ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΕ
Χριστιάννα Στυλιανίδου
Ο νόμος 5062/2023 και οι προβληματισμοί σε επίπεδο καλής νομοθέτησης
02 • 11 • 2023

Ζητήματα που σχετίζονται μεταξύ άλλων με τη διαβούλευση και το περιεχόμενο της κατατεθείσας τροπολογίας δημιουργούν προβληματισμούς σχετικά με το κατά πόσον στο πλαίσιο του ν. 5062/2023 ακολουθήθηκαν οι κανόνες καλής νομοθέτησης.

Α. Η καλή νομοθέτηση συνδέεται με τις αρχές του κράτους δικαίου και της διαφάνειας. Προς διασφάλιση του σκοπού της καλής νομοθέτησης, διατάξεις του Συντάγματος και του Κανονισμού της Βουλής ρυθμίζουν επιμέρους ζητήματα σχετικά με τη νομοπαρασκευαστική/νομοθετική διαδικασία και θέτουν ορισμένους κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται κατά τη σύνταξη, κατάθεση και ψήφιση ενός νομοσχεδίου ή μίας τροπολογίας (βλ. μεταξύ άλλων τα άρθρα 7475 του Συντάγματος και τα άρθρα  85, 87, 88 και 101 του Κανονισμού της Βουλής). Επιπλέον, ο ν. 4622/2019 ρυθμίζει, μέσω των άρθρων 57 έως 64, ζητήματα νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας και καλής νομοθέτησης. 

Το Μέρος Α’ του σχεδίου (άρθρα 1-17) περιείχε διατάξεις που σχετίζονταν με τις διοικήσεις των φορέων του Δημοσίου καθώς και τη στοχοθεσία και αξιολόγηση των οργάνων διοίκησης, ενώ το Μέρος Β’ («Λοιπές διατάξεις», άρθρα 18-20) περιείχε διατάξεις που σχετίζονταν με την παράταση της θητείας των Υπηρεσιακών Γραμματέων, την ενίσχυση της αποστολής του ΑΣΕΠ και την εισαγωγή σπουδαστών στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης  

Η διαβούλευση ορίστηκε ότι θα ολοκληρωθεί στις 24 Οκτωβρίου 2023 και ώρα 08:00, δηλαδή 13 (σχεδόν) ημέρες αργότερα. 

Σημειώνεται σε αυτό το σημείο ότι παρά τα όσα προβλέπει το άρθρο 61 του ν. 4622/2019: α) δεν έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα opengov.gr η έκθεση επί της δημόσιας διαβούλευσης και β) δεν ανευρέθηκε κάποια τεκμηρίωση (ή έστω αναφορά) του λόγου για τον οποίο αποφασίστηκε ότι η δημόσια διαβούλευση θα διαρκέσει λιγότερο από δύο εβδομάδες στην ανάλυση συνεπειών ρύθμισης που συνόδευε το σχέδιο νόμου κατά την κατάθεσή του στη Βουλή.

2. Στις 24 Οκτωβρίου 2023 το ως άνω σχέδιο νόμου κατατίθεται στη Βουλή προς ψήφιση. 

Στις 30 Οκτωβρίου 2023 και ώρα 22:55 κατατίθεται η υπ’ αριθμ. 28/6/30-10-2023 τροπολογία από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Η εν λόγω τροπολογία περιείχε 3 άρθρα, τα οποία ρύθμιζαν ζητήματα σχετικά με την ενίσχυση για γεωργικές εκμεταλλεύσεις οι οποίες επλήγησαν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα του Σεπτεμβρίου του 2023, τις αποσπάσεις στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας καθώς και την παράταση ισχύος διατάξεων αρμοδιότητας Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.

Σημειώνεται σε αυτό το σημείο πως η ως άνω τροπολογία περιείχε διατάξεις που δεν σχετίζονταν με κάποιο τρόπο με κάποιο από τα ζητήματα που ρύθμιζε το υπό κρίση σχέδιο νόμου και ως εκ τούτου είναι άσχετη.

3. Στις 31 Οκτωβρίου 2023 η Διαρκής Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης συντάσσει έκθεση με την οποία «προτείνει την αποδοχή, κατά πλειοψηφία, του ως άνω σχεδίου νόμου, κατ’ αρχήν, κατ’ άρθρο και στο σύνολό του και εισηγείται την ψήφισή του από τη Βουλή, ως έχει»

To υπό κρίση σχέδιο νόμου συζητείται στην Ολομέλεια της Βουλής την 1η και την Νοεμβρίου 2023 και ψηφίζεται ο νόμος 5062/2023 («Νέο σύστημα επιλογής διοικήσεων φορέων του δημοσίου τομέα, ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς τους και λοιπές διατάξεις»), ο οποίος αποτελείται από 24 άρθρα.  

Πού εντοπίζεται το πρόβλημα με το Κράτος Δικαίου;

Σε ένα κράτος δικαίου η Κυβέρνηση και η Βουλή οφείλουν κατά τη διαδικασία προετοιμασίας και ψήφισης των νόμων να ακολουθούν τις αρχές της καλής νομοθέτησης και να εφαρμόζουν τους κανόνες που έχουν θεσπιστεί για την προώθηση και τη διασφάλισή της. Και τούτο διότι η καλή νομοθέτηση συνδέεται με τις συνταγματικές αρχές της διαφάνειας και της ασφάλειας δικαίου ενώ ταυτόχρονα με την εφαρμογή των κανόνων και των αρχών της αποφεύγονται φαινόμενα κακονομίας και πολυνομίας, τα οποία δεν συνάδουν με τις αρχές του κράτους δικαίου. 

Στην Ελλάδα, ωστόσο, η παραβίαση των κανόνων καλής νομοθέτησης φαίνεται να αποτελεί διαχρονικό και συστηματικό πρόβλημα.

Το πρόβλημα της μη υιοθέτησης των κανόνων και αρχών καλής νομοθέτησης φαίνεται να ανακύπτει και στο πλαίσιο του ν. 5062/2023. Ζητήματα που σχετίζονται με την προθεσμία της δημόσιας διαβούλευσης και το περιεχόμενο της κατατεθείσας τροπολογίας αποτελούν ορισμένους από τους προβληματισμούς που τίθενται σε επίπεδο καλής νομοθέτησης.

Χριστιάννα Στυλιανίδου
Περισσοτερα
Αν έχεις εντοπίσει παραβίαση του Κράτους Δικαίου, κάνε κι εσύ αναφορά!
ΕΠΩΝΥΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΜΕΣΩ ΦΟΡΜΑΣ ΣΤΟ GOVWATCH
ΑΝΩΝΥΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ GLOBALEAKS
Υποστήριξε το έργο του govwatch
ΚΑΝΕ ΔΩΡΕΑ