Α. Η καλή νομοθέτηση συνδέεται με τις αρχές του κράτους δικαίου και της διαφάνειας. Προς διασφάλιση του σκοπού της καλής νομοθέτησης, διατάξεις του Συντάγματος και του Κανονισμού της Βουλής ρυθμίζουν επιμέρους ζητήματα σχετικά με τη νομοπαρασκευαστική/νομοθετική διαδικασία και θέτουν ορισμένους κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται κατά τη σύνταξη, κατάθεση και ψήφιση ενός νομοσχεδίου ή μίας τροπολογίας (βλ. μεταξύ άλλων τα άρθρα 74, 75 του Συντάγματος και τα άρθρα 85, 87, 88 και 101 του Κανονισμού της Βουλής). Επιπλέον, ο ν. 4622/2019 ρυθμίζει, μέσω των άρθρων 57 έως 64, ζητήματα νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας και καλής νομοθέτησης.
Με βάση τους γενικούς αυτούς κανόνες και το άρθρο 59 παρ. 5 του ν. 4622/2019 εκδόθηκε το 2020 το Εγχειρίδιο Νομοπαρασκευαστικής Μεθοδολογίας, στο οποίο αναλύονται και εξειδικεύονται οι κανόνες που πρέπει να τηρούνται στο πλαίσιο της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας.
Το εν λόγω σχέδιο αποτελείτο από 28 άρθρα, τα οποία ρύθμιζαν ζητήματα σχετικά με την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2006/1/ΕΚ (Μέρος Α, άρθρα 1-15) και την ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/1187 (Μέρος Β, άρθρα 16-27). Η διαβούλευση ορίστηκε ότι θα ολοκληρωθεί στις 11 Οκτωβρίου 2023 και ώρα 08:00, δηλαδή 13 (σχεδόν) ημέρες αργότερα.
Σημειώνεται σε αυτό το σημείο ότι παρά τα όσα προβλέπει το άρθρο 61 του ν. 4622/2019:
α) δεν έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα opengov.gr η έκθεση επί της δημόσιας διαβούλευσης και
β) δεν ανευρέθηκε κάποια τεκμηρίωση (ή έστω αναφορά) του λόγου για τον οποίο αποφασίστηκε ότι η δημόσια διαβούλευση θα διαρκέσει λιγότερο από δύο εβδομάδες στην ανάλυση συνεπειών ρύθμισης που συνόδευε το σχέδιο νόμου κατά την κατάθεσή του στη Βουλή.
2. Στις 11 Οκτωβρίου 2023 κατατίθεται στη Βουλή προς ψήφιση το ως άνω σχέδιο νόμου, έχοντας πλέον τον τίτλο «Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2006/1/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Ιανουαρίου 2006 για τη χρησιμοποίηση μισθωμένων οχημάτων χωρίς οδηγό στις οδικές εμπορευματικές μεταφορές, όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία (ΕΕ) 2022/738 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 6ης Απριλίου 2022, και της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/1187 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021, περί μέτρων εξορθολογισμού για την προώθηση της υλοποίησης του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών, και άλλες διατάξεις για τις μεταφορές» και αποτελούμενο από 31 άρθρα.
Σημειώνεται σε αυτό το σημείο πως το υπό κρίση σχέδιο νόμου περιείχε κάποια άρθρα (και δη τα άρθρα 28, 29, 30) τα οποία δεν ανευρέθηκαν στο αντίστοιχο σχέδιο νόμου που τέθηκε σε διαβούλευση και ως εκ τούτου δεν φαίνεται να πέρασαν από το στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης. Η ένταξη δε, των εν λόγω άρθρων σε ξεχωριστό μέρος του σχεδίου νόμου (Μέρος Γ’- Άλλες διατάξεις για τις μεταφορές) ενδεικνύει και τη μη ύπαρξη άμεσης σχέσης αυτών με τις λοιπές διατάξεις του σχεδίου νόμου.
3. Στις 18 Οκτωβρίου 2023 και ώρα 22:15 κατατίθεται η υπ’ αριθμ. 25/1/18-10-2023 τροπολογία από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Η εν λόγω τροπολογία περιείχε 2 άρθρα, τα οποία ρύθμιζαν ζητήματα σχετικά με την εγκατάσταση συσκευών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε αμαξοστάσια και την παράταση της προσωρινής ανάθεσης συγκοινωνιακού έργου στον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης.
Την ίδια ημέρα και ώρα 23:20 κατατίθεται η υπ’ αριθμ. 26/2/18-10-2023 τροπολογία από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού. Η εν λόγω τροπολογία περιείχε 4 άρθρα, τα οποία ρύθμιζαν ζητήματα σχετικά με την αύξηση της διάρκειας της Σύμβασης Παραχώρησης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Ανώνυμης Εταιρείας Οργανισμού Λιμένος Καβάλας, τη συντήρηση των υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού, τη χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης από τον κρατικό προϋπολογισμό με σκοπό την κάλυψη μέρους του αυξημένου κόστους των νοικοκυριών σε πληγείσες από φυσικές καταστροφές περιοχές καθώς και τους προσωρινούς αναπληρωτές, τους ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς, το Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό και το Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για το σχολικό έτος 2023-2024.
Σημειώνεται σε αυτό το σημείο πως οι ως άνω τροπολογίες: α) κατατέθηκαν το προηγούμενο της ψήφισης του νόμου βράδυ και ως εκ τούτου είναι εκπρόθεσμες και β) περιείχαν κατά κύριο λόγο διατάξεις που δεν σχετίζονταν άμεσα με κάποιο από τα ζητήματα που ρύθμιζε το σχέδιο νόμου που τέθηκε σε διαβούλευση ή το σχέδιο νόμου που εισήχθη προς ψήφιση και ως εκ τούτου είναι άσχετες.
4. Στις 18 Οκτωβρίου 2023 η Διαρκής Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου συντάσσει έκθεση με την οποία «προτείνει την αποδοχή, κατά πλειοψηφία, του ως άνω σχεδίου νόμου, κατ’ αρχήν, κατ’ άρθρο και στο σύνολό του και εισηγείται την ψήφισή του από τη Βουλή, ως έχει».
Στις 19 Οκτωβρίου 2023 το υπό κρίση σχέδιο νόμου συζητείται στην Ολομέλεια της Βουλής και ψηφίζεται ο νόμος 5058/2023, έχοντας πλέον τον τίτλο «Eνσωµάτωση της Οδηγίας 2006/1/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 18ης Ιανουαρίου 2006 για τη χρησιµοποίηση µισθωµένων οχηµάτων, χωρίς οδηγό στις οδικές εµπορευµατικές µεταφορές, όπως τροποποιήθηκε µε την Οδηγία (ΕΕ) 2022/738 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 6ης Απριλίου 2022, και της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/1187 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 7ης Ιουλίου 2021, περί µέτρων εξορθολογισµού για την προώθηση της υλοποίησης του διευρωπαϊκού δικτύου µεταφορών, και άλλες επείγουσες διατάξεις» και αποτελούμενος από 37 άρθρα.
Σε ένα κράτος δικαίου η Κυβέρνηση και η Βουλή οφείλουν κατά τη διαδικασία προετοιμασίας και ψήφισης των νόμων να ακολουθούν τις αρχές της καλής νομοθέτησης και να εφαρμόζουν τους κανόνες που έχουν θεσπιστεί για την προώθηση και τη διασφάλισή της. Και τούτο διότι η καλή νομοθέτηση συνδέεται με τις συνταγματικές αρχές της διαφάνειας και της ασφάλειας δικαίου ενώ ταυτόχρονα με την εφαρμογή των κανόνων και των αρχών της αποφεύγονται φαινόμενα κακονομίας και πολυνομίας, τα οποία δεν συνάδουν με τις αρχές του κράτους δικαίου.
Στην Ελλάδα, ωστόσο, η παραβίαση των κανόνων καλής νομοθέτησης φαίνεται να αποτελεί διαχρονικό και συστηματικό πρόβλημα.
Το πρόβλημα της μη υιοθέτησης των κανόνων και αρχών καλής νομοθέτησης φαίνεται να ανακύπτει και στο πλαίσιο του ν. 5058/2023. Ζητήματα που σχετίζονται με τη δημόσια διαβούλευση καθώς και τον χρόνο κατάθεσης και το περιεχόμενο των τροπολογιών αποτελούν ορισμένους από τους προβληματισμούς που τίθενται σε επίπεδο καλής νομοθέτησης.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!