Ζήτημα παραβίασης της διάκρισης των εξουσιών από επιστολή του πρωθυπουργού προς τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου

Με ανακοίνωσή τους στις 7 Μαρτίου 2023, έξι μέλη του ΔΣ της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων υποστηρίζουν ότι η επιστολή του πρωθυπουργού και επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας Κυριάκου Μητσοτάκη προς τον προς τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρο Ντογιάκο σχετικά με τη δικαστική διερεύνηση του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη αποτελεί «ευθεία παραβίαση» της αρχής της διάκρισης των εξουσιών, όπως αυτή κατοχυρώνεται από το άρθρο 26 του Συντάγματος. 

Κατά την τοποθέτηση των έξι μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, η παραπάνω επιστολή παραβιάζει ευθέως τη διάκριση των εξουσιών, η οποία κατοχυρώνεται από το άρθρο 26 του Συντάγματος. Σύμφωνα με αυτό, η νομοθετική λειτουργία ασκείται από τη βουλή και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (παρ. 1), η εκτελεστική λειτουργία από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την κυβέρνηση (παρ. 2) και η δικαστική λειτουργία από τα δικαστήρια (παρ. 3).

Εξηγώντας το σκεπτικό τους, τα μέλη της Ένωσης αναφέρουν ότι με την επιστολή του προς τον ανώτατο εισαγγελέα ο πρωθυπουργός, πρώτον, του υποδεικνύει την ανάγκη για άμεση διαλεύκανση και προτεραιοποίηση «όλων των ποινικών υποθέσεων που σχετίζονται με το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη», δεύτερον, ζητά την ανάθεση των υποθέσεων «στο υψηλότερο δυνατό ανακριτικό επίπεδο» και, τρίτον, τον ενημερώνει ότι το πόρισμα της επιτροπής εμπειρογνωμόνων θα κοινοποιηθεί, μετά την ολοκλήρωσή του, στις εισαγγελικές αρχές, «για να καταστεί μέρος της δικογραφίας».

Η ανακοίνωση εκτιμά ότι η ως άνω επιστολή «συνιστά ευθεία παραβίαση της αρχής της διάκρισης των εξουσιών και έμμεση υπονόμευση του κύρους της Δικαιοσύνης καθώς: α) η αναφορά του πρωθυπουργού σε πλήθος ποινικών υποθέσεων, εύλογα δημιουργεί την εντύπωση, ότι αποτελεί έμμεση πρόταση προς τον Εισαγγελέα του ΑΠ (σ.σ.: Αρείου Πάγου) να διατάξει το χωρισμό της υπόθεσης του σιδηροδρομικού δυστυχήματος σε επιμέρους περισσότερες, β) το αίτημα για ανάθεση των υποθέσεων στο υψηλότερο ανακριτικό επίπεδο, συνιστά έμμεσο αίτημα διορισμού ειδικού εφέτη ανακριτή από τον Εισαγγελέα του ΑΠ, αρμοδιότητα η οποία ανήκει όμως στην ολομέλεια του αρμόδιου Εφετείου κατ’ άρθρο 28 ΚΠΔ, γ) η υπόμνηση ότι το πόρισμα της επιτροπής εμπειρογνωμόνων θα πρέπει να αποτελέσει μέρος της ποινικής δικογραφίας, συνιστά προκαταβολική παρέμβαση στο έργο και την ταχύτητα διενέργειας της εκκρεμούς κύριας ανάκρισης».

Τα μέλη της Ένωσης επισημαίνουν παράλληλα ότι η παλαιότερη αρμοδιότητα του υπουργού Δικαιοσύνης (η οποία όμως ποτέ δεν ανήκε στον πρωθυπουργό) να μπορεί «να ζητήσει από τον Εισαγγελέα του ΑΠ να παραγγείλει τη διενέργεια ανάκρισης και την εισαγωγή της υπόθεσης στο ακροατήριο κατ’ απόλυτη προτεραιότητα» (άρθρο 30 παρ. 3 του παλαιού Κώδικα Ποινικής Δικονομίας) έχει καταργηθεί. Επομένως, συμπεραίνει η ανακοίνωση, «τα όσα αναφέρονται από τον επικεφαλής της Εκτελεστικής Εξουσίας στην ως άνω επιστολή, που δεν ενεργεί με την ιδιότητα του πολίτη, στερούνται νομιμοποιητικής βάσης, ταυτόχρονα δε πλήττουν την εικόνα και το κύρος της Δικαιοσύνης, που φέρεται ως να δέχεται ευθείες παραγγελίες από τον Πρωθυπουργό!».

Την ανακοίνωση εξέδωσαν οι Χριστόφορος Σεβαστίδης (εφέτης), Χαράλαμπος Σεβαστίδης (εφέτης), Παντελής Μποροδήμος (πρωτοδίκης), Μιχάλης Τσέφας (πρόεδρος πρωτοδικών), Ιωάννης Ασπρογέρακας (πρόεδρος πρωτοδικών), Έφη Κώστα (ειρηνοδίκης).