Στα τέλη Μαΐου 2021 επιλέγεται από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής, η νέα ηγεσία του ΑΣΕΠ, με τα πρόσωπα αυτά να ορκίζονται και να αναλαμβάνουν καθήκοντα στις αρχές Ιουνίου. Μάλιστα, τη θέση του Προέδρου κατέλαβε πρόσωπο το οποίο είχε ήδη διατελέσει Αντιπρόεδρος του ΑΣΕΠ για 5 έτη.
Η πρόταση του συγκεκριμένου προσώπου ως Προέδρου του ΑΣΕΠ και τελικά η επιλογή του από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Η παραβίαση του ορισμένου της θητείας που πρέπει να υπάρχει στις Ανεξάρτητες Αρχές, το ενδεχόμενο παρέμβασης της εκτελεστικής εξουσίας στο μετέπειτα έργο του ΑΣΕΠ, οι κατηγορίες περί προσπάθειας της κυβέρνησης να μεθοδεύσει το έργο του ΑΣΕΠ, οι υπόνοιες περί του ότι η διάταξη που κατέστησε εφικτή την επιλογή του συγκεκριμένου προσώπου ήταν φωτογραφική, καθώς και το ότι η επιλογή του συγκεκριμένου Προέδρου δεν στηρίχθηκε στην ευρεία πολιτική συναίνεση των κοινοβουλευτικών κομμάτων αποτέλεσαν ορισμένες από τις βάσεις των αντιδράσεων αυτών [βλ. μεταξύ άλλων άρθρα στο Έθνος, το Πρώτο Θέμα, την Αυγή, την Ναυτεμπορική, την Καθημερινή, την Εφημερίδα των Συντακτών (1, 2), το flash.gr, το ieidiseis.gr και το news247, που αναλύουν τις αντίστοιχες αντιδράσεις].
Άλλωστε, λίγο καιρό πριν είχε ψηφιστεί ο ν. 4795/2021 το άρθρο 70 του οποίου όριζε μεταξύ άλλων ότι “Διανυθείσα ή διανυόμενη θητεία σε θέση Αντιπροέδρου ή Αναπληρωτή Προέδρου ή απλού μέλους δεν κωλύει τον διορισμό του για πλήρη θητεία σε θέση υψηλότερης βαθμίδας της ίδιας Αρχής” (βλ. για τους προβληματισμούς που εγείρει το περιεχόμενο του άρθρου αυτού εδώ). Υπενθυμίζεται σε αυτό το σημείο ότι η πρόβλεψη συγκεκριμένης θητείας για τα μέλη των Ανεξάρτητων Αρχών κατά το άρθρο 101Α του Συντάγματος, αποτελεί ένα από τα στοιχεία που διασφαλίζουν την απαραίτητη προσωπική και λειτουργική τους ανεξαρτησία. Ήδη κατά την συζήτηση του ως άνω νομοσχεδίου στην Ολομέλεια της Βουλής είχαν εκφραστεί αντιρρήσεις και προβληματισμοί από όλα τα κόμματα της Αντιπολίτευσης σχετικά με τη σκοπιμότητα αλλά και τη νομιμότητα του εν λόγω άρθρου. Και τούτο διότι, μεταξύ άλλων, θεωρήθηκε ότι αποτελεί φωτογραφική διάταξη. Ιδιαίτερη συζήτηση έγινε, μάλιστα, και για τις συνέπειες που θα έχει το άρθρο αυτό στη διαδικασία της ανάδειξης της νέας ηγεσίας του ΑΣΕΠ (βλ. μεταξύ άλλων για τα ζητήματα αυτά σελ. 70-73, 77, 84-87, 92, 103-104, 119, 122, 137 των πρακτικών της Βουλής). Ενδιαφέρον παρουσιάζει, δε, το γεγονός ότι ο Υπουργός Εσωτερικών αναφέρει ονομαστικά στο πλαίσιο της συζήτησης στην Βουλή το πρόσωπο που λαμβάνει μεταγενέστερα την ιδιότητα του Προέδρου του ΑΣΕΠ (βλ. σελ. 127 των πρακτικών). Σημειώνεται δε, ότι οι φόβοι για έλεγχο της ηγεσίας του ΑΣΕΠ είχαν αρχίσει να απασχολούν τα ΜΜΕ ήδη απο το Μάρτιο του 2021.
Όλα τα παραπάνω δεν μπορούν παρά να προκαλέσουν προβληματισμούς σχετικά με τη νομιμότητα της εν λόγω επιλογής, τόσο λόγω της νομοθετικής ρύθμισης που προηγήθηκε όσο και λόγω των υπονοιών μεροληψίας που δύναται να επιφέρει για την Ανεξαρτησία του ΑΣΕΠ. Χωρίς αυτό να αποτελεί οποιαδήποτε μομφή για το πρόσωπο του νέου Προέδρου του ΑΣΕΠ ή να αμφισβητείται με κάποιον τρόπο το έργο και η προσωπικότητά του, η επιλογή του δεν μπορεί παρά να θέτει σε αμφισβήτηση τόσο την ανεξαρτησία τη δική του όσο και την ίδια την Ανεξαρτησία του ΑΣΕΠ.
Σε ένα κράτος δικαίου οι νόμοι που ψηφίζονται πρέπει να εναρμονίζονται με τις γενικές αρχές και τις επιταγές που θέτει το Σύνταγμα και το Ενωσιακό Δίκαιο. Ακόμα, οι επιχειρούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις πρέπει να λαμβάνουν χώρα κατά τρόπο γενικό, απρόσωπο και αντικειμενικό.
Τέλος, η εξασφάλιση της ανεξαρτησίας των μελών των Ανεξάρτητων Αρχών (τόσο τύποις όσο και ουσία) αποτελεί υποχρέωση του κράτους. Η ύπαρξη υπονοιών μεροληψίας στη διαδικασία διορισμού του/της επικεφαλής μίας Αρχής μπορεί να προκαλέσει με τη σειρά της υπόνοιες παρέμβασης της εκτελεστικής εξουσίας στο μετέπειτα έργο της Αρχής αυτής.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η επιλογή του Προέδρου του ΑΣΕΠ κατόπιν της ψήφισης του άρθρου 70 του ν. 4795/2021 και οι αντιδράσεις που αυτή η επιλογή επέφερε δεν μπορούν παρά να δημιουργούν προβληματισμούς ως προς το εάν όλες οι παραπάνω υποχρεώσεις τηρήθηκαν και αν η Ανεξαρτησία των Ανεξάρτητων Αρχών όντως διασφαλίστηκε. Παρότι το κύρος, το έργο και η προσωπικότητα του τελικώς επιλεγέντα Προέδρου του ΑΣΕΠ δεν αμφισβητούνται, οι προβληματισμοί για τη νομιμότητα της εν λόγω επιλογής παραμένουν.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!
