Μακροχρόνια είναι η παράλειψη συμμόρφωσης της διοίκησης σε δικαστικές αποφάσεις κατά παράβαση του Συντάγματος και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Αυτό προκύπτει ως συμπέρασμα από εκτενές πόρισμα και ανακοίνωση του Συνηγόρου του Πολίτη, μετά από σχετική προσφυγή διοικουμένου στην ανεξάρτητη Αρχή.
Τον Μάιο του 2009, συνταξιούχος βουλευτής προσέφυγε στο Ελεγκτικό Συνέδριο κατά απόφασης του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, η οποία απέρριψε την αυξητική αναπροσαρμογή της σύνταξής του. Το 2016, το Ελεγκτικό Συνέδριο δικαίωσε τον πρώην βουλευτή και διέταξε την αυξητική αναπροσαρμογή της σύνταξής του από την 1η Ιανουαρίου 2008, σύμφωνα με τις συνολικές μηνιαίες αποδοχές των Προέδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων. Ωστόσο, η διοίκησε αρνήθηκε να συμμορφωθεί με την τελεσίδικη απόφαση και ο πρώην βουλευτής προσέφυγε στο Τριμελές Συμβούλιο Συμμορφώσεως του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο τον δικαίωσε εκ νέου, καλώντας τη διοίκηση να συμμορφωθεί με την απόφαση σε διάστημα τριών μηνών. Μετά την άπρακτη παρέλευση κι αυτής της προθεσμίας, το Τριμελές Συμβούλιο Συμμορφώσεως υποχρέωσε το υπουργείο Οικονομικών να καταβάλει στον αιτούντα χρηματικό πρόστιμο 3.000 ευρώ.
Παρά την παρέλευση περισσότερων από πέντε ετών από την έκδοση της απόφασης του Ελεγκτικού Συνεδρίου και παρά τη διαπίστωση της μη συμμόρφωσης της διοίκησης σε αυτήν από το Τριμελές Συμβούλιο, η διοίκηση συνέχισε να μη συμμορφώνεται τουλάχιστον μέχρι τον Ιανουάριο του 2022. Ακόμη, οι διοικητικές Αρχές παρέλειψαν να εκδώσουν, παρότι όφειλαν, υπουργική απόφαση κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 23 παρ. 2 του ν. 4387/2016 (ΦΕΚ Α’ 85/12.5.2016), η οποία θα ρύθμιζε τον τρόπο, τον χρόνο και τη διαδικασία καταβολής των παραπάνω αναδρομικών ποσών (Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται ο τρόπος, ο χρόνος και η διαδικασία καταβολής των αναδρομικών ποσών σύνταξης, που δικαιούνται συνταξιούχοι του Δημοσίου κατά το Ν.Δ. 99/1974 (Α’ 295), καθώς και οι κληρονόμοι τους, λόγω της αναπροσαρμογής των συντάξεών τους με βάση τις διατάξεις του άρθρου 57 του Ν. 3691/2008 (Α’ 166), σε εκτέλεση τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων)».
Όσον αφορά την παράνομη μη συμμόρφωση στις αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το άρθρο 95 παρ. 5 του Συντάγματος καθιερώνει γενικό κανόνα υποχρέωσης της διοίκησης να συμμορφώνεται στις δικαστικές αποφάσεις («Η διοίκηση έχει υποχρέωση να συμμορφώνεται προς τις δικαστικές αποφάσεις. Η παράβαση της υποχρέωσης αυτής γεννά ευθύνη για κάθε αρμόδιο όργανο όπως νόμος ορίζει. Νόμος ορίζει τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης της διοίκησης»). Ακόμη, σύμφωνα με το άρθρο 94 παρ. 4 του Συντάγματος, τα πολιτικά και τα διοικητικά δικαστήρια έχουν τη δυνατότητα να λάβουν μέτρα κατά της διοίκησης, όταν αυτή δεν συμμορφώνεται με τις δικαστικές αποφάσεις («Στα πολιτικά ή διοικητικά δικαστήρια μπορεί να ανατεθεί και κάθε άλλη αρμοδιότητα διοικητικής φύσης όπως νόμος ορίζει. Στις αρμοδιότητες αυτές περιλαμβάνεται και η λήψη μέτρων για τη συμμόρφωση της διοίκησης με τις δικαστικές αποφάσεις. Οι δικαστικές αποφάσεις εκτελούνται αναγκαστικά και κατά του Δημοσίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου»).
Θα πρέπει να σημειώσουμε επίσης ότι ο εκτελεστικός νόμος 3068/2002 (ΦΕΚ Α’ 274/14.11.2002) αποσκοπεί ακριβώς στον έλεγχο της μη συμμόρφωσης των διοικητικών αρχών με τις αποφάσεις των δικαστηρίων, θεσπίζοντας τριμελή συμβούλια στους εκάστοτε δικαιοδοτικούς κλάδους. Αυτά τα συμβούλια, λειτουργώντας με βάση το ΠΔ 61/2004 (ΦΕΚ A’ 54/19.2.2004), έχουν την αρμοδιότητα να διαπιστώνουν τη συμμόρφωση ή μη της διοίκησης στις δικαστικές αποφάσεις. Μάλιστα, οι αποφάσεις των Τριμελών Συμβουλίων των Ανωτάτων Δικαστηρίων που επιβάλλουν κυρώσεις στη διοίκηση λόγω μη συμμόρφωσής της σε αποφάσεις είναι δεσμευτικές και αποσκοπούν, κατ’ εφαρμογή της συνταγματικής επιταγής του άρθρου 95 παρ. 5, στην εκτέλεσή τους.
Ερμηνεύοντας το παραπάνω νομοθετικό πλαίσιο, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους δέχεται σε αρκετές γνωμοδοτήσεις του ότι είναι επιβεβλημένη η υποχρέωση της διοίκησης να συμμορφώνεται άμεσα στις αποφάσεις των δικαστηρίων. Ακόμη, σύμφωνα με το Ελεγκτικό Συνέδριο, η μη συμμόρφωση της διοίκησης με τις δικαστικές αποφάσεις αντίκειται στο άρθρο 26 παρ. 3 του Συντάγματος για την εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων στο όνομα του Ελληνικού Λαού, στο άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος που κατοχυρώνει το δικαίωμα δικαστικής προστασίας, καθώς και στο άρθρο 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ, σύμφωνα με την οποία κάθε κράτος είναι υποχρεωμένο να εκτελεί αμέσως τις δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται σε βάρος του.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω δεδομένα, ο Συνήγορος του Πολίτη (στον οποίο προσέφυγε ο συνταξιούχος βουλευτής, αλλά και άλλοι συνάδελφοί του) ανέφερε σε πόρισμά του προς το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ότι «στην περίπτωση του [βουλευτή] συνταξιούχου […] η διοίκηση, παρά την απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία έγινε δεκτή η έφεσή του και παρά την μετέπειτα απόφαση του Τριμελούς Συμβουλίου με την οποία επικυρώθηκε η μη συμμόρφωσή της προς τις αποφάσεις της δικαιοσύνης, επιμένει να αρνείται να εκτελέσει, ως οφείλει, τις δικαστικές αποφάσεις, τραυματίζοντας εν τοις πράγμασι συγχρόνως την αρχή της νομιμότητας και την αρχή της χρηστής διοίκησης δημιουργώντας παράλληλα έλλειμμα στην παροχή της έννομης προστασίας». Η υποχρέωση συμμόρφωσης της διοίκησης προς τις δικαστικές αποφάσεις, συμπληρώνει η ανεξάρτητη Αρχή, «συνιστά θεμελιώδη πτυχή και έκφραση της αρχής του κράτους δικαίου και της δημοκρατικής αρχής, αποτελώντας ταυτόχρονα και ρητή συνταγματική επιταγή. Γι’ αυτό το λόγο όλοι οι φορείς της Δημόσιας Διοίκησης έχουν την υποχρέωση για πλήρη και έγκαιρη συμμόρφωση στις δικαστικές αποφάσεις».
Εκτός από τη συμμόρφωση της διοίκησης στις δικαστικές αποφάσεις, ο Συνήγορος του Πολίτη ζήτησε από το υπουργείο Εργασίας να εκδοθει και η παραπάνω υπουργική απόφαση (εδώ η ανακοίνωση και το πόρισμα του Συνηγόρου).
Σε ένα κράτος δικαίου η διοίκηση οφείλει να εφαρμόζει τις αποφάσεις των δικαστηρίων, ακόμα κι αυτές που είναι σε βάρος της. Ωστόσο, από τα παραπάνω προκύπτει ότι εν προκειμένω οι ελληνικές Αρχές, κατά παράβαση συνταγματικών διατάξεων (άρθρο 20 παρ. 1, 26 παρ. 3, 95 παρ. 5 και 94 παρ. 4) αλλά και της ΕΣΔΑ (άρθρο 6 παρ 1), δεν συμμορφώθηκαν με αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις ρυθμίσεις συνταξιοδοτικών αποδοχών πρώην βουλευτών.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!
