξύ άλλων ότι «απαγορεύονται όλες οι συμφωνίες και εναρμονισμένες πρακτικές μεταξύ επιχειρήσεων και όλες οι αποφάσεις ενώσεων επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο ή ως αποτέλεσμα την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού στην Ελληνική Επικράτεια, και ιδίως εκείνες οι οποίες συνίστανται: α) στον άμεσο ή έμμεσο καθορισμό των τιμών αγοράς ή πώλησης ή άλλων όρων συναλλαγής, β) στον περιορισμό ή στον έλεγχο της παραγωγής, της διάθεσης, της τεχνολογικής ανάπτυξης ή των επενδύσεων, γ) στην κατανομή των αγορών ή των πηγών εφοδιασμού, δ) στην εφαρμογή στο εμπόριο άνισων όρων για ισοδύναμες παροχές, ιδίως στην αδικαιολόγητη άρνηση πώλησης, αγοράς ή άλλης συναλλαγής, κατά τρόπο που δυσχεραίνει τη λειτουργία του ανταγωνισμού, ε) στην εξάρτηση της σύναψης συμβάσεων από την αποδοχή, εκ μέρους των συναλλασσόμενων, πρόσθετων παροχών, οι οποίες από τη φύση τους ή σύμφωνα με τις εμπορικές συνήθειες δεν συνδέονται με το αντικείμενο των συμβάσεων αυτών».
Παράλληλα με την ως άνω νομοθεσία, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το άρθρο 1Α του ν. 3959/2011 απαγορεύει μονομερείς πρακτικές που συνιστούν πρόσκληση σε απαγορευμένη σύμπραξη και ανακοίνωση μελλοντικών προθέσεων τιμολόγησης προϊόντων και υπηρεσιών προς ανταγωνιστές, την ώρα που το άρθρο 2 του ν. 3959/2011 και το άρθρο 102 της ΣΛΕΕ απαγορεύουν την καταχρηστική συμπεριφορά επιχειρήσεων με δεσπόζουσα θέση στην αγορά.
«Σημειώνεται ότι η διεξαγωγή τέτοιων ελέγχων γίνεται σε επιχειρήσεις από τις οποίες μπορεί να συλλεχθούν στοιχεία για αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές στις ερευνώμενες αγορές και δεν προδικάζει ότι οι επιχειρήσεις έχουν εμπλακεί σε αντί-ανταγωνιστική συμπεριφορά ούτε προδικάζει το αποτέλεσμα της έρευνας», σημειώνει επίσης στην ανακοίνωσή της η Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Στις 18 Απριλίου 2024, δύο μήνες πριν την παρέμβαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η δημοσιογραφική ομάδα του Reporters United είχε προχωρήσει σε δημοσίευση έρευνας, η οποία αποκάλυψε αναφορά – καταγγελία στελέχους του ελληνικού Δημοσίου προς αρμόδιες κρατικές Αρχές σχετικά με ζητήματα υπερκοστολόγησης δημοσίων συμβάσεων ύψους 265 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο προγράμματος του ΕΣΠΑ για αγορά και εγκατάσταση υδρομέτρων σε δημοτικά δίκτυα ύδρευσης.
«Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε αποκεντρωμένα σε 51 δήμους, ωστόσο η καταγγελία επικαλείται ενδείξεις εναρμονισμένων πρακτικών. Στο 80% των διαγωνισμών συμμετείχε μόνο μία εταιρεία, ενώ τη μερίδα του λέοντος κέρδισαν πέντε εταιρείες», επισημαίνει μεταξύ άλλων η δημοσιογραφική έρευνα, η οποία σημειώνει πως η καταγγελία προς τις δημόσιες Αρχές εκ μέρους του στελέχους του ελληνικού Δημοσίου, πέραν της υπερκοστολόγησης, αναφέρεται και σε «υπερδιαστασιολόγηση», σε «παράτυπη διαδικασία διερεύνησης των τιμών των προϊόντων», σε «επικάλυψη φυσικού αντικειμένου» (που σημαίνει χρηματοδότηση της ίδιας υπηρεσίας και από άλλα προγράμματα), σε «διαδικασίες καταστρατήγησης του ανταγωνισμού», σε αξιολόγηση των συμμετεχουσών εταιρειών «με υποκειμενικά βαθμολογικά κριτήρια», καθώς και «σε συστηματικά λάθη» και «υπερβολικές τιμές προϊόντων που δείχνουν “ενιαίο συντονισμό”».
Σε ένα Κράτος Δικαίου οι δημόσιες Αρχές οφείλουν να εφαρμόζουν απαρέγκλιτα την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία για τη διασφάλιση της νομιμότητας και της διαφάνειας κατά τη διενέργεια δημόσιων διαγωνισμών και τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων.
Ωστόσο, από την εξεταζόμενη περίπτωση προκύπτει ότι σύμφωνα με την Επιτροπή Ανταγωνισμού εγείρεται εν προκειμένω ζήτημα πιθανής οριζόντιας σύμπραξης νόθευσης δημόσιων διαγωνισμών (bid rigging) κατά την προμήθεια και εγκατάσταση ολοκληρωμένων συστημάτων τηλεπαρακολούθησης και τηλεχειρισμού οικιακών υδρομέτρων, το οποίο με τη σειρά του ενδεχομένως να στοιχειοθετεί παραβίαση του άρθρου 1 του ν. 3959/2011 και του άρθρου 101 της ΣΛΕΕ, τα οποία απαγορεύουν συμπράξεις μεταξύ επιχειρήσεων που έχουν ως αντικείμενο ή αποτέλεσμα τον περιορισμό του ανταγωνισμού.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!