Α. Η καλή νομοθέτηση αποτελεί σκοπό συνταγματικού επιπέδου και συνδέεται με την αρχή του κράτους δικαίου. Προς διασφάλιση του σκοπού της καλής νομοθέτησης, διατάξεις του Συντάγματος, του Κανονισμού της Βουλής και του ν. 4622/2019 ρυθμίζουν επιμέρους ζητήματα σχετικά με τη νομοθετική διαδικασία και θέτουν ορισμένους κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται κατά την σύνταξη, κατάθεση και ψήφιση ενός νομοσχεδίου ή μίας τροπολογίας.
Το πως, πότε, υπό ποια μορφή και με ποιο περιεχόμενο κατατίθενται, συζητούνται και ψηφίζονται οι υπουργικές τροπολογίες ρυθμίζεται μεταξύ άλλων από το άρθρο 74 παρ. 5 του Συντάγματος και τα άρθρα 87, 88 και 101 παρ. 5 του Κανονισμού της Βουλής.
Στο πλαίσιο αυτό ορίζεται μεταξύ άλλων ότι οι τροπολογίες: α) πρέπει να σχετίζονται με το κύριο αντικείμενο του νομοσχεδίου ή της πρότασης νόμου ενώ σε περίπτωση που είναι άσχετες με το εν λόγω αντικείμενο δεν εισάγονται για συζήτηση και β) συζητούνται μόνο αν έχουν υποβληθεί τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν από την έναρξη της συζήτησης στην Ολομέλεια, στο κατά το άρθρο 71 Τμήμα ή στην αρμόδια διαρκή επιτροπή (βλ. περισσότερα για ζητήματα καλής νομοθέτησης εν γένει καθώς και ζητήματα κατάθεσης και ψήφισης τροπολογιών σε 1, 2, 3, 4, 5, 6).
Για τις ανάγκες του παρόντος λογίζονται:
α) ως εκπρόθεσμες οι τροπολογίες που κατατέθηκαν είτε την ίδια είτε την προηγούμενη ημέρα της ψήφισης του νόμου και
β) ως άσχετες οι τροπολογίες που β1) κατατέθηκαν από διαφορετικό του επισπεύδοντος το νόμο υπουργείο ή β2) κατατέθηκαν από το επισπεύδον υπουργείο αλλά περιείχαν και διατάξεις οι οποίες ρύθμιζαν ζητήματα που δεν σχετίζονταν άμεσα με το αντικείμενο (ή έστω κάποιο από τα αντικείμενα) που ρύθμιζε το νομοσχέδιο υπό την αρχική του μορφή (ήτοι στο νομοσχέδιο που εισήχθη προς διαβούλευση).
Β. Στις 14/11/2023 κατατίθεται στη Βουλή το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τίτλο «Όροι δόμησης, κατασκευής, επιτρεπόμενες χρήσεις γης για κέντρα δεδομένων, χωροταξικές και πολεοδομικές ρυθμίσεις, αξιοποίηση πόρων Πράσινου Ταμείου και λοιπές περιβαλλοντικές και ενεργειακές διατάξεις». Κατά τη διαδικασία ψήφισης του ως άνω νομοσχεδίου κατατέθηκαν δύο τροπολογίες, οι οποίες ήταν εκπρόθεσμες και περιείχαν και διατάξεις που δεν σχετίζονταν άμεσα με κάποιο από τα αντικείμενα του υπό ψήφιση νομοσχεδίου. Ειδικότερα:
1. Στις 22:05 της 22/11/2023 κατατίθεται η υπ’αριθμ. 32/1 22.11.2023 τροπολογία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η οποία αποτελείτο από 4 άρθρα και ρύθμιζε ζητήματα σχετικά με την καταβολή τελών ταφής αστικών αποβλήτων στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ.), την αξιοποίηση της δασικής βιομάζας, τον συντονισμό του έργου αξιοποίησης του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού – Αγίου Κοσμά καθώς και την προσθήκη των αθλητικών εγκαταστάσεων στις επιτρεπτές χρήσεις γης σε περιοχη γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας.
2. Στις 22:52 της 22/11/2023 κατατίθεται η υπ’ αριθμ. 33/2 22.11.2023 τροπολογία του Υπουργείου Υγείας, η οποία αποτελείτο από ένα μόνο άρθρο και ρύθμιζε το ζήτημα της παράτασης ισχύος συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου για το προσωπικό των Κινητών Ομάδων Υγείας (Κ.ΟΜ.Υ) Ειδικού Σκοπού του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (Ε.Ο.Δ.Υ.).
Και οι 2 ως άνω τροπολογίες είναι εκπρόθεσμες και άσχετες, καθώς κατατέθηκαν το προηγούμενο της ψήφισης του νόμου βράδυ, ενώ ταυτόχρονα περιείχαν και διατάξεις που δεν σχετίζονταν άμεσα με τα ζητήματα του νομοσχεδίου που εισήχθη προς ψήφιση, δηλαδή την ρύθμιση όρων δόμησης και γενικότερων χωροταξικών και πολεοδομικών θεμάτων καθώς και προβλέψεις για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την ενίσχυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Στις 23/11/2023 το ως άνω νομοσχέδιο συζητείται στην Ολομέλεια της Βουλής και ψηφίζεται ο νόμος 5069/2023, στον οποίο περιέχονται ως άρθρα 63 έως 67 (Κεφάλαιο ΙΒ- Άλλες επείγουσες διατάξεις) οι διατάξεις των ανωτέρω αναφερόμενων τροπολογιών, παρά το γεγονός ότι οι τροπολογίες με τις οποίες εισήχθησαν προς ψήφιση ήταν εκπρόθεσμες και άσχετες.
Σε ένα κράτος δικαίου η κυβέρνηση και η Βουλή οφείλουν να παράγουν νόμους εφαρμόζοντας τόσο το Σύνταγμα και τον Κανονισμό της Βουλής όσο και τους υπόλοιπους κανόνες που έχουν θεσπιστεί για να εγγυώνται και να προωθούν πρακτικές καλής και διαφανούς νομοθέτησης.
Στην Ελλάδα, ωστόσο, η παραβίαση των κανόνων καλής νομοθέτησης φαίνεται να αποτελεί διαχρονικό και συστηματικό πρόβλημα.
Το πρόβλημα αυτό φαίνεται να ανακύπτει και κατά τη διαδικασία ψήφισης του ν. 5069/ 2023, στο πλαίσιο του οποίου κατατέθηκαν και ψηφίστηκαν διατάξεις που περιέχονταν σε εκπρόθεσμες και άσχετες τροπολογίες.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!