Ο νόμος 5072/2023 και οι προβληματισμοί σε επίπεδο καλής νομοθέτησης

Ζητήματα που σχετίζονται μεταξύ άλλων με τη διαβούλευση και τις κατατεθείσες τροπολογίες δημιουργούν προβληματισμούς σχετικά με το κατά πόσον στο πλαίσιο του ν. 5072/2023 ακολουθήθηκαν οι κανόνες καλής νομοθέτησης.

Το εν λόγω σχέδιο νόμου αποτελείτο από 107 άρθρα, τα οποία σχετίζονταν με την ενσωμάτωση της Οδηγίας ΕΕ 2021/2167 (Μέρος Β), την εποπτεία της Κεφαλαιαγοράς (Μέρος Γ) καθώς και την προστασία των οφειλετών (Μέρος Δ). Η διαβούλευση ορίστηκε ότι θα ολοκληρωθεί στις 21/11/2023 και ώρα 9:00, δηλαδή (σχεδόν) 13 ημέρες αργότερα. 

Σημειώνεται σε αυτό το σημείο ότι παρά τα όσα προβλέπει το άρθρο 61 του ν. 4622/2019: 

α) δεν έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα opengov.gr  η έκθεση επί της δημόσιας διαβούλευσης και 

β) δεν ανευρέθηκε κάποια τεκμηρίωση (ή έστω αναφορά) του λόγου για τον οποίο αποφασίστηκε ότι η δημόσια διαβούλευση θα διαρκέσει λιγότερο από δύο εβδομάδες στην ανάλυση συνεπειών ρύθμισης που συνόδευε το σχέδιο νόμου κατά την κατάθεσή του στη Βουλή. 

2.Στις 22/11/2023  κατατίθεται στη Βουλή προς ψήφιση το ως άνω σχέδιο νόμου, έχοντας πλέον τον τίτλο «Δάνεια: Διαφάνεια, ανταγωνισμός, προστασία των ευάλωτων – Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/2167, επανεισαγωγή του προγράμματος «ΗΡΑΚΛΗΣ» και άλλες επείγουσες διατάξεις» και αποτελούμενο από 114 άρθρα. 

Σημειώνεται σε αυτό το σημείο πως το υπό κρίση σχέδιο νόμου περιείχε κάποια άρθρα (και δη τα άρθρα 106-113) τα οποία δεν ανευρέθηκαν στο αντίστοιχο σχέδιο νόμου που τέθηκε σε διαβούλευση και ως εκ τούτου δεν φαίνεται να πέρασαν από το στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης. Η ένταξη δε, των εν λόγω άρθρων σε ξεχωριστά μέρη του σχεδίου νόμου [Μέρος Ε’ (Επανεισαγωγή του προγράμματος «ΗΡΑΚΛΗΣ»- Τροποποίηση Ν. 4649/2019) για τα άρθρα 106 με 112 και Μέρος ΣΤ΄ (Άλλες επείγουσες διατάξεις) για το άρθρο 113] ενδεικνύει και τη μη ύπαρξη άμεσης σχέσης αυτών με τις λοιπές διατάξεις του σχεδίου νόμου.

3. Στις 30/11/2023 και ώρα 22:55 κατατίθεται η υπ’ αριθμ. 44/13 30.11.2023 τροπολογία από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Η εν λόγω τροπολογία περιείχε 4 άρθρα, τα οποία αναφέρονταν στις συναλλαγες του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου ( Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ.) σε ρυθμιζόμενη αγορά, την εξαιρετική νομιμοποίηση διαχειριστών πιστώσεων, τη δυνατότητα συμπερίληψης προκαταβολής στην αντιπρόταση των χρηματοδοτικών φορέων καθώς και την -υπό προϋποθέσεις- δυνατότητα υποβολής νέας αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών.

Την ίδια ημέρα και ώρα 23:05 κατατίθεται η υπ’αριθμ. 45/14 30.11.2023 τροπολογία από τα Υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Υγείας και Δικαιοσύνης. Η εν λόγω τροπολογία περιείχε επίσης 4 άρθρα, τα οποία σχετίζονταν με τη χορήγηση επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης, την προθεσμία υποβολής Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης και Οικονομικών Συμφερόντων, την απόσπαση δικαστικών λειτουργών στο Υπουργείο Δικαιοσύνης καθώς και την εφαρμογή κλειστού προϋπολογισμού και τον καθορισμό ορίου δαπάνης για τη δραστική ουσία ηπαρίνη.

Σημειώνεται σε αυτό το σημείο πως οι ως άνω τροπολογίες: 

α) κατατέθηκαν το προηγούμενο βράδυ της έναρξης της συζήτησης στην Ολομέλεια της Βουλής και ως εκ τούτου είναι εκπρόθεσμες και 

β) περιείχαν κατά κύριο λόγο διατάξεις που δεν σχετίζονταν άμεσα με κάποιο από τα ζητήματα που ρύθμιζε το σχέδιο νόμου που τέθηκε σε διαβούλευση και ως εκ τούτου είναι άσχετες. Ειδικότερη αναφορά αξίζει να γίνει στην περιεχόμενη στην υπ’ αριθμ. 44/13 τροπολογία διάταξη σχετικά με τις συναλλαγές του Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. σε ρυθμιζόμενη αγορά καθώς και στην πληθώρα των ετερόκλητων (και ανηκόντων στην αρμοδιότητα περισσότερων υπουργείων) ζητημάτων που ρυθμίζονται από τις διατάξεις της υπ’ αριθμ. 45/14 τροπολογίας. Σημειώνεται, τέλος, πως όλες οι διατάξεις των ως άνω τροπολογιών εντάχθηκαν στο Μέρος ΣΤ του (μετέπειτα ψηφισθέντος) νόμου, το οποίο έχει τον τίτλο «Άλλες επείγουσες διατάξεις».

4.Στις 30/11/2023 η Διαρκής Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων συντάσσει έκθεση με την οποία «προτείνει την αποδοχή, κατά πλειοψηφία, του ως άνω σχεδίου νόμου, κατ’ αρχήν, κατ’ άρθρο και στο σύνολό του και εισηγείται την ψήφισή του από τη Βουλή, ως έχει». 

To υπό κρίση σχέδιο νόμου συζητείται στην Ολομέλεια της Βουλής την 1η και την 4η Δεκεμβρίου 2023 και ψηφίζεται ο νόμος 5072/2023 (Δάνεια: Διαφάνεια, ανταγωνισμός, προστασία των ευάλωτων – Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/2167, επανεισαγωγή του προγράμματος «ΗΡΑΚΛΗΣ» και άλλες επείγουσες διατάξεις), ο οποίος αποτελείται από 122 άρθρα.