Α. Η καλή νομοθέτηση αποτελεί σκοπό συνταγματικού επιπέδου και συνδέεται με την αρχή του κράτους δικαίου. Προς διασφάλιση του σκοπού της καλής νομοθέτησης, διατάξεις του Συντάγματος, του Κανονισμού της Βουλής και του ν. 4622/2019 ρυθμίζουν επιμέρους ζητήματα σχετικά με τη νομοθετική διαδικασία και θέτουν ορισμένους κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται κατά τη σύνταξη, κατάθεση και ψήφιση ενός νομοσχεδίου ή μίας τροπολογίας.
Το πως, πότε, υπό ποια μορφή και με ποιο περιεχόμενο κατατίθενται, συζητούνται και ψηφίζονται οι υπουργικές τροπολογίες ρυθμίζεται μεταξύ άλλων από το άρθρο 74 παρ. 5 του Συντάγματος και τα άρθρα 87, 88 και 101 παρ. 5 του Κανονισμού της Βουλής.
Στο πλαίσιο αυτό ορίζεται μεταξύ άλλων ότι οι τροπολογίες: α) πρέπει να σχετίζονται με το κύριο αντικείμενο του νομοσχεδίου ή της πρότασης νόμου ενώ σε περίπτωση που είναι άσχετες με το εν λόγω αντικείμενο δεν εισάγονται για συζήτηση και β) συζητούνται μόνο αν έχουν υποβληθεί τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν από την έναρξη της συζήτησης στην Ολομέλεια, στο κατά το άρθρο 71 Τμήμα ή στην αρμόδια διαρκή επιτροπή (βλ. περισσότερα για ζητήματα καλής νομοθέτησης εν γένει καθώς και ζητήματα κατάθεσης και ψήφισης τροπολογιών σε 1, 2, 3, 4, 5, 6) .
Για τις ανάγκες του παρόντος λογίζονται:
α) ως εκπρόθεσμες οι τροπολογίες που κατατέθηκαν είτε την ίδια είτε την προηγούμενη ημέρα της ψήφισης του νόμου και
β) ως άσχετες οι τροπολογίες που β1) κατατέθηκαν από διαφορετικό του επισπεύδοντος το νόμο υπουργείο ή β2) κατατέθηκαν από το επισπεύδον υπουργείο αλλά περιείχαν και διατάξεις οι οποίες ρύθμιζαν ζητήματα που δεν σχετίζονταν άμεσα με το αντικείμενο (ή έστω κάποιο από τα αντικείμενα) που ρύθμιζε το νομοσχέδιο υπό την αρχική του μορφή (ήτοι στο νομοσχέδιο που εισήχθη προς διαβούλευση).
Β. Στις 08/02/2023 κατατίθεται στην Βουλή σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο «Αρχή της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, επικαιροποίηση της ορολογίας του Αστικού Κώδικα, του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, του Ποινικού Κώδικα, του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, του Κώδικα Συμβολαιογράφων και του ν. 4478/2017, για την εναρμόνισή της με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία που κυρώθηκε με τον ν. 4074/2012 και λοιπές διατάξεις για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη των ατόμων με αναπηρία». Κατά τη διαδικασία ψήφισης του ως άνω νομοσχεδίου κατατέθηκε μία τροπολογία.
Ειδικοτερα, στις 22:10 της 15/02/2023 κατατίθεται η υπ.αριθμ.1596/130 15.2.2023 τροπολογία του Υπουργού Επικρατείας (Καταβολή εξόδων μετακίνησης και διαμονής για την κάλυψη των αναγκών της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας – Προσθήκη Παρ. 4 στο άρθρο 2 υποπαρ. Δ.9 Παρ. Δ άρθρου 2 ν.4336/2015), η οποία αποτελείτο από ένα μόνο άρθρο και ρύθμιζε το ζήτημα της κάλυψης εξόδων μελών της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας για συμμετοχή στις δραστηριότητές της.
Σημειώνεται ότι η εν λόγω τροπολογία ήταν εκπρόθεσμη και άσχετη, καθώς α) κατατέθηκε το προηγούμενο βράδυ από την ημέρα ψήφισης του νόμου και β) περιείχε διατάξεις που δεν σχετίζονταν άμεσα με το αντικείμενο του νόμου, δηλαδή την τήρηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης για άτομα με αναπηρία ή χρόνια πάθηση, την αντίστοιχη προσαρμογή των βασικών νομοθετημάτων και την διευκόλυνση της πρόσβασης των συγκεκριμένων ατόμων στην δικαιοσύνη.
Γ. Στις 16/02/2023 το ως άνω νομοσχέδιο συζητείται στην Ολομέλεια της Βουλής και ψηφίζεται ο νόμος 5023/2023 με τίτλο «Αρχή της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, επικαιροποίηση της ορολογίας του Αστικού Κώδικα, του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, του Ποινικού Κώδικα, του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, του Κώδικα Συμβολαιογράφων και του ν. 4478/2017, για την εναρμόνισή της με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία που κυρώθηκε με τον ν. 4074/2012 και λοιπές διατάξεις για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη των ατόμων με αναπηρία.», στον οποίο περιέχεται ως άρθρο 26 η διάταξη της ανωτέρω αναφερόμενης τροπολογίας, παρά το γεγονός ότι η τροπολογία με την οποία εισήχθη προς ψήφιση η εν λόγω διάταξη ήταν εκπρόθεσμη και άσχετη.
Σε ένα κράτος δικαίου η κυβέρνηση και η Βουλή οφείλουν να παράγουν νόμους εφαρμόζοντας τόσο το Σύνταγμα και τον Κανονισμό της Βουλής όσο και τους υπόλοιπους κανόνες που έχουν θεσπιστεί για να εγγυώνται και να προωθούν πρακτικές καλής και διαφανούς νομοθέτησης.
Στην Ελλάδα, ωστόσο, η παραβίαση των κανόνων καλής νομοθέτησης φαίνεται να αποτελεί διαχρονικό και συστηματικό πρόβλημα.
Το πρόβλημα αυτό φαίνεται να ανακύπτει και κατά τη διαδικασία ψήφισης του ν. 5023/2023, στο πλαίσιο του οποίου κατατέθηκαν και ψηφίστηκαν διατάξεις που περιέχονταν σε εκπρόθεσμη και άσχετη τροπολογία.
Αριθμός Λογαριασμού: 1100 0232 0016 560
IBAN: GR56 0140 1100 1100 0232 0016 560
BIC: CRBAGRAA
Στον αγώνα μας για Λογοδοσία και Διαφάνεια, απέναντι σε οτιδήποτε υπονομεύει τις αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.
Γιατί η Δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη.
Είναι στο χέρι μας να μη στεκόμαστε απαθείς ή κυνικοί.
Δες πώς μπορείς να μας βοηθήσεις, εδώ!
