Α.
Προς διασφάλιση του σκοπού της καλής νομοθέτησης, διατάξεις του Συντάγματος (βλ. μεταξύ άλλων άρθρο 74), του Κανονισμού της Βουλής (βλ. μεταξύ άλλων άρθρα 85, 87, 88 και 101) και του ν. 4622/2019 (βλ. άρθρα 57-64) ρυθμίζουν ζητήματα σχετικά με τη νομοπαρασκευαστική/νομοθετική διαδικασία και θέτουν ορισμένους κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται κατά την σύνταξη, κατάθεση και ψήφιση ενός σχεδίου νόμου ή μίας τροπολογίας. Οι κανόνες αυτοί αναλύονται και εξειδικεύονται και στο Εγχειρίδιο Νομοπαρασκευαστικής Μεθοδολογίας. Στο εν λόγω εγχειρίδιο αναφέρεται, μεταξύ άλλων (βλ. κυρίως σελ. 18-19), ότι ο τίτλος ενός νομοσχεδίου (και εν συνεχεία ενός νόμου) είναι «ιδιαίτερα σημαντικός για την προσβασιμότητα του νόμου» και πρέπει να «αποδίδει συνοπτικά το πλήρες αντικείμενο του νομοθετήματος, ώστε οι αποδέκτες να μπορούν να κατανοήσουν άμεσα, αν και σε ποιον βαθμό το νομοσχέδιο τους αφορά». Ταυτόχρονα, «η αναφορά σε «άλλες διατάξεις» που είναι συνηθισμένη πρακτική όταν το νομοσχέδιο περιέχει διατάξεις άσχετες με το κυρίως ρυθμιστικό του αντικείμενο πρέπει να αποφεύγεται γιατί προκαλεί ασάφεια, αμφισημία και συνεπώς αντίκειται στις αρχές της αποτελεσματικότητας και της προσβασιμότητας ως αρχές καλής νομοθέτησης».
Β. Όπως προκύπτει από τη σχετική έρευνα του Vouliwatch εντός του έτους 2024 ψηφίστηκαν 88 νομοθετήματα (ν. 5080/2024 έως και 5167/2024). Από τα νομοθετικά αυτά κείμενα: i) τα 24 είχαν τον “τύπο” «Διεθνής Σύμβαση» (αφορούσαν δηλαδή την κύρωση διεθνών συμβάσεων/συμφωνιών/μνημονίων κατανόησης/πρωτοκόλλων) και ii) τα 64 είχαν τον “τύπο” «Νόμος».
Μελετώντας ειδικότερα τους 48 από τους ως άνω νόμους (βλ. ειδικότερα για τη μεθοδολογία εδώ) παρατηρήθηκε πως:
Τα δεδομένα με βάση τα οποία προέκυψαν τα ανωτέρω στοιχεία, μπορείτε να βρείτε συγκεντρωτικά και εδώ.
Σε ένα κράτος δικαίου η Κυβέρνηση και η Βουλή οφείλουν να ακολουθούν και να εφαρμόζουν τους κανόνες που έχουν θεσπιστεί για να εγγυώνται και να προωθούν πρακτικές καλής και διαφανούς νομοθέτησης.
Στην Ελλάδα, ωστόσο, η παραβίαση των κανόνων καλής νομοθέτησης φαίνεται να αποτελεί διαχρονικό και συστηματικό πρόβλημα.
Η ιδιαίτερα συχνή (και επαναλαμβανόμενη μέσα στα χρόνια) συμπερίληψη φράσεων όπως «και άλλες διατάξεις» στους τίτλους των νόμων δεν μπορεί παρά να δημιουργεί έντονους προβληματισμούς ως προς το εάν ακολουθούνται επί της ουσίας οι κανόνες της καλής νομοθέτησης κατά την νομοπαρασκευαστική/νομοθετική διαδικασία. Και τούτο διότι η συμπερίληψη τέτοιων φράσεων στον τίτλο ενός νόμου, υποδεικνύοντας μεταξύ άλλων και την πιθανότητα ύπαρξης άσχετων (με το κύριο αντικείμενο του νόμου ή/και μεταξύ τους) διατάξεων στο σώμα του νόμου, αποτελεί πρακτική που αντίκειται στις αρχές της καλής νομοθέτησης.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!
