Ο νόμος 5057/2023 και οι προβληματισμοί σε επίπεδο καλής νομοθέτησης

Ζητήματα που σχετίζονται μεταξύ άλλων με τη διαβούλευση, τις κατατεθείσες τροπολογίες και το πλήθος των ζητημάτων που ρυθμίζει ο υπό κρίση νόμος δημιουργούν προβληματισμούς σχετικά με το κατά πόσον στο πλαίσιο του ν. 5057/2023 ακολουθήθηκαν οι κανόνες καλής νομοθέτησης.

Το εν λόγω σχέδιο αποτελείτο από 23 άρθρα, τα οποία ρύθμιζαν ζητήματα σχετικά με την αντιμετώπιση της πανδημίας και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής (Μέρος Β, άρθρα 3-8), την ενιαία λίστα χειρουργείων και το ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης διακίνησης φαρμάκων (Μέρος Γ, Κεφάλαιο Α, άρθρα 9-11), την ενίσχυση των υπηρεσιών υγείας (Μέρος Γ, Κεφάλαιο Β, άρθρα 12-15), την Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, το Κεντρικό Συμβούλιο Υγειονομικών Περιφερειών, την Ειδική Επιτροπή Ιοντιζουσών και Μη Ιοντιζουσών Ακτινοβολιών και το Εθνικό Ινστιτούτο Νεοπλασιών (Μέρος Γ, Κεφάλαιο Γ, άρθρα 16-19) καθώς και ζητήματα αρμοδιότητας των Υπουργείων Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας (Μέρος Δ, Κεφάλαιο Α, άρθρο 20) και Πολιτισμού (Μέρος Δ, Κεφάλαιο Β, άρθρο 21). 

Σημειώνεται σε αυτό το σημείο ότι: 

α) Στην ανάλυση συνεπειών ρύθμισης που συνόδευε το εν λόγω σχέδιο νόμου αναφέρονταν ως επισπεύδοντα υπουργεία τα Υπουργεία i) Υγείας, ii) Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας και iii) Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. 

β) Η διαβούλευση ορίστηκε ότι θα ολοκληρωθεί στις 26 Σεπτεμβρίου και ώρα 13:00, δηλαδή 7 (σχεδόν) ημέρες αργότερα, χωρίς, ωστόσο, να υπάρχει κάποια τεκμηρίωση (ή έστω αναφορά) του λόγου για τον οποίο αποφασίστηκε η εν λόγω σύντμηση είτε στην έκθεση επί της δημόσιας διαβούλευσης που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα opengov.gr είτε στην ανάλυση συνεπειών ρύθμισης που συνόδευε το σχέδιο νόμου κατά την εισαγωγή του στη Βουλή προς ψήφιση.

2. Στις 27 Σεπτεμβρίου 2023 κατατίθεται στη Βουλή προς ψήφιση το ως άνω σχέδιο νόμου, έχοντας μεν τον ίδιο τίτλο αλλά αποτελούμενο πλέον από 29 άρθρα. 

Σημειώνεται σε αυτό το σημείο πως το υπό κρίση σχέδιο νόμου: α) περιείχε κάποια άρθρα (και δη τα άρθρα 6, 7, 22, 23, 24, 27) τα οποία δεν ανευρέθηκαν στο αντίστοιχο σχέδιο νόμου που τέθηκε σε διαβούλευση και β) ρύθμιζε πολλά και διαφορετικά/μη σχετιζόμενα μεταξύ τους θέματα, αναγόμενα στην αρμοδιότητα πλείστων Υπουργείων (Υγείας, Παιδείας, Πολιτισμού, Περιβάλλοντος, Κοινωνικής Συνοχής, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κλιματικής Κρίσης) και τομέων νομοθέτησης.

3. Στις 3 Οκτωβρίου 2023 και ώρα 20:40 κατατίθεται η υπ’ αριθμ. 23/3/3-10-2023 τροπολογία από το Υπουργείο Υγείας και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Η εν λόγω τροπολογία περιείχε 2 άρθρα, τα οποία ρύθμιζαν ζητήματα σχετικά με την προμήθεια φαρμάκων για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 καθώς και την παράταση της ισχύος των συμβάσεων μίσθωσης έργου για την κάλυψη αναγκών του e-ΕΦΚΑ.

Την ίδια ημέρα και ώρα 23:10 κατατίθεται η υπ’ αριθμ. 24/4/3-10-2023 τροπολογία από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Η εν λόγω τροπολογία περιείχε 2 άρθρα, τα οποία ρύθμιζαν ζητήματα σχετικά με το πρόγραμμα ναυπήγησης του Ταχέος Περιπολικού Κατευθυνόμενων Βλημάτων (ΤΠΚ) υπ’ αρ. 7 και την κάλυψη επισκευαστικών αναγκών λοιπών ΤΠΚ καθώς και τους συντελεστές Φόρου Προστιθέμενης Αξίας. 

Σημειώνεται σε αυτό το σημείο πως οι ως άνω τροπολογίες: 

α) κατατέθηκαν το προηγούμενο της ψήφισης του νόμου βράδυ και ως εκ τούτου είναι εκπρόθεσμες και 

β) περιείχαν κατά κύριο λόγο διατάξεις, οι οποίες προέρχονταν από πολλά και διαφορετικά υπουργεία και δεν σχετίζονταν με κάποιο από τα (ήδη πολλά) ζητήματα που ρύθμιζε το σχέδιο νόμου που τέθηκε σε διαβούλευση ή το σχέδιο νόμου που εισήχθη προς ψήφιση.

4. Στις 3 Οκτωβρίου 2023 η Διαρκής Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων συντάσσει έκθεση με την οποία «προτείνει την αποδοχή, κατά πλειοψηφία, του ως άνω σχεδίου νόμου, κατ’ αρχήν, κατ’ άρθρο και στο σύνολό του και εισηγείται την ψήφισή του από τη Βουλή, ως έχει». 

Στις 4 Οκτωβρίου 2023 το υπό κρίση σχέδιο νόμου συζητείται στην Ολομέλεια της Βουλής και ψηφίζεται ο νόμος 5057/2023 (Ρυθµίσεις για την αντιµετώπιση της πανδηµίας του κορωνοϊού COVID-19, την ενίσχυση της προστασίας της δηµόσιας υγείας και των υπηρεσιών υγείας, το ηλεκτρονικό σύστηµα παρακολούθησης της διακίνησης φαρµάκων, την Ενιαία Λίστα Χειρουργείων και άλλες επείγουσες διατάξεις), ο οποίος αποτελείται από 33 άρθρα.